Będzie ona dostępna po zalogowaniu się do konta w e-Urzędzie Skarbowym (na stronie www.podatki.gov.pl) przy wykorzystaniu np. profilu zaufanego, bankowości elektronicznej lub mObywatela.

Kto dopłaci?

Z wyliczeń Ministerstwa Finansów (patrz tabele) wynika, że podatek będą musieli dopłacić ci, którzy w 2022 r. mieli dwa etaty, oraz emeryci, którzy dorabiali na umowę o pracę.
Uprzedzał o tym już w ubiegłym roku wiceminister Artur Soboń. Z ówczesnych szacunków wynikało, że będzie to dotyczyć ok. 1,2 mln osób i liczba ta się nie zmieniła, wiceminister powtórzył ją na ubiegłotygodniowej konferencji. Przekonywał, że to i tak dużo mniej niż w poprzednich latach.
Reklama
Wyjaśnił też, że gdyby mechanizm rolowania zaliczek na PIT (stosowany przez pierwszą połowę 2022 r.) został utrzymany w drugim półroczu ub.r., to dopłata dotyczyłaby 2,6 mln podatników. Sama wysokość dopłat będzie niższa dzięki obniżeniu dolnej stawki skali podatkowej z 17 proc. do 12 proc.
Reklama

Dlaczego za mało

Przypomnijmy, że 2022 r. był wyjątkowy, bo przepisy zmieniały się dwa razy. Najpierw 1 stycznia u.br. w życie wszedł Polski Ład. Co prawda podwyższył on kwotę wolną od podatku do 30 tys. zł, ale też zlikwidował możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Częściowo miała to zrekompensować ulga dla klasy średniej, ale tak się nie stało, bo już w pierwszych dniach stycznia 2022 r. wiele osób pracujących na kilku etatach lub zleceniach dostało mniej na rękę niż przed zmianami. Przyczyną było to, że kwota wolna od podatku mogła być uwzględniona tylko u jednego pracodawcy (albo tylko przez ZUS – w przypadku emerytów). Co więcej, nie brano jej pod uwagę przy zaliczkach naliczanych od wynagrodzenia zleceniobiorców w 2022 r.
W związku z tym już w pierwszych dniach stycznia minister finansów nakazał rolować zaliczki, czyli odprowadzać je według przepisów obowiązujących na 31 grudnia 2021 r., jeżeli byłyby niższe niż obliczone według Polskiego Ładu.
Mechanizm rolowania został uchylony 1 lipca 2022 r. Wówczas też zlikwidowano ulgę dla klasy średniej, natomiast obniżono dolną stawkę skali podatkowej z 17 proc. do 12 proc. Nadal jednak nie można było odejmować kwoty zmniejszającej podatek przy naliczaniu zaliczek na PIT od wynagrodzeń ze zleceń. Wciąż też mógł ją uwzględniać tylko jeden pracodawca. Zmiany w tym zakresie weszły w życie dopiero z początkiem 2023 r. (obecnie kwotę zmniejszającą podatek może uwzględniać nawet trzech płatników – łącznie nie więcej niż 300 zł miesięcznie).
Wszystkie te zawirowania spowodowały, że część podatników będzie musiała dopłacić podatek, a część dostanie zwrot.

Niedopłata podatku

Z wyliczeń MF wynika, że niedopłata podatku wystąpi u niektórych emerytów, którzy w ubiegłym roku dodatkowo pracowali na etacie. Oni bowiem w pierwszym półroczu 2022 r. korzystali z mechanizmu rolowania zaliczek. Co więcej, nie mogą oni korzystać z ulgi zero PIT, bo ta dotyczy tylko seniorów, którzy zrezygnują z otrzymywania emerytury.
Przykładowo więc, jeżeli podatnik miał miesięcznie 2500 zł emerytury i dodatkowo 1000 zł na etacie, to dopłaci 217 zł podatku (jeżeli nie skorzysta z żadnych dodatkowych ulg i odliczeń). Gdy te przychody będą wynosiły odpowiednio: 2500 zł i 6000 zł, to do dopłaty będzie aż 933 zł.
Taki sam problem będą miały osoby pracujące w 2022 r. na dwóch etatach. Również w ich przypadku mechanizm rolowania zadziała w podobny sposób. Przykładowo, jeżeli wynagrodzenia podatnika wynosiły w dwóch firmach odpowiednio: 3000 zł i 6000 zł, do dopłaty będzie aż 881 zł.

Nadpłata PIT

Na zwrot mogą natomiast liczyć przede wszystkim korzystający z ulgi na dzieci, samotni rodzice oraz wszyscy zleceniobiorcy. Ci ostatni dlatego, że przy obliczaniu w ubiegłym roku zaliczek na PIT zleceniodawcy nie mogli jeszcze uwzględniać kwoty wolnej od podatku.
Jeżeli więc miesięczne wynagrodzenie zleceniobiorcy wynosiło 4000 zł, to – jak policzyło MF – zwrot wyniesie 2822 zł. Przy miesięcznym wynagrodzeniu 8000 zł ze zlecenia podatek do zwrotu wyniesie 2049 zł.
Według ministerialnych wyliczeń zwrot dostaną wszyscy pracownicy, którzy otrzymywali przychody tylko z jednego źródła – z umowy o pracę w wysokości od 3200 zł do 10 300 zł oraz powyżej 12 800 zł. Przykładowo przy pensji miesięcznej 6000 zł fiskus odda 603 zł, a wynoszącej 20 000 zł – 4350 zł.
Nadpłatę będą też mieli podatnicy uprawnieni do ulgi na dzieci, w tym również korzystający z preferencyjnego rozliczenia z małżonkiem lub jako samotni rodzice. Przypomnijmy, że Polski Ład zlikwidował wspólne rozliczenie z dzieckiem, ale w ciągu roku zostało ono przywrócone.
Przykładowo więc, jeżeli żona zarabia 8000 zł miesięcznie, a mąż nie ma przychodów, oboje zaś korzystają z ulgi na dwoje dzieci, to mogą liczyć na zwrot 6144 zł.
Taką samą kwotę otrzyma od fiskusa samotny rodzic zarabiający 8000 zł, jeżeli korzysta z preferencyjnego rozliczenia i ulgi na dwójkę dzieci.

Twój e-PIT

Należy pamiętać, że zeznanie wypełnione przez skarbówkę w ramach usługi Twój e-PIT nie musi być ostatecznym rozliczeniem. Fiskus uwzględnia wprawdzie niektóre ulgi, ale nie wszystkie. Tak jak w poprzednich latach weźmie pod uwagę ulgę na dzieci, a także – to nowość – preferencję zero PIT, która przysługuje: pracującym seniorom, rodzinom z co najmniej czwórką dzieci, osobom powracającym z zagranicy. Nowością będzie również to, że uwzględni składki członkowskie na rzecz związków zawodowych, jeżeli płatnik wskazał je w informacji PIT-11 złożonej do urzędu skarbowego.
Fiskus bierze pod uwagę również odliczenie 1,5 proc. PIT na rzecz organizacji pożytku publicznego, jeśli było ono wykazane w rozliczeniu w ubiegłym roku (wtedy było to jeszcze 1 proc. PIT).
Podatnik może natomiast samodzielnie uwzględnić inne ulgi (np. rehabilitacyjną, termomodernizacyjną), a także odliczyć darowizny przekazane na szczytne cele wymienione w ustawie o PIT.

Dodatkowe przeliczenie

Przypomnijmy też, że po złożeniu zeznania przez podatnika (co może nastąpić automatycznie, jeżeli podatnik sam tego nie zrobi) fiskus przeliczy jeszcze rozliczenia według zasad właściwych dla Polskiego Ładu. Jeżeli okaże się, że Polski Ład byłby korzystniejszy niż zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r., to podatnik dostanie informację o tym i odzyska różnicę.
Jedni dopłacą podatek, a innym fiskus zwróci pieniądze
Emerytura + etat
Miesięczna emerytura Etat Dopłata Roczny podatek za 2022 r.w stosunku do 2021 r.będzie niższy o:
2500 zł 1000 zł 217 zł 1815 zł
2500 zł 3000 zł 500 zł 1245 zł
2500 zł 6000 zł 933 zł 978 zł
2000 zł 5000 zł 63 zł 841 zł
Etat + etat
Etat Etat Dopłata Roczny podatek za 2022 r.w stosunku do 2021 r.będzie niższy o:
3000 zł 3000 zł 447 zł 1142 zł
3000 zł 4000 zł 592 zł 857 zł
3000 zł 6000 zł 881 zł 802 zł
4000 zł 2000 zł 333 zł 1142 zł
4000 zł 5000 zł 755 zł 802 zł
Kiedy zwrot pit
Rodzina z dziećmi – małżonkowie rozliczający się wspólnie wychowujący dwoje dzieci (korzystają z ulgi na dzieci)
Miesięcznewynagrodzenie 1 Miesięcznewynagrodzenie 2 Zwrot nadpłaconego podatku
4000 zł 4000 zł 2639,52 zł (w tym zwrot części nieodliczonej ulgi)
8000 zł 0 zł 6144 zł
Samotni rodzice – osoba samotnie wychowująca dwoje dzieci (korzysta z preferencyjnego opodatkowania i ulgi na dzieci)
Miesięczne wynagrodzenie Zwrot nadpłaconego podatku
6000 zł 6322,08 zł(w tym zwrot części nieodliczonej ulgi)
8000 zł 6144 zł
Zleceniobiorcy – zwrot otrzymają wszyscy zleceniobiorcy
Miesięczny przychód z umowy zlecenia Zwrot nadpłaconego podatku
4000 zł 2822 zł
5000 zł 2626 zł
6000 zł 2436 zł
7000 zł 2240 zł
8000 zł 2049 zł
Pracownicy – zwrot otrzymają wszyscy pracownicy otrzymujący wynagrodzenia od 3,2 tys. zł do 10,3 tys. zł oraz powyżej 12,8 tys. zł
Miesięczny przychód z umowy o pracę Zwrot nadpłaconego podatku
4000 zł 208 zł
5000 zł 471 zł
6000 zł 603 zł
7000 zł 464 zł
8000 zł 319 zł
14 000 zł 2801 zł
20 000 zł 4350 zł
Źródło: Ministerstwo Finansów