Emerycie, GUS publikuje nowe wskaźniki. Sprawdź, jak to wpłynie na Twoje świadczenia w 2026 roku?

Zaktualizowana wartość przeciętnego wynagrodzenia

Według Obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 24 lipca 2025 r. (M.P. z 2025 r. poz. 688), przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, wraz z wypłatami z zysku, w drugim kwartale 2025 roku osiągnęło poziom 8 500,00 zł.

Chociaż na pierwszy rzut oka kwota ta może wydawać się wyłącznie statystyczna, ma ona zasadnicze znaczenie dla polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Stanowi ona odniesienie dla licznych świadczeń i zobowiązań, bezpośrednio oddziałując na kwoty wypłacane emerytom i rencistom, jak również na wysokość składek odprowadzanych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Waloryzacja rent i emerytur w 2026 roku

Roczny wzrost przeciętnego wynagrodzenia, wliczając wypłaty z zysku, stanowi istotny parametr wykorzystywany do kalkulacji wskaźnika waloryzacji. To właśnie ten wskaźnik decyduje o procentowym wzroście świadczeń emerytalno-rentowych w kolejnym roku.

Rząd, przystępując do ustalania corocznej waloryzacji emerytur, analizuje wskaźnik wzrostu cen (inflację) oraz wskaźnik realnego wzrostu gospodarczego, który jest ściśle powiązany z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw.

Głównym obszarem, na który wpływa przeciętne wynagrodzenie, są emerytury i renty wypłacane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). Wskaźnik waloryzacji tych świadczeń (przeprowadzanej zazwyczaj 1 marca każdego roku) jest obliczany na podstawie inflacji oraz realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia odnotowanego w poprzednim roku kalendarzowym. Zatem, mimo że obwieszczenie dotyczy konkretnego kwartału, jego wartość zostanie uwzględniona w średniorocznym przeciętnym wynagrodzeniu, które z kolei wpłynie na waloryzację wszystkich emerytur i rent w nadchodzącym roku (czyli w 2026 r. na podstawie danych z 2025 r.).

Podobnie jak w przypadku rent i emerytur, przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wpływa na waloryzację innych świadczeń, w tym zasiłków chorobowych czy macierzyńskich.

Świadczenia przedemerytalne w 2026 roku

Waloryzacja świadczeń przedemerytalnych jest powiązana z tym samym wskaźnikiem co emerytury i renty z FUS. Dotyczy to form wsparcia finansowego, które mają na celu zabezpieczenie osób w okresie bezpośrednio poprzedzającym nabycie prawa do emerytury.

Do świadczeń przedemerytalnych zalicza się m.in. świadczenia przedemerytalne określone w dedykowanej ustawie. Przysługują one osobom, które utraciły zatrudnienie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (np. likwidacja stanowiska), a do osiągnięcia wieku emerytalnego pozostało im niewiele lat pracy. Warunki ich przyznania są szczegółowo regulowane ustawą i obejmują m.in. staż ubezpieczeniowy, wiek oraz okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Wśród świadczeń przedemerytalnych znajdują się także nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. Jest to specjalne wsparcie, przysługujące nauczycielom, wychowawcom oraz innym pracownikom pedagogicznym placówek oświatowych i zakładów poprawczych, którzy spełniają określone warunki dotyczące stażu pracy i wieku, a do osiągnięcia wieku emerytalnego pozostał im krótki okres. Stanowi to formę "pomostówki" dedykowaną tej grupie zawodowej.

Zarówno świadczenia przedemerytalne, jak i nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, są corocznie waloryzowane (zazwyczaj 1 marca) tym samym wskaźnikiem, co emerytury i renty z FUS. Oznacza to, że wzrost przeciętnego wynagrodzenia odnotowany w 2025 roku, który wpływa na ten wskaźnik, będzie miał bezpośrednie przełożenie na wysokość tych świadczeń w 2026 roku.

Dodatki, renty socjalne i świadczenia specjalne

Wartości dodatków, takich jak dodatek pielęgnacyjny, dodatek dla sierot zupełnych czy dodatki kombatanckie, również podlegają waloryzacji tym samym wskaźnikiem, co podstawowe świadczenia emerytalno-rentowe. Mimo że ich bazowa wysokość nie jest bezpośrednio procentem przeciętnego wynagrodzenia, to wzrost tego wynagrodzenia w gospodarce wpływa na ogólny wskaźnik waloryzacji, a tym samym na podwyżkę również tych dodatków.

Renty socjalne są waloryzowane na tożsamych zasadach. Zatem przeciętne wynagrodzenie również pośrednio wpływa na ich wzrost.

Kolejnym świadczeniem powiązanym z przeciętnym wynagrodzeniem jest świadczenie honorowe dla stulatków. Jego wysokość jest równa 100% kwoty bazowej obowiązującej w dniu ukończenia 100 lat. Kwota bazowa jest ogłaszana corocznie i jest powiązana z przeciętnym wynagrodzeniem z poprzedniego roku kalendarzowego (po odjęciu składek na ubezpieczenia społeczne). W rezultacie, wzrost przeciętnego wynagrodzenia przekłada się na wyższą kwotę bazową, a tym samym na wyższe świadczenie honorowe dla stulatków.

Podsumowując, obwieszczenie o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu za II kwartał 2025 r. ma istotne znaczenie dla waloryzacji przede wszystkim emerytur, rent oraz wszystkich powiązanych z nimi dodatków i rent socjalnych w roku 2026, stanowiąc jeden z kluczowych elementów obliczeniowych dla ogólnego wskaźnika waloryzacji.

Nowe limity dorabiania do emerytury/renty

Limity dorabiania do emerytury lub renty to istotny aspekt dla osób, które pobierają świadczenie i jednocześnie pozostają aktywne zawodowo. Wysokość przychodów, które emeryci i renciści mogą osiągnąć bez ryzyka zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia, jest ściśle powiązana z przeciętnym wynagrodzeniem z poprzedniego kwartału.

Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązują dwa progi przychodów dla osób dorabiających do emerytury:

• limit przychodów, po przekroczeniu którego emerytura lub renta zostaje zmniejszona - stanowi on 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału;
• limit, po przekroczeniu którego świadczenie zostaje zawieszone - wynosi 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Zgodnie z Obwieszczeniem Prezesa GUS, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w drugim kwartale 2025 roku wyniosło 8 500,00 zł. W związku z tym:

• limit zmniejszenia świadczenia (70%): 70% * 8 500,00 zł = 5 950,00 zł;
• limit zawieszenia świadczenia (130%): 130% * 8 500,00 zł = 11 050,00 zł.

Reasumując, obwieszczenie Prezesa GUS z 24 lipca 2025 r. ustala przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw na 8 500,00 zł. Ta wartość, obok innych czynników, będzie miała bezpośredni wpływ na wysokość waloryzacji emerytur i rent w marcu 2026 roku, a także na bieżące limity dorabiania do świadczeń. Jest to zatem kluczowa informacja dla wszystkich obecnych i przyszłych beneficjentów systemu ubezpieczeń społecznych.