Mieszkań na wynajem coraz mniej. Nadchodzą drastyczne podwyżki czynszów?

Mieszkań na rynku najmu jest obecnie niewiele więcej niż pod koniec 2022 r. Jednak wtedy ich oferta mocno się skurczyła na skutek napływu uchodźców z ogarniętej wojną Ukrainy – mówi Marek Wielgo, ekspert portalu GetHome.pl.

Mieszkań na wynajem coraz mniej. Nadchodzą drastyczne podwyżki czynszów?

Tradycyjnie okres ten cechuje się oczyszczaniem rynku z ofert skierowanych głównie do studentów, co również wpływa na obniżenie liczby propozycji wynajmu. Tym razem jednak spadek oferty oraz liczby nowych mieszkań dostępnych do wynajęcia był dużo bardziej dotkliwy – w grudniu zanotowano jedynie około 33,8 tys. ofert, co stanowi najgorszy wynik w ciągu ostatnich czterech lat.

Zmiany te odczuwalne są szczególnie w największych polskich metropoliach. Przykładowo, w Warszawie liczba lokali dostępnych na wynajem spadła o 27 proc. – z około 12,5 tys. we wrześniu do tej wartości w grudniu. Podobne tendencje zaobserwowano w Katowicach, natomiast w Łodzi, Poznaniu, Gdańsku, spadki wyniosły odpowiednio: 41 proc., 37 proc., 36 proc. , a w Krakowie i Wrocławiu – 31 proc.

Być może część właścicieli mieszkań porzuciła ten biznes i wystawiła swoje mieszkania inwestycyjne na sprzedaż. Ponadto mniej inwestorów lokowało swoje nadwyżki finansowe w mieszkania na wynajem. Tym bardziej że w ubiegłym roku popyt na najem nieco przygasł – dodaje Marek Wielgo.

Obserwowane kurczenie się oferty budzi niepokój, bowiem może stanowić zapowiedź podwyżek czynszów. W pierwszym kwartale 2024 roku, według AMRON-SARFiN, przeciętne stawki czynszu spadły o około 2 proc. we Wrocławiu, Gdańsku i Krakowie, oraz o 1 proc. w Warszawie, Poznaniu i Katowicach.

Choć dane za czwarty kwartał jeszcze nie zostały opublikowane, już w trzecim kwartale przeciętny czynsz w Poznaniu wzrósł o 3,5 proc. w porównaniu z poprzednim okresem. W innych miastach sytuacja wygląda następująco: we Wrocławiu czynsz wzrósł o 3 proc., w Warszawie o 2,6 proc., w Katowicach i Łodzi o 1,5 proc., w Krakowie o 1,4 proc., a w Gdańsku o 0,8 proc.. Warto również zauważyć, że w drugim kwartale 2024 roku czynsze w Warszawie, Wrocławiu i Łodzi były niższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.

Ekspert Marek Wielgo przewiduje, że w bieżącym roku popyt na wynajem mieszkań może ponownie wzrosnąć. Głównymi przyczynami mają być rosnące ceny nieruchomości oraz wysokie koszty kredytów, co w rezultacie może skutkować wyższymi podwyżkami czynszów niż obserwowane w poprzednim roku. Warto jednak pamiętać, że wzrost średnich stawek czynszu często idzie w parze z kurczeniem się oferty – przede wszystkim tańszych lokali.

Na rynku najmu obowiązują różne zasady waloryzacji czynszów. W przypadku umów zawieranych na okres dłuższy niż rok właścicielowi przysługuje możliwość podwyższenia czynszu o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłaszany przez prezesa GUS. Aktualnie waloryzacja czynszu nie może przekroczyć 3,6 proc., podczas gdy w ubiegłym roku podwyżki sięgały aż 11,4 proc.. Natomiast przy przedłużeniu umowy rocznej lub krótszej właściciel ma możliwość dowolnego ustalenia nowej wysokości czynszu, o ile warunki rynkowe na to pozwalają. W ubiegłym roku, zgodnie z danymi GUS, opłaty dla właścicieli mieszkań wzrosły średnio "tylko" o 5,1%, co okazało się korzystniejsze dla najemców niż wzrost inflacyjny.

Warto przypomnieć, że do 2022 roku długoterminowe umowy najmu z coroczną waloryzacją były atrakcyjną opcją dla najemców, ponieważ rynkowe czynsze rosły szybciej. Wyjątkową sytuacją był rok 2020, kiedy pandemia COVID-19 skłoniła wielu wynajmujących do obniżenia stawek czynszów.