Ochrona przed zwolnieniem. Kogo dotyczą zmiany?
Pracownicy szczególnie chronieni przez Kodeks pracy to:
- kobiety w ciąży
- pracownicy w wieku przedemerytalnym, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego
- pracownicy korzystający z urlopów rodzicielskich i wychowawczych
- działacze związków zawodowych
- członkowie rad pracowniczych
- społeczni inspektorzy pracy
- pracownicy w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, na przykład na zwolnieniu lekarskim
Na czym będzie polegać dodatkowa ochrona?
Dotyczy to sytuacji, kiedy pracodawca będzie chciał zwolnić takiego pracownika, dyscyplinarnie lub za wypowiedzeniem, a pracownik wniesie do sądu powództwo o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy.
Wystarczy, że pracownik złoży jednocześnie wniosek o dalsze zatrudnienie na czas procesu. Sąd będzie wtedy zobowiązany udzielić zabezpieczenia nakazującego zatrudnienie aż do momentu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego. Pracownik może złożyć taki wniosek na każdym etapie postępowania.
Jedynie w przypadku, gdy roszczenie pracownika będzie oczywiście bezzasadne, sąd będzie mógł odmówić udzielenia zabezpieczenia. Zatem, by uzyskać takie zabezpieczenie pracownik chroniony będzie musiał jedynie uprawdopodobnić, że zwolnienie było bezprawne. Nie będzie musiał tego udowadniać.
Pracodawcy będzie trudniej zwolnić pracownika
Rola pracodawcy będzie teraz zdecydowanie trudniejsza. Sąd uchyli nałożone zabezpieczenie jedynie wtedy, gdy to pracodawca udowodni, że pracownik po udzieleniu zabezpieczenia nadal rażąco narusza swoje obowiązki lub popełnił przestępstwo, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie.
Jeśli się tak nie stanie, pracodawca będzie musiał zatrudniać pracownika aż do końca postępowania, również po odwołaniu do II instancji. W praktyce może to oznaczać konieczność dalszego zatrudniania nawet przez kilka następnych lat. Wynika to z dużego obciążenia sądów pozwami.
Budzi to obawy duże pracodawców, którzy do czasu zakończenia postępowania sądowego pozostaną w sytuacji praktycznie bez wyjścia nawet jeśli pracownik ciężko naruszył swoje obowiązki lub działał na szkodę firmy.
Podstawa prawna zmian
Zmiany są efektem nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego. Nowy artykuł 55(5) k.p.c. mówi:
W sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy, sąd na wniosek uprawnionego na każdym etapie postępowania udzieli zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia go przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Podstawą udzielenia zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Sąd może odmówić udzielenia zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne.