Darowizna w rodzinie i nie tylko – kto musi zgłosić i zapłacić podatek w 2025?

Podatek od darowizn dotyczy osób, które otrzymały:

• rzeczy znajdujące się w Polsce,
• prawa majątkowe wykonywane na terenie Polski,
• majątek zagraniczny, jeśli obdarowany jest obywatelem Polski lub ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce.

Podatkiem objęte są m.in.:

• gotówka, nieruchomości, samochody, dzieła sztuki, biżuteria,
• udziały w firmach, akcje, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,
• prawa majątkowe, np. prawo do użytkowania wieczystego czy renty,
• przekazanie pieniędzy w formie dyspozycji na wypadek śmierci w banku lub funduszu inwestycyjnym.

Od czego zależy wysokość podatku od darowizn? Grupy podatkowe i limity zwolnień

Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej. Im bliższa rodzina, tym wyższy limit zwolnienia.

• I grupa podatkowa (najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, macocha, ojczym) - kwota wolna: 36 120 zł
• II grupa podatkowa (dalsza rodzina: ciotki, wujkowie, kuzyni, teściowie, zięć, synowa) - kwota wolna: 27 090 zł
• III grupa podatkowa (osoby niespokrewnione) - kwota wolna: 5733 zł

Jeśli darowizna nie przekracza kwoty wolnej od podatku, nie trzeba jej zgłaszać do urzędu skarbowego.

Jak obliczyć podatek od darowizny?

Kwoty darowizn sumuje się w okresie 5 lat. Jeśli od tego samego darczyńcy w tym czasie otrzymaliśmy kilka darowizn, ich łączna wartość decyduje o obowiązku podatkowym. Np. w 2022 roku syn otrzymał od ojca 20 000 zł, w 2024 roku ojciec przekazał kolejne 25 000 zł, czyli łączna wartość darowizny to 45 000 zł, czyli przekracza limit 36 120 zł. W takim przypadku nadwyżka 8 880 zł podlega opodatkowaniu.

Kiedy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego?

Jeśli darowizna dla I grupy podatkowej przekracza limit, można uniknąć podatku, składając formularz SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny. Pozostałe grupy podatkowe Jeśli darowizna przekracza kwotę wolną, pozostałe grupy podatkowe muszą złożyć formularz SD-3 w ciągu miesiąca od powstania obowiązku podatkowego. Nie zgłoszenie darowizny na czas skutkuje naliczeniem podatku.

Jak zgłosić darowiznę?

Dokumenty można złożyć:

• elektronicznie – przez e-Urząd Skarbowy lub e-Deklaracje,
• osobiście – w urzędzie skarbowym,
• listownie – za pośrednictwem poczty.

Do zgłoszenia należy dołączyć:

• umowę darowizny,
• dowód przekazania środków (np. przelew bankowy),
• dokumenty potwierdzające własność przekazanego majątku.

Kiedy podatek trzeba zapłacić?

Podatek od darowizny należy zapłacić w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji z urzędu skarbowego. Wpłaty można dokonać:

• przez e-Urząd Skarbowy,
• przelewem na konto urzędu,
• osobiście w kasie urzędu.

Kiedy nie trzeba płacić podatku?

• Darowizny w najbliższej rodzinie są całkowicie zwolnione z podatku, jeśli zostaną zgłoszone w terminie 6 miesięcy.
• Darowizna została przekazana u notariusza w formie aktu notarialnego – notariusz od razu nalicza lub zwalnia z podatku.
• Wartość darowizny nie przekracza kwoty wolnej od podatku.

Co zrobić po otrzymaniu darowizny?

• Sprawdź, czy musisz zapłacić podatek – porównaj wartość darowizny z kwotą wolną dla swojej grupy podatkowej.
• Jeśli przekracza limit – zgłoś darowiznę w urzędzie skarbowym w terminie.
• Wypełnij odpowiedni formularz – SD-Z2 (zwolnienie) lub SD-3 (podatek).
• Jeśli urząd naliczy podatek – zapłać go w ciągu 14 dni od decyzji.