Te świadczenia mają gwarantować podstawowe utrzymanie na podobnym poziomie, co wcześniejsze wynagrodzenie za pracę. Niestety, wiele osób nie jest zadowolonych z wysokości swoich emerytur. Ile więc trzeba pracować i jak długo odprowadzać składki, aby mieć w Polsce prawo do emerytury?
Staż emerytalny a staż pracy – czy to to samo?
W potocznym języku pojęcie stażu pracy pojawia się zarówno w kontekście prawa pracy, jak i systemu emerytalnego. Należy jednak podkreślić, że obie kategorie są definiowane inaczej:
- W stażu pracy uwzględnia się m.in. okresy nauki w szkole średniej oraz na studiach. Ma to znaczenie dla wymiaru urlopu wypoczynkowego, odprawy emerytalnej czy nagród jubileuszowych.
- Staż emerytalny dotyczy wyłącznie okresów, w których opłacane były składki na ubezpieczenie społeczne.
Jaki staż pracy potrzebny jest do uzyskania emerytury?
W przypadku emerytur w starym systemie (dotyczy osób urodzonych do 31 grudnia 1948 roku) minimalny wymagany staż wynosi:
- 20 lat dla kobiet,
- 25 lat dla mężczyzn.
Aby otrzymać świadczenie, należy osiągnąć ustawowy wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) oraz spełnić wymóg stażu pracy. Brak odpowiedniego stażu można jeszcze uzupełnić, jeśli wiek emerytalny już został osiągnięty.
W nowym systemie emerytalnym (dla osób urodzonych od 1 stycznia 1949 roku) staż pracy nie jest warunkiem uzyskania emerytury.Każda osoba, która choć przez krótki czas odprowadzała składki na ubezpieczenie społeczne, może otrzymać świadczenie – choćby w niskiej wysokości.
Niemniej jednak dłuższy staż pracy ma ogromne znaczenie dla wysokości emerytury. Im więcej lat przepracujemy, tym więcej składek zgromadzimy na koncie ZUS, co bezpośrednio wpływa na ostateczną kwotę świadczenia.
Ile lat trzeba przepracować, aby uzyskać minimalną emeryturę?
Minimalna emerytura 2024 wynosi obecnie 1781 zł brutto, co po odliczeniu podatków daje 1623,28 zł netto (od 1 marca 2024 r.). Aby ją otrzymać, konieczne jest spełnienie określonych wymogów:
- 20 lat stażu emerytalnego dla kobiet,
- 25 lat stażu emerytalnego dla mężczyzn.
Wymóg ten dotyczy zarówno osób, które mają ustalony kapitał początkowy (przed 1999 r.), jak i tych, które zaczęły opłacać składki dopiero po tej dacie.
Jeśli zgromadzone na koncie ZUS środki są niewystarczające, a staż pracy jest odpowiedni, ZUS podniesie świadczenie do poziomu minimalnej emerytury.W przeciwnym razie emerytura będzie równa zgromadzonym środkom podzielonym przez oczekiwaną liczbę miesięcy dalszego życia.
Jak ustalany jest staż do minimalnej emerytury?
Staż emerytalny składa się z:
- okresów składkowych – czas pracy, podczas którego odprowadzane były składki na ubezpieczenie emerytalne,
- okresów nieskładkowych – m.in. okresy nauki czy zwolnień chorobowych.
Jednak suma okresów nieskładkowych branych pod uwagę nie może przekroczyć jednej trzeciej okresów składkowych. To oznacza, że aby uwzględnić długie okresy nieskładkowe, trzeba mieć odpowiednio długi staż składkowy.
Warto również zaznaczyć, że nie wszystkie okresy pracy są liczone do stażu:
- Umowy zlecenia – choć składki są odprowadzane, okresy te mogą być pomijane przy ustalaniu prawa do minimalnej emerytury.
- Preferencyjne składki ZUS dla przedsiębiorców (tzw. mały ZUS) również nie są wliczane.
Jak sprawdzić swój staż emerytalny?
Każda osoba zbliżająca się do wieku emerytalnego powinna złożyć wniosek do ZUS o wyliczenie stażu emerytalnego. Może okazać się, że brakuje kilku miesięcy do spełnienia wymogu stażu, a kontynuowanie pracy w tym czasie pozwoli uzyskać minimalną emeryturę.
Podsumowując, odpowiednia wiedza na temat stażu emerytalnego oraz jego wpływu na wysokość świadczenia pozwala uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Warto wcześnie zadbać o zgromadzenie odpowiedniego stażu i składek, aby w przyszłości zapewnić sobie stabilne świadczenie emerytalne.
Źródło: INFOR.PL, ZUS, MEDIA