rozwiń ›

Prawie 70 tys. zł dla każdego pracownika. Kiedy i jak można otrzymać pieniądze w 2025?

Pracownikom zwalnianym grupowo z przyczyn pracodawcy przysługuje odprawa pieniężna, której wysokość zależy od ich stażu pracy. Istnieje jednak ograniczenie - kwota odprawy nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego na dzień rozwiązania stosunku pracy. Od 1 stycznia 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4666 zł brutto. Oznacza to, że pracownik, którego umowa o pracę zostanie rozwiązana w 2025 roku, otrzyma odprawę w maksymalnej wysokości wynoszącej 69 990 zł.

Reklama

Kiedy przysługuje odprawa pieniężna?

Pracownicy mogą otrzymać odprawę pieniężną w przypadku utraty pracy z powodów związanych z działalnością pracodawcy, takich jak ogłoszenie upadłości, likwidacja firmy, lub inne przyczyny niezwiązane z pracownikiem. Prawo do odprawy pieniężnej może wynikać z:

  1. Umowy o pracę – jeśli w umowie o pracę, regulaminie wynagradzania, lub w zakładowych przepisach prawa pracy zawarto odpowiednie zapisy.
  2. Zasad rozwiązywania umów o pracę w ramach zwolnień grupowych – zgodnie z przepisami ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (ustawa o zwolnieniach grupowych).
Reklama

W związku z tym odprawa pieniężna przysługuje pracownikowi, gdy stosunek pracy ustaje z powodu wypowiedzenia przez pracodawcę lub rozwiązania umowy za porozumieniem stron, gdy przyczyny rozwiązania leżą po stronie pracodawcy. Najczęściej dotyczy to sytuacji, gdy zwolnienie jest związane z ekonomicznymi, organizacyjnymi lub związanymi z reorganizacją zakładu pracy. Dokładniej, odprawa pieniężna przysługuje w następujących sytuacjach:

  • Zwolnienie grupowe: Jeśli pracodawca zwolni pracownika w ramach grupowego zwolnienia, zgodnie z regulaminami.
  • Zwolnienie z powodu likwidacji zakładu pracy lub stanowiska: Likwidacja firmy, lub stanowiska.
  • Zwolnienie z innych przyczyn leżących po stronie pracodawcy: np. niewykonanie obowiązków.
  • Przejście na emeryturę lub rentę: Jeśli pracownik przechodzi na emeryturę, lub rentę, to przysługuje mu odprawa pieniężna.

Kiedy odprawa pieniężna nie przysługuje?

Odprawa pieniężna przy zwolnieniu nie przysługuje w kilku sytuacjach. Przede wszystkim w firmach, które zatrudniają mniej niż 20 pracowników. Dodatkowo, odprawa nie przysługuje, jeśli umowa o pracę zostaje rozwiązana z inicjatywy pracownika, lub jeśli pracodawca rozwiązuje umowę z przyczyn leżących po stronie pracownika, np. za naruszenie obowiązków. Odprawa nie przysługuje również osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło. Pracownicy nie są uprawnieni do odprawy także w sytuacji, gdy pracownik już wcześniej otrzymał odprawę – nie ma możliwości ponownego uzyskania prawa do odprawy.

Odprawa pieniężna a zwolnienia grupowe

Ważne w kontekście redukcji zatrudnienia jest zastosowanie przepisów zawartych w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami z przyczyn niedotyczących pracowników, nazywanej również ustawą o zwolnieniach grupowych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników, może on rozwiązać stosunki pracy z przyczyn niedotyczących pracowników:

  1. poprzez wypowiedzenie dokonane przez pracodawcę, albo
  2. na mocy porozumienia stron, pod warunkiem że liczba zwolnionych pracowników w ciągu maksymalnie 30 dni wynosi co najmniej:
  3. 10 pracowników, jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
  4. 10 proc. pracowników, jeśli pracodawca zatrudnia co najmniej 100, ale mniej niż 300 pracowników,
  5. 30 pracowników, jeśli pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

Powyższe kryteria dotyczące liczby pracowników mają zastosowanie w sytuacji, gdy w ramach grupowego zwolnienia pracodawca inicjuje rozwiązanie stosunków pracy z co najmniej 5 pracownikami na podstawie porozumienia stron.

Wysokość odprawy pieniężnej zależy od stażu pracy

W przypadku grupowych zwolnień wysokość odprawy pieniężnej zależy od stażu pracy pracownika. Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych, pracownikowi, którego stosunek pracy został rozwiązany w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w następujących wysokościach:

  • jednomiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
  • dwumiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
  • trzymiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Wartość odprawy pieniężnej oblicza się zgodnie z zasadami stosowanymi przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Jaka jest maksymalna wysokość odprawy pieniężnej w 2025 roku?

Obok ustalania wysokości odprawy zależnej od stażu pracy, ustawodawca określił również maksymalny limit tej odprawy. Zgodnie z przepisami dotyczącymi zwolnień grupowych, wysokość odprawy pieniężnej nie może przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów. Od 1 lipca 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosić będzie 4300 zł brutto. Zgodnie z tymi przepisami, pracownikowi w 2025 roku przysługuje odprawa w maksymalnej wysokości 69 990 zł brutto. Jest to piętnastokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Dodatkowo, odprawy wypłacane z tytułu zwolnień grupowych są zwolnione z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz fundusze pozaubezpieczeniowe. Odprawy podlegają opodatkowaniu, a pracodawca, jako płatnik podatku, obowiązany jest naliczyć i pobierać zaliczkę na podatek od tych świadczeń.

Ile wynosi odprawa pośmiertna pracownika?

W przypadku zgonu pracownika, zarówno w trakcie trwania stosunku pracy, jak i podczas pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy, rodzina zmarłego ma prawo do odprawy pośmiertnej. Odprawa ta jest wypłacana przez pracodawcę i przysługuje najbliższym członkom rodziny, takim jak małżonek, dzieci, wnuki, rodzeństwo oraz rodzice zmarłego pracownika. Wysokość odprawy pośmiertnej jest uzależniona od stażu pracy zmarłego pracownika u danego pracodawcy:

  • Jeżeli staż pracy wynosi krócej niż 10 lat, odprawa wynosi jednomiesięczne wynagrodzenie.
  • Przy co najmniej 10 latach stażu pracy, odprawa wynosi trzymiesięczne wynagrodzenie.
  • Przy przynajmniej 15 latach stażu pracy, odprawa wynosi sześciomiesięczne wynagrodzenie.

Odprawa pośmiertna jest dzielona równo pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Jeśli jednak tylko jeden członek rodziny jest uprawniony do odprawy, przysługuje mu połowa kwoty określonej w Kodeksie pracy.