Groźny trend wśród pracujących. "Karoshi" coraz częściej dotyka też Polaków

Przepracowanie: co to takiego?

Przepracowanie to praca ponad siły. Światowa Organizacja Zdrowia od lat bije na alarm i wskazuje, żepraca przez 55 lub więcej godzin w tygodniu może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Według WHO to realne zagrożenie, którego nie należy bagatelizować, tym bardziej, że dotyczy coraz większej liczby osób.

Samobójstwo lekarza po 207 nadgodzinach

Kilka dni temu stacja CNN doniosła o śmierci 26-letniego lekarza rezydenta z Kioto, który odebrał sobie życie po przepracowaniu ponad 207 godzin nadliczbowych. Przepracował aż tyle dodatkowych godzin w miesiącu poprzedzającym jego śmierć. Nie wziął też dnia wolnego od trzech miesięcy, kiedy średnio pracował 185 godz. ponad normę – takie informacje podał japoński nadawca NHK. Władze szpitala zaprzeczają, mówiąc, że te dodatkowe godziny nie liczą się do godzin roboczych, bo wówczas przygotowywał się do konferencji naukowej, a nie pracował z pacjentami. Nie zmienia to jednak faktu, że młody człowiek nie żyje.

Niebezpieczne karoshi: Czy polscy pracownicy są zagrożeni?

Karoshi to zjawisko nagłej śmierci w wyniku przepracowania i stresu. Nie jest to termin czysto medyczny, a socjomedyczne określenie odnoszące się do przypadków zgonów lub poważnych uszczerbków na zdrowiu spowodowanych schorzeniami krążeniowo-sercowymi, których przyczyną jest sprzężenie nadciśnienia i miażdżycy z bardzo silnym przeciążeniem pracą. Co ciekawe, większość ofiar tego zjawiska to pracownicy umysłowi.

Pierwszy przypadek karoshi odnotowano w Japonii w 1969 r. Szacuje się, że rocznie z przepracowania umiera ok. 10 tys. Japończyków, jednak zjawisko to dotyczy także innych nacji. Dwa medialne, polskie przypadki karoshi dotyczyły lekarzy, jednak tragiczne skutki przepracowania nie są charakterystyczne wyłącznie dla jednej określonej branży i mogą dotknąć każdego pracownika bez względu na zawód i pracę, którą wykonuje.

Jakie są objawy przepracowania?

Jest ich cała lista i zazwyczaj pojawiają się w zestawie kilku równoległych dolegliwości dopadających przepracowanego pracownika.

Najczęstsze objawy przepracowania:

• rozdrażnienie,
• zaburzenia koncentracji,
• zaburzenia pamięci,
• spadek energii,
• kłopoty ze snem,
• bóle mięśniowe, bóle kręgosłupa, głowy,
• problemy z układem trawiennym, np. brak apetytu, nudności, wymioty,
• zmęczenie,
• stany lękowe,
• duszności,
• wyczerpanie fizyczne i emocjonalne,
• zawroty głowy,
• wysokie ciśnienie krwi,
• omdlenia.

Ekspert: Prawo pracy ma zapobiegać przepracowaniu

Przepisy mające zapobiegać przepracowaniu są zawarte w prawie pracy, a w tym roku do Kodeksu pracy wprowadzone zostały także zapisy związane, m.in. z unijną dyrektywą work-life balance.

– Prawo pracy ma oczywiście zapobiegać przepracowaniu. Na przestrzeni wielu lat doszło w Polsce wzorem innych krajów do skrócenia tygodniowej normy czasu pracy, wprowadzone zostały przepisy, które mają zagwarantować odpowiedni czas odpoczynku, a ostatnio nawet rozmaite regulacje mające zapewnić lepszy balans miedzy życiem zawodowym a prywatnym, co wynikało z implementacji unijnej dyrektywy. Za nieprzestrzeganie przepisów o czasie pracy grozi grzywna do 30 tysięcy złotych, ale przecież samymi przepisami karnymi nie rozwiąże się wszystkich problemów – mówi dla dziennika.pl dr Patryk Kuzior, adiunkt w Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej.

Jakie są skutki przepracowania?

Wiele osób ciągle nie jest świadomych tego, w jak dużym stopniu stres i nieodpowiednie warunki pracy wpływają na zdrowie pracownika.Efektem przepracowania może być wiele groźnych chorób.

Najczęstsze skutki przepracowania to:

• wypalenie zawodowe,
• choroby układu krążenia,
• choroby układu trawiennego,
• choroby układu ruchu,
• choroby psychiczne, m.in. załamanie nerwowe, depresja.

Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Wydawałoby się, że odpowiedź jest prosta – iść na urlop. Niestety w rzeczywistości przepracowany pracownik, który wie, że po powrocie czeka go tyle samo obowiązków, ile przed rozpoczęciem urlopu, a czasem nawet więcej, np. w związku z brakiem osoby, która mogłaby go zastąpić, nie jest w stanie efektywnie wypoczywać. Potrzeba jest w takim przypadku dokładnej weryfikacji zakresu obowiązków i możliwości ich zrealizowania w odniesieniu do godzin pracy danego pracownika. Należy także pamiętać o robieniu w pracy regularnych przerw na odpoczynek, które są przecież zagwarantowane ustawowo, a nade wszystko dążyć do równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym i przepracowaniu powiedzieć stanowcze NIE!