Projekt nowelizuje przepisy w celu dostosowania ich do regulacji unijnych, po-rządkując obowiązki sprawozdawcze i rezygnując z przestarzałych wymogów raportowania. Nowelizacja upraszcza i digitalizuje procedurę powiadamiania Głównego Inspektora Sanitarnego (dalej: GIS) o pierwszym wprowadzeniu su-plementów diety do obrotu, eliminując zbędne etapy oraz jednoznacznie wyłą-czając stosowanie KPA. Ustawa przewiduje znaczne rozszerzenie katalogu kar pieniężnych i podnosi maksymalny ich poziom do stukrotności przeciętnego wy-nagrodzenia, w celu zwiększenia skuteczności egzekwowania przepisów.
Kluczowe zmiany i ich konsekwencje
Podstawowe zmiany, jakie wprowadza projektowana nowelizacja to:
1. Uproszczenie i cyfryzacja powiadamiania o suplementach diety
Procedura zgłaszania nowych suplementów diety do Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS) zostanie gruntownie przebudowana. Zniknie obo-wiązek składania papierowych powiadomień z własnoręcznym podpisem, a cała procedura będzie cyfrowa, prowadzona w systemie SEPIS.
Będzie to znaczące ułatwienie dla firm wprowadzających suplementy na rynek, przyspieszenie procesu i redukcja biurokracji. Jednocześnie GIS będzie prowadził scentralizowany, cyfrowy rejestr zgłoszonych produktów.
Cyfryzacja nadzoru i rejestracji zakładów (SEPIS i e-Sanepid)
System SEPIS (System Ewidencji Państwowej Inspekcji Sanitar-nej) i platforma e-Sanepid zostaną rozszerzone o nowe obszary. Obejmą cyfrową rejestrację i zatwierdzanie zakładów produkujących żywność (zarówno pocho-dzenia zwierzęcego, jak i niezwierzęcego), a także zakładów obracających mate-riałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością.
Może to zapewnić lepszy i bardziej efektywny nadzór sanitarny, ułatwienia dla przedsiębiorców w zakresie rejestracji i bieżącej komunikacji z Sanepidem.
3. Wzrost kar pieniężnych i rozszerzenie katalogu naruszeń
Projekt przewiduje drastyczne podniesienie górnej granicy kar pieniężnych – z trzydziestokrotności do stukrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Dodatkowo, zostanie rozszerzony katalog naruszeń podlegających karze.
Będzie to znaczące zwiększenie skuteczności egzekwowania przepisów przez Sanepid. Przedsiębiorcy muszą być świadomi, że łamanie prawa będzie znacznie droższe. To wzmocni bezpieczeństwo konsumentów.
4. Dostosowanie do przepisów unijnych i uproszczenie raportowania
Nowelizacja dostosowuje polskie prawo do unijnego rozporzą-dzenia (UE) Nr 2017/625 dotyczącego kontroli urzędowych oraz dyrektywy (UE) Nr 2024/2839 zmieniającej wymogi sprawozdawcze. Skutkuje to uchyleniem przestarzałych obowiązków raportowania (np. corocznego przekazywania wyni-ków kontroli żywności napromienianej do KE), ponieważ te informacje są już zawarte w innych sprawozdaniach.
Ma to spowodować porządkowanie systemu sprawozdawczości i eliminację zbędnej biurokracji w niektórych obszarach.
5. Likwidacja Rady do Spraw Monitoringu Żywności i Żywienia
Rada, która w praktyce nie prowadziła już działalności, zostanie formalnie zlikwidowana. Jej zadania przejęły inne jednostki naukowe we współ-pracy z GIS. Celem tej zmiany jest usprawnienie i uproszczenie struktury nadzoru.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy oczekuje na przyjęcie przez Radę Ministrów w III kwartale 2025 r. Przewiduje on odpowiednie regulacje przejściowe, aby podmioty miały czas na dostosowanie się do nowych wymagań. Wejście w życie nowelizacji nastąpi po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Nadchodzące zmiany oznaczają nową erę w kontroli żywności i suplementów diety w Polsce – bardziej cyfrową, bardziej zgodną z UE i z dużo wyższymi karami dla tych, którzy nie prze-strzegają przepisów. To sygnał zarówno dla przedsiębiorców, jak i konsumentów, że bezpieczeń-stwo żywności i żywienia staje się priorytetem.