Zasadniczo roczny limit (3600 zł) jest sumą 12 kwot zmniejszających miesięczną zaliczkę na podatek (12 x 300 zł). Jak więc możliwe, że niektórzy pracownicy przekroczyli go już w trakcie roku? To skutek zmian wprowadzonych w ustawie o PIT z początkiem lipca br. Nowelizacja Polskiego Ładu z 9 czerwca 2022 r. (Dz.U. poz. 1265 ze zm.) nie tylko uchyliła przepisy o uldze dla klasy średniej, lecz także obniżyła dolną stawkę skali podatkowej - z 17 do 12 proc. (naliczaną od podstawy opodatkowania wynoszącej od 30 do 120 tys. zł). Nie zmieniła się natomiast roczna kwota dochodu wolnego od podatku - nadal wynosi ona 30 tys. zł.
Nowa kwota zmniejszająca
Konsekwencją obniżki dolnej stawki PIT było zmniejszenie się kwoty pomniejszającej podatek. Wcześniej wynosiła ona 425 zł miesięcznie (425 zł x 12 miesięcy : 17 proc. = 30 tys. zł). Obecnie wynosi ona 300 zł miesięcznie (300 zł x 12 miesięcy : 12 proc. = 30 tys. zł). Wskutek tych zmian roczna kwota zmniejszająca podatek wynosi obecnie 3600 zł (300 zł x 12 miesięcy) i to za cały 2022 r., a nie – jak przed korektą Polskiego Ładu – 5100 zł (425 zł x 12 miesięcy).
Reklama
Problem polega na tym, że przez pierwsze pół roku księgowi odliczali co miesiąc 425 zł przy obliczaniu i pobieraniu zaliczek na PIT od wynagrodzeń. Wskutek tego przez 10 miesięcy br. odjęli już ponad 3600 zł, bo jako kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek odliczyli:
- za miesiące od stycznia do czerwca br. kwotę 2550 zł (425 zł x 6 miesięcy),
- za miesiące od lipca do października br. kwotę 1200 zł (300 zł x 4 miesiące).
W sumie odjęli już 3750 zł, czyli nawet więcej, niż wynosi roczna kwota zmniejszająca podatek (3600 zł).
Odliczenie bez zmian
Czy to oznacza, że przy obliczaniu kolejnej zaliczki na PIT od wynagrodzeń nie powinni już potrącać miesięcznej kwoty zmniejszającej? Wielu z nich właśnie się nad tym zastanawia. Płatnicy powinni nadal pomniejszać zaliczkę o 300 zł wszystkim pracownikom, którzy złożyli PIT-2. Nie ma znaczenia to, że w sumie danemu pracownikowi pomniejszono już zaliczki o 3600 zł – odpowiada Małgorzata Samborska, doradca podatkowy, partner w Grant Thornton. Wyjaśnia, że nowelizacja z 9 czerwca 2022 r. zmieniła tylko wysokość dolnej stawki skali podatkowej z 17 na 12 proc. Pozostałe zasady wyliczania zaliczek na PIT nie zmieniły się, a to oznacza, że jeżeli pracownik złożył zakładowi pracy oświadczenie PIT-2, to pracodawca pomniejsza zaliczkę na PIT o kwotę stanowiącą jedną dwunastą kwoty zmniejszającej podatek – podkreśla Małgorzata Samborska.
Zwrot lub dopłata
Zdaniem ekspertki odliczenie w sumie przez cały rok wyższej kwoty pomniejszającej podatek niż 3600 zł nie musi automatycznie oznaczać, że pracownicy będą mieli w zeznaniu rocznym niedopłatę podatku i będą musieli go dopłacić. Należy bowiem uwzględnić także inne czynniki wpływające na kwotę rocznego podatku należnego, a jak wiemy, dochody między styczniem a czerwcem były opodatkowane według wyższej stawki 17 proc. Po zakończeniu roku nastąpi korekta do poziomu 12 proc. – zwraca uwagę Małgorzata Samborska.
Warto też pamiętać, że wpływ na ostateczną wysokość rocznego podatku należnego ma nie tylko kwota zmniejszająca podatek, lecz także ulgi i preferencje uwzględniane przy rozliczeniu rocznym. Niewykluczone więc, że zamiast dopłat będą zwroty podatku. Jeżeli jednak ktoś obawia się dopłaty i woli teraz zapłacić więcej podatku, może wycofać oświadczenie PIT-2. Wówczas pracodawca nie będzie już potrącał dalej kwoty zmniejszającej.
Z udostępnionych w połowie roku przez Ministerstwo Finansów obliczeń wynikało, że po zmianach wprowadzonych nowelizacją z 9 czerwca 2022 r. podatek będzie musiało dopłacić po zakończeniu roku 1,2 mln podatników. Pisaliśmy o tym w artykule "Mniej podatników dopłaci PIT po zakończeniu 2022 r.” (DGP nr 154/2022). Gdyby nie została zniesiona metoda tzw. rolowania zaliczek, a dolna stawka skali podatkowej nie zmalałaby z 17 do 12 proc., to – jak wynikało z wyliczeń MF – podatek dochodowy musiałoby dopłacić po zakończeniu roku aż 2,6 mln osób.
Potrącanie kwoty zmniejszającej podatek w 2022 r.
Podatnik złożył pracodawcy PIT-2
| Zaliczka na PIT od wynagrodzenia za: | Odliczenie kwoty wolnej | ||
| styczeń | 425 zł | ||
| luty | 425 zł | ||
| marzec | 425 zł | ||
| kwiecień | 425 zł | ||
| maj | 425 zł | ||
| czerwiec | 425 zł | ||
| lipiec | 300 zł | ||
| sierpień | 300 zł | ||
| wrzesień | 300 zł | ||
| październik | 300 zł | ||
| Pracownik nie wycofał PIT-2 | Pracownik wycofał PIT-2 | ||
| listopad | 300 zł | 0 zł | |
| grudzień | 300 zł | 0 zł | |
| Suma | 4350 zł | 3750 zł | |
| Kwota zmniejszająca podatek za cały 2022 r. | 3600 zł | ||
| Różnica między kwotą zmniejszającą podatek za 2022 r. a faktycznie odliczoną przez płatnika | - 750 zł | - 150 zł | |