Rekompensata z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, ale nie nabyły z tego tytułu prawa do wcześniejszej emerytury.
Rekompensata nie jest samoistnym świadczeniem pieniężnym. Przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, który jest składnikiem podstawy obliczenia zreformowanej emerytury. Rekompensata może być uwzględniona również przy ustalaniu wysokości renty rodzinnej po zmarłym, spełniającym warunki do emerytury wraz z rekompensatą po złożeniu odrębnego wniosku w tym zakresie.
Jak i kiedy złożyć dokumenty o rekompensatę?
W pierwszej kolejności należy złożyć wniosek o emeryturę ZUS Rp-1E, w części II pkt 1. Jeśli zaś pracodawca nie składa wniosku o emeryturę, powinien złożyć osobny wniosek o rekompensatę. Potrzebne będą dokumenty potwierdzające pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, np. świadectwa pracy, regulaminy zakładowe, zeznania świadków.
Wszystkie dokumenty należy złożyć wraz z wnioskiem o przyznanie emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem ostatniego z warunków wymaganych do przyznania świadczenia. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia, wskazując, które warunki nie zostały spełnione.
Wniosek można złożyć:
- osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu),
- za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego,
- w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.
Jak i kiedy ZUS załatwi sprawę?
Wniosek rozpatruje organ rentowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej lub jednostka organizacyjna Zakładu wyznaczona przez Prezesa ZUS. Po analizie wniosku i załączonej dokumentacji oraz ewentualnym przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy wydaje decyzję w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Od decyzji przysługuje odwołanie, które należy wnieść pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.
Wniosek może zostać wycofany, jednakże nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji organu rentowego, tj. w przypadku, gdy nie zostało złożone odwołanie do sądu - w terminie miesiąca od daty doręczenia decyzji.
Rekompensata jest obliczana według wzoru określonego w ustawie o emeryturach pomostowych. Wysokość rekompensaty zależy od wielu czynników, w tym od udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych, długości okresu pracy w szczególnych warunkach, obniżonego wieku emerytalnego oraz wieku osoby ubiegającej się o rekompensatę.
ZUS oferuje pomoc przy załatwianiu formalności
Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie internetowej ZUS, przy załatwianiu formalności można skorzystać z pomocy jego pracowników w Centrum Kontaktu Klientów:
- pod numerem telefonu 22 560 16 00 (opłata za połączenie jest zgodna z planem taryfikacyjnym danego operatora) lub
- za pośrednictwem e-mail cot@zus.pl.
Konsultanci są dostępni w dni robocze: pon.– pt. w godz. 7.00–18.00. Informacje można też uzyskać na stronie internetowej www.zus.pl.