W poniedziałek odbyła się konferencja prasowa wiceministra ds. Społeczeństwa Obywatelskiego Marka Krawczyka i dyrektora NIW-CRSO Michała Brauna. Nowe ustalenia z kontroli w NIW-CRSO. Braun poinformował, że po przeprowadzeniu szeregu kontroli zdecydowali o odebraniu 2,2 mln zł. dotacji. Fundacja Dumni z Elbląga, beneficjent programu "Willa Plus", została zobowiązana do zwrotu 500 tys. zł uzyskanych od NIW. Wstrzymano dotacje na ponad 5 mln zł.
Przewodniczący Radny NIW-CRSO Piotr Stec przekazał, że przez ostatnie trzy miesiące było wiele zmian. Przypomniał, ze pod koniec maja zorganizowali otwarte spotkanie ze wszystkimi zainteresowanymi organizacjami. Duża otwartość ze strony Rady NIW-u jest absolutnie potrzebna.
Dodał, że na poniedziałkowej Radzie, opiniowali uchwały dotyczące sprawozdania finansowego oraz sprawozdania merytorycznego z działalności Instytutu za 2023 r. "Opinią zdecydowanej większości członków i członkiń Rady, sprawozdanie finansowe zostało zaopiniowane pozytywnie, natomiast sprawozdanie merytoryczne zostało zaopiniowane negatywnie - powiedział Stec.
Wskazał, że negatywna opinia sprawozdania merytorycznego związana była z licznymi pytaniami, doniesieniami, kontrolami oraz z funkcjonowaniem NIW. Przypomniał o licznych nieprawidłowościach. Dodał, że ma nadzieję, że jest to jasny sygnał, że NIW ma działać zgodnie z prawem, zgodnie z procedurami i zgodnie z etosem do którego został powołany.
Kontrola w NIW
Dyrektor NIW Michał Braun przypomniał, że Rada Instytutu składa się w większości z organizacji pozarządowych. Dzisiaj instytut jest pod społeczną kontrolą. Żaden program, żaden nowy konkurs nie ujrzy światła dziennego bez akceptacji środowiska organizacji pozarządowych - podkreślił. Dodał, że dzisiejsza decyzja Rady NIW, by odrzucić sprawozdanie merytoryczne za 2023 rok potwierdza, że na to, co działo się w Instytucie nie ma zgody.
Braun powiedział, że przez ostatnie trzy miesiące wraz ze swoim zastępcą Andrzejem Rybusem-Tołłoczko, podjęli szereg działań mających na celu kontrole w Instytucie oraz działania naprawcze. Dodał, że wykonali szereg audytów, których - jak mówił - do tej pory nie robiono. Przyjęliśmy szereg regulaminów wewnętrznych, których także brakowało - powiedział. Jako przykład podał regulamin pracy zdalnej. Wskazał, że prowadzone działania mają na celu zapewnienie większej transparentności i skuteczności działania instytutu.
Do publicznej kasy wróci 2,2 mln złotych
Braun poinformował, że przeglądają także dotacje przydzielane przez ostatnie lata przez Instytut. Gdyż - jak zaznaczył - kontroli środków przekazywanych do organizacji pozarządowych praktycznie nie było. My zaczęliśmy te kontrole z całą odpowiedzialnością (…) już dzisiaj, po tych kilkunastu tygodniach, skutkują podpisaniem decyzji o odebraniu organizacjom, które niezgodnie z przeznaczeniem wydawały te środki - ponad 2 mln. 200 tys. zł- powiedział Braun. Dodał, że organizacjom powiązanym politycznie, którym środki miały być wypłacone - zostały zatrzymane. Wskazał, że jest to ponad 5 mln zł. Zaznaczył, że te środnik nie trafią do organizacji związanych "bardzo blisko z obozem Prawa i Sprawiedliwości", ze względu m.in. na nieprawdziwe informacje w samych wnioskach, co - jak wskazał - udowodnili w trakcie kontroli. Zapowiedział kolejne kontrole oraz dalsze odzyskiwanie funduszy.
Najnowsze ustalenia ws. kontroli w NIW-CRSO
- Michał Płatek, działacz PiS i asystent ministra Piotra Glińskiego, ocenił rekordową liczbę 802 wniosków, podczas gdy średnia na eksperta to kilkadziesiąt projektów do oceny. Zarobił na tym ponad 130 000 zł. Równolegle świadczył Narodowemu Instytutowi wolności usługi prawne w ramach umowy zlecenia. Pozostawał w głębokim konflikcie interesów, podejmując się oceny wniosków organizacji, z którymi był związany. Jako członek komisji konkursowych programów NIW-CRSO bezprawnie inicjował zmiany na listach rankingowych.
- Mariusz G., uwikłany w aferę wizową otrzymał na rzecz Fundacji Instytut Świętokrzyski dotację o wartości 150 000 zł, która miała być przeznaczona na uruchomienie portalu typu watchdog. Portal ten ma zaledwie kilku obserwujących. Dyrektor Braun podjął decyzję o odebraniu całej dotacji i odstąpieniu od podpisania umowy z inną fundacją utworzoną niedawno przez Mariusza G.
- Fundacja Dumni z Elbląga, beneficjent programu „Willa Plus”, została zobowiązana do zwrotu 500 000 złotych uzyskanych od NIW w ramach projektu Aktywna młodzież w województwie Warmińsko-Mazurskim. Mimo wcześniejszej zapowiedzi kontroli prezes fundacji nie wpuścił kontrolera NIW-CRSO do siedziby organizacji.
NIW planuje dalsze kontrole, w tym prowadzone krzyżowo we współpracy z innymi instytucjami.
Michał Braun objął stanowisko dyrektora NIW-CRSO z dniem 14 czerwca 2024 r., a jego kadencja potrwa ustawowe 5 lat. Braun pełnił obowiązki dyrektora NIW – CRSO od 13 marca 2024 r. W dniu nominacji złożył dymisję w terminem 13 czerwca br., chcąc poddać się otwartej i transparentnej procedurze konkursowej. Wiceminister ds. społeczeństwa obywatelskiego Marek Krawczyk przekazał, że szukali osoby, która ma entuzjazm społecznika i klarowną wizję kierunków rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
27 marca 2024 r. Michał Braun wraz ze swoim zastępcą Andrzejem Rybusem-Tołłoczko przedstawili wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK. Wystąpienie NIK jest jednoznacznie krytyczne wobec działań poprzednich władz NIW-CRSO. Kontrola wskazała m.in. na brak rzetelności, zgodności z prawem, celowości i gospodarności.