Pracujesz na emeryturze? Oto zmiany w limitach na 2026 rok. Zobacz nowe wyliczania

Nowa wartość przeciętnego wynagrodzenia. Jak to wpłynie na emeryturę?

Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 lipca 2025 r. (M.P. z 2025 r. poz. 688), przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w drugim kwartale 2025 roku wyniosło 8 500,00 zł. Co to oznacza w praktyce?

Ta wartość stanowi punkt odniesienia dla wielu świadczeń i obowiązków, bezpośrednio wpływając na wysokość wypłat dla emerytów i rencistów, a także na składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Dla osób dorabiających do świadczenia, najważniejsze jest to, że od tej wartości zależą progi przychodów, których przekroczenie wpływa na wysokość emerytury lub renty.

Kluczowe dane dla emerytury lub renty

Wzrost przeciętnego wynagrodzenia, włączając wypłaty z zysku, w danym roku jest jednym z istotnych parametrów używanych do obliczenia wskaźnika waloryzacji, który określa procentowy wzrost świadczeń emerytalno-rentowych w kolejnym roku. Rząd, ustalając coroczną waloryzację emerytur, bierze pod uwagę wskaźnik wzrostu cen (inflację) oraz wskaźnik realnego wzrostu gospodarczego, który z kolei jest powiązany z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw.

Główny obszar, na który wpływa przeciętne wynagrodzenie to emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). Wskaźnik waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych (która następuje raz w roku, zazwyczaj 1 marca) jest obliczany na podstawie inflacji oraz realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Zatem, choć obwieszczenie dotyczy konkretnego kwartału, to jego wartość będzie składnikiem średniorocznego przeciętnego wynagrodzenia, które wpłynie na waloryzację wszystkich emerytur i rent w kolejnym roku (czyli w 2026 r. dla danych z 2025 r.).

Podobnie jak w przypadku rent i emerytur, przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ma wpływ na waloryzację innych świadczeń, takich jak zasiłki chorobowe czy macierzyńskie.

Zasady dorabiania do świadczeń. Jakie limity?

Limity dorabiania do emerytury/renty to kluczowy aspekt dla osób, które pobierają świadczenie i jednocześnie pozostają aktywne zawodowo. Wysokość przychodów, które emeryci i renciści mogą osiągnąć bez ryzyka zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia, jest ściśle powiązana z przeciętnym wynagrodzeniem w poprzednim kwartale.

Stosownie do Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 103 ust. 3, art. 104 i art. 104a), obowiązują dwa kluczowe limity dorabiania do emerytury lub renty, które zmieniają się co kwartał wraz z ogłaszaniem przez GUS nowych danych o przeciętnym wynagrodzeniu:

1) limit zmniejszenia świadczenia: Po przekroczeniu tego progu, Twoja emerytura lub renta zostanie zmniejszona. Wynosi on 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

2) Limit zawieszenia świadczenia: Po przekroczeniu tego progu, Twoje świadczenie zostanie zawieszone w całości. Wynosi on 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

Limity te nie dotyczą emerytów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Jeśli osiągnęłaś/osiągnąłeś ten wiek, możesz dorabiać bez żadnych ograniczeń, a ZUS nie zmniejszy ani nie zawiesi Twojego świadczenia.

Zgodnie z ostatnim Obwieszczeniem Prezesa GUS, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w drugim kwartale 2025 roku wyniosło 8 500,00 zł. A zatem:

• Limit zmniejszenia świadczenia (70%): 70% * 8 500,00 zł = 5 950,00 zł.

• Limit zawieszenia świadczenia (130%): 130% * 8 500,00 zł = 11 050,00 zł.

Masz pensję 6000 zł i emeryturę 3000 zł? Zobacz przykłady i wyliczenia

Świadczenia przedemerytalne

Z tym samym wskaźnikiem co emerytury i renty z FUS powiązana jest waloryzacja świadczeń przedemerytalnych. Odnosi się to do rodzajów świadczeń, które mają za zadanie zabezpieczyć osoby w okresie bezpośrednio poprzedzającym nabycie prawa do emerytury. Przykładowe świadczenia przedemerytalne to Świadczenia przedemerytalne określone w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych oraz Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Zarówno świadczenia przedemerytalne, jak i nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, są co roku waloryzowane (zazwyczaj 1 marca) tym samym wskaźnikiem, co emerytury i renty z FUS. Oznacza to, że wzrost przeciętnego wynagrodzenia w 2025 roku, który wpływa na ten wskaźnik, będzie miał bezpośrednie przełożenie na wysokość tych świadczeń w 2026 roku.

Dodatki, renty socjalne i świadczenia specjalne

Kwoty dodatków, takich jak dodatek pielęgnacyjny, dodatek dla sierot zupełnych, czy dodatki kombatanckie, są również waloryzowane tym samym wskaźnikiem, co podstawowe świadczenia emerytalno-rentowe. Chociaż ich bazowa wysokość nie jest procentem przeciętnego wynagrodzenia, to wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce wpływa na ogólny wskaźnik waloryzacji, a tym samym na podwyżkę również tych dodatków. Na tych samych zasadach waloryzowane są renty socjalne. A zatem przeciętne wynagrodzenie również ma pośredni wpływ na ich wzrost.

Znaczenie dla przyszłych emerytów (nie dorabiających)

Osoby, które jeszcze nie przeszły na emeryturę, również powinny zwracać uwagę na te obwieszczenia. Wartość przeciętnego wynagrodzenia ma wpływ na:

• wysokość składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców i innych grup, których składki są wyliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia,
• prognozowane wysokości emerytur, ponieważ system emerytalny opiera się na wielu zmiennych, w tym na wartościach przeciętnych wynagrodzeń w poszczególnych okresach ubezpieczenia.

Reasumując, regularne monitorowanie obwieszczeń GUS dotyczących przeciętnego wynagrodzenia jest kluczowe dla pełnego zrozumienia mechanizmów wpływających na wysokość emerytur i rent. Instytucje takie jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wykorzystują te dane do bieżących przeliczeń i informowania o wysokości świadczeń. Ostateczny wskaźnik waloryzacji na 2026 rok zostanie ogłoszony w przyszłości, po zebraniu wszystkich niezbędnych danych z 2025 roku.