Zgodnie z Kodeksem pracy, czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.
Kodeks pracy dopuszcza pracę w godzinach nadliczbowych w razie:
- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
- szczególnych potrzeb pracodawcy.
Bycie offline
Prawo pracowników do bycia offline ma zasadnicze znaczenie dla ochrony ich zdrowia i samopoczucia fizycznego i psychicznego oraz ochrony przed zagrożeniami psychologicznymi.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 21 stycznia 2021 r. wprowadziła prawo do bycia offline, które rozumiane jest jako prawo pracowników donieangażowania się poza czasem pracyw zadania związane z pracą i do nieuczestniczenia w komunikacji za pomocą narzędzi cyfrowych (bezpośrednio lub pośrednio), takich jak e-maile, rozmowy telefoniczne, czy wiadomości wysyłane za pomocą komunikatorów internetowych. PE wskazywał wtedy, że coraz częstsze wykorzystywanie narzędzi cyfrowych do celów zawodowych doprowadziło do powstania kultury „stale osiągalnego”, „zawsze dostępnego” lub „będącego w ciągłej gotowości” pracownika. W ocenie PE może to mieć szkodliwy wpływ na podstawowe prawa pracowników oraz sprawiedliwe warunki pracy.
W rezolucji powołano się także na to, że według badania Eurofoundu 27 proc. osób pracujących z domu przyznało, iż pracowało w wolnym czasie, aby podołać obciążeniu pracą. Z badania wyszło także, że osoby pracujące w domu w porównaniu z osobami pracującymi w siedzibie pracodawcy są ponad dwukrotnie bardziej narażone na pracę przekraczającą przewidziane w prawie unijnym maksimum 48 godzin tygodniowo i odpoczynek krótszy niż 11 godzin pomiędzy dniami roboczymi. Przekazano, że prawie 30 proc. takich telepracowników sygnalizuje pracę w czasie wolnym każdego dnia lub kilka razy w tygodniu.
Stanowisko MRPiPS - prawo do bycia offline
Wydział prasowy resortu rodziny przekazał redakcji Dziennik.pl, że zagadnienie prawa do prawa do odłączenia się / bycia offline jest bardzo istotne dla ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej. „Ministerstwo przychylnie odnosi się do kwestii uregulowania prawa do odłączenia się na szczeblu UE” – dodano.
„Odnosząc się do prac toczących się na szczeblu Unii Europejskiej warto zaznaczyć, iż Komisja Europejska podjęła niniejszy temat i rozpoczęła 30 kwietnia br. pierwszą fazę konsultacji z partnerami społecznymi co do możliwych działań w tym zakresie” - napisano. W odpowiedzi przypomniano także, że konsultacje potrwają do 11 czerwca, a swoim zakresem obejmą nie tylko prawo do odłączenia się, ale także problematykę telepracy.