Płaca minimalna 2026. Jednak nie będzie zrównania płacy minimalnej z wynagrodzeniem zasadniczym? Co jeszcze się zmieni?

Idea MRPiPS dotycząca minimalnego wynagrodzenia spotyka się z brakiem akceptacji w innych ministerstwach. Projekt ustawy, który ma dostosować polskie prawo do unijnej dyrektywy o adekwatnych płacach minimalnych i wstępnie miał wejść w życie 1 stycznia 2026 roku, zakładał powiązanie najniższej krajowej z prognozowanym średnim wynagrodzeniem. Dodatkowo, MRPiPS wyszło z inicjatywą, aby minimalna pensja była równoznaczna z płacą zasadniczą, co wykluczałoby z niej takie składniki jak premie czy nagrody – i to właśnie ten pomysł budzi sprzeciw.

Reklama

Sprzeciw innych resortów

Jednak pomysł Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej spotkał się z krytyką ze strony innych resortów. Ministerstwo Finansów wyraziło obawy dotyczące znaczących skutków dla finansów publicznych. Przypomniało również, że w ostatnich latach z minimalnego wynagrodzenia wyłączono już szereg elementów, takich jak dodatek za pracę w nocy, za wysługę lat czy za szczególne warunki pracy. MF zwróciło też uwagę na ryzyko wzrostu wynagrodzeń dla pracowników zarabiających niewiele powyżej minimum, co byłoby konsekwencją obligatoryjnego podniesienia płac zasadniczych u najniżej uposażonych.

Podobne stanowisko zajęło Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które wskazało na możliwość nieuzasadnionego wpływania na ustabilizowane już warunki płacowe. Z kolei Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zwróciło uwagę na ryzyko spłaszczenia struktury wynagrodzeń, wynikające z braku zapewnienia środków na podwyżki dla pozostałych grup pracowników.

Reklama

Projekt MRPiPS o minimalnej krajowej

Najnowsza wersja projektu ustawy o minimalnej krajowej wprowadza odmienne rozwiązania niż wcześniejsze propozycje – nie zakłada już zrównania minimalnego wynagrodzenia z płacą zasadniczą. Zamiast tego przewiduje stopniowe wyłączanie poszczególnych składników z kalkulacji najniższej krajowej. Warto przypomnieć, że obecnie do kwoty minimalnego wynagrodzenia nie wlicza się już m.in. nagród jubileuszowych, odpraw emerytalno-rentowych, wynagrodzenia za nadgodziny czy dodatków za pracę w nocy, staż pracy i warunki szczególne. Zgodnie z nowym projektem, po wejściu w życie przepisów, z minimalnej pensji będą wyłączane kolejno:

  • od 1 stycznia 2026 roku: dodatek funkcyjny,
  • od 1 stycznia 2027 roku: inne dodatki,
  • od 1 stycznia 2028 roku: premie i nagrody.

Ważne zmiany dla pracowników i pracodawców

Projekt ustawy przewiduje, że aktualizacja wysokości minimalnego wynagrodzenia będzie następować co najmniej raz na cztery lata. Decyzja o jej wysokości ma opierać się na analizie takich czynników jak: siła nabywcza płacy minimalnej w relacji do kosztów utrzymania, ogólny poziom i rozkład wynagrodzeń, dynamika wzrostu płac, długoterminowe zmiany produktywności, a także stosunek płacy minimalnej do przeciętnego wynagrodzenia.

Dodatkowo, polski rząd przyjął, że roczną ocenę minimalnego wynagrodzenia będzie wspierać orientacyjna wartość referencyjna ustalona na poziomie 55 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Projekt wprowadza także zmiany istotne dla pracodawców. Nakłada obowiązek wypłacania wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej niezwłocznie po ustaleniu pełnej kwoty, jednak nie później niż w ciągu 10 dni kolejnego miesiąca kalendarzowego. Przewiduje również kary finansowe od 1500 zł do 45000 zł dla przedsiębiorców lub osób działających w ich imieniu, którzy wypłacą zleceniobiorcy lub usługodawcy kwotę niższą od obowiązującej stawki minimalnej za godzinę, lub w ogóle jej nie wypłacą.

Należy jednak zaznaczyć, że pracownicy, których wynagrodzenie zasadnicze jest niższe od przyszłej minimalnej krajowej, ale dotychczas osiągali je dzięki wliczanym premiom i nagrodom, nie otrzymają spodziewanych podwyżek od 1 stycznia 2026 roku.