Jerzy Fijas, zastępca dyrektora generalnego Lasów Państwowych ds. gospodarki leśnej, powiedział w rozmowie z Polską Agencją Prasową, że zmiana sytemu sprzedaży drewna przez Lasy Państwowe jest konieczna, a prace w tym kierunku już się rozpoczęły.
"Mamy sygnały z rynku, że pewne zmiany są oczekiwane"
"Dzisiaj jesteśmy w trakcie procedur drugiej tercji. Rok 2024 podzielony został bowiem na trzy interwały czasowe po cztery miesiące. Pierwsza tercja jako okres sprzedaży kończy się w kwietniu. Równolegle startują procedury kontraktacji w drugiej tercji, a my musimy się przygotować na kolejną, trzecią tercję" - powiedział.
Jak wyjaśnił, zmian systemowych nie da się zrobić w biegu, ponieważ zagroziłoby to stabilności dostaw dla przemysłu, szczególnie w obliczu nowych wyzwań społecznych, przed jakimi stanęły obecnie Lasy Państwowe.
"Mamy sygnały z rynku, że pewne zmiany są oczekiwane. Branża wskazuje na kwestie związane z bezpieczeństwem obrotu drewnem, ilością surowca przeznaczanego na otwartą sprzedaż oraz korektę polityki i algorytmów wyznaczania cen wywoławczych" – zaznaczył. I dodał, że leśnicy pracują nad rozwiązaniem tych kwestii.
Zmiany w sprzedaży drewna. Co się zmieni?
Jak powiedział Fijas, Lasy Państwowe rozpoczęły prace nad stworzeniem nowego systemu sprzedaży drewna na 2025 rok, a pewne zmiany są także rozważane w odniesieniu do ostatniej tercji 2024 roku.
"To, co będzie możliwe do wprowadzenia w tym roku, zostanie systemowo zaimplementowane, natomiast z całą pewnością przygotowujemy się na 2025 rok, aby stworzyć nową propozycję sprzedaży drewna" – stwierdził.
Zastępca dyrektora generalnego nie zdradził jednak, o jakie zmiany chodzi. "Odpowiemy wtedy, kiedy będziemy mieli pełną wiedzę i przeprowadzimy analizy" - zaznaczył. "Działamy w określonych warunkach prawnych. Patrzy na nas również Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Pewne próby uwolnienia się spod gorsetu systemu sprzedażowego próbowaliśmy robić już w przeszłości, ale zostaliśmy ograniczeni właśnie przez UOKiK" - zaznaczył.
Certyfikat FSC i wymagania ze strony branży meblarskiej
Fijas zwrócił uwagę, że branża drzewna, a szczególnie meblarska, oczekuje przywrócenia w Lasach Państwowych systemu certyfikacji drewna FSC.
FSC to jeden z dwóch stosowanych w Polsce systemów certyfikacji gospodarki leśnej, które dodatkowo poświadczają, że drewno zostało pozyskane w sposób zrównoważony. Obecnie znakiem FSC mogą posługiwać się cztery regionalne dyrekcje Lasów Państwowych, certyfikatem drugiego systemu – PEFC - dysponują wszystkie dyrekcje – łącznie 17.
Przedstawiciel Lasów Państwowych wyjaśnił, że zatrzymano bieg wypowiedzenia umowy na stosowanie certyfikatu FSC w regionalnych dyrekcjach w Szczecinie i Katowicach.
Jak wyjaśnił, biznesowe i społeczne otoczenie Lasów Państwowych oczekuje, by FSC przywrócić w pierwszej kolejności na terenie RDLP w Białymstoku. "W przypadku dyrekcji białostockiej jest większy problem, ponieważ ta dyrekcja skutecznie wypowiedziała obowiązującą umowę i przestała ona obowiązywać 31 grudnia 2023 roku. Oznacza, to że przywrócenie certyfikatu w tej dyrekcji musi się na nowo rozpocząć, a to trochę potrwa. Nie chcemy wracać do historii, szukamy porozumienia z FSC International przyznającej certyfikaty na zasadach partnerskich" – podkreślił.
W zeszłym tygodniu po spotkaniu z przedstawicielami FSC International w Lasach Państwowych powstał zespół roboczy, którego zadaniem jest przygotowanie rozwiązań do przywrócenia certyfikacji FSC dla gospodarki leśnej w skali ogólnokrajowej.
Recykling i powtórne wykorzystanie surowca
Fijas zaznaczył również, że stałe zwiększanie podaży drewna na rynku jest niemożliwe. "Musimy mieć wszyscy świadomość, że wykorzystanie zasobów ma swoje limity i nie da się ich w nieograniczony sposób cały czas zwiększać. Należy podjąć działania, które pozwolą w efektywny sposób wykorzystywać surowiec, który jest już w obiegu. Chodzi o recykling, gospodarkę w obiegu zamkniętym, oszczędzającą bieżące pozyskanie surowca. Ważnym jest również, by w mniejszym stopniu wykorzystywać drewno do celów energetycznych, w dużej energetyce" – zauważył.
Lasy Państwowe zmieniają system sprzedaży
Zdecydowana większość pozyskiwanego obecnie przez Lasy Państwowe drewna przeznaczana jest dla przedsiębiorców i kupowana za pośrednictwem Portalu Leśno-Drzewnego oraz w systemie sprzedaży aukcyjnej, co razem stanowi około 80 proc. łącznej oferty PGL LP. Pozostałe 20 proc. trafia do sprzedaży detalicznej, skierowanej głównie do odbiorców indywidualnych.
Do zakupów w ramach Portalu Leśno-Drzewnego mają dostęp przedsiębiorcy, którzy posiadają historię zakupów, czyli ci, którzy nabywali drewno od Lasów Państwowych w poprzednich latach. Z kolei na aukcjach systemowych drewno mogą kupować wszyscy przedsiębiorcy, także nowe podmioty, które nie posiadają historii zakupów. Trafia na nie również drewno, którego nie udało się sprzedać w ramach Portalu Leśno-Drzewnego.
Przedsiębiorcy mogą nabywać surowiec także na aukcjach e-drewno, które odbywają się na bieżąco jednak oferty nadleśnictw są tu incydentalne i często dotyczą niewielkich mas surowca. Sprzedaje się tu także tzw. pozostałości drzewne oraz surowiec nieprzewidziany wcześniej w planach pozyskania a pochodzący z cięć sanitarnych lub cięć prowadzonych w ramach usuwania skutków klęsk.
W październiku 2023 roku Lasy Państwowe opublikowały nowe zasady sprzedaży drewna na lata 2024-2026. W 2024 roku procedury sprzedaży ofertowej będą odbywały się trzy razy do roku, a nie jak wcześniej dwa razy. Wprowadzono też nową punktację związaną z głębokością przerobu drewna.