Subskrybuj nas na Youtube
Raport "Bariery i szanse rozwojowe dla polskich firm w obszarze Trójmorza" Warsaw Enterprise Institute przygotował wraz z Fundacją State of Poland. Prezentuje on wyniki pogłębionych rozmów z 23 szefami i właścicielami małych i średnich polskich prywatnych przedsiębiorstw, z których większość jest aktywna na rynkach zagranicznych.
Ponad jedna trzecia polskich inwestycji
Według raportu, na rynki państw Trójmorza trafia obecnie 24,7 proc. całkowitej wartości polskiego eksportu do państw UE, a polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne na jego rynkach opiewają łącznie na 31 mld zł, a zatem stanowią ponad 35 proc. wszystkich polskich inwestycji w Europie.
Mimo tego, jak piszą autorzy raportu, "koncepcja Trójmorza to dla polskich przedsiębiorców mglisty, niemal nieznany koncept". Podczas wtorkowej dyskusji towarzyszącej prezentacji raportu, uczestnicy mówili, iż jedynym państwem regionu, który wywołuje skojarzenia z biznesem, jest Estonia, podczas gdy pozostałe kojarzą się polskim przedsiębiorcom raczej z wakacjami.
Raport wskazuje, iż polskie firmy nie mają przemyślanej, całościowej strategii inwestowania w Trójmorzu. Ich działalność tam wynika w dużej mierze ze zwykłego przypadku, np. pojawienia się zamówienia z określonego regionu. Ponadto, w planowaniu ekspansji na kraje Trójmorza (czy to eksportu, czy inwestycji) czynnik ludzki, tj. bliskość kulturowa ma znaczenie, ale równie ważne są osobiste kontakty z osobami z poszczególnych rynków.
Pisząc o barierach w inwestowaniu, WEI wskazuje, iż wpływ na stosunkowo niski poziom aktywności polskich firm w Trójmorzu ma także niższa średnia rentowność ekspansji w porównaniu z innymi kierunkami, np. Europą Zachodnią. Jednocześnie zauważa, iż lokalne regulacje rzadko stanowią barierę dla polskich firm dzięki względnej spójności wewnątrzunijnego prawa, niemniej zdarza się np. w przypadku branży biotech, że stanowią barierę nie do przejścia.
Brak wsparcia polskiej dyplomacji
Według raportu, badani przedsiębiorcy nie odczuwają także wsparcia polskiej dyplomacji czy izb handlowych w działalności zagranicznej, zdając się na oddolnie organizowane eventy branżowe, konferencje i targi, skarżą się również na brak dostępu do portalu prezentujących aktualne analizy i wiadomości nt. rynków Trójmorza.
Zdaniem biorącego udział we wtorkowej dyskusji o wynikach badania wiceprezesa BGK Pawła Nierady, najważniejszą barierą w rozwoju współpracy w ramach Trójmorza jest właśnie brak wiedzy, nie wsparcia. Nierada podkreślał, że w ramach BGK działa fundusz wspierający inwestycje w regionie Trójmorza dostępny dla wszystkich przedsiębiorców. - Mamy na dzisiaj dziewięciu udziałowców, uczestników funduszu z dziewięciu krajów Trójmorza i teraz, po zrealizowaniu trzech pierwszych inwestycji jesteśmy na etapie wychodzenia na rynek do inwestorów prywatnych - zaznaczył.
Także szef Sekretariatu ds. Trójmorza w Biurze Polityki Międzynarodowej Prezydenta RP Maciej Kubicki podkreślał, że wypracowano już szereg instrumentów współpracy: Fundusz Inwestycyjny Inicjatywy Trójmorza, ale także indeks giełdowy CEEplus, fora samorządowe czy fora biznesowe, które towarzyszą szczytom Trójmorza.
"Obudowanie Inicjatywy Trójmorza instytucjami – tak, by była postrzegana przez rynek i podmioty na nim uczestniczące jako realny, wyodrębniony byt komplementarny do Unii Europejskiej" stanowi jedną z rekomendacji raportu WEI. Podobnie jak tworzenie przestrzeni do wymiany kontaktów i nawiązywania relacji między przedsiębiorcami z regionu, stworzenie bazy wiedzy o otoczeniu prawnym i możliwości podjęcia działalności gospodarczej w poszczególnych państwach Trójmorza, dostępnej we wszystkich językach Inicjatywy oraz zwiększenie konkurencyjności regionu poprzez wspieranie inicjatyw państw Trójmorza ukierunkowanych na prawne dopuszczanie możliwości stosowania rozwiązań innowacyjnych, a w dłuższej perspektywie koordynacja tych wysiłków.
Inicjatywa Trójmorza służy zacieśnianiu powiązań w regionie szerzej rozumianej Europy Środkowej (między Morzem Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym), tworzących trwałe podstawy dla rozwoju gospodarczego w zakresie energii, transportu, komunikacji cyfrowej i gospodarki. Powołana została w 2015 r. jako forum współpracy 12 państw: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier.