Od 1 stycznia 2019 roku obowiązuje przepis, zgodnie z którym osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim mają obowiązek poinformowania o miejscu swojego pobytu. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy od początku przebywają pod innym adresem, jak i wtedy, gdy zmieniają miejsce pobytu w trakcie trwania L4. Brak takiej informacji może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Zmiana miejsca pobytu na L4 – masz tylko 3 dni na zgłoszenie
Zgodnie z przepisami, jeżeli osoba na zwolnieniu lekarskim zmienia miejsce swojego pobytu, musi poinformować o tym pracodawcę i ZUS w ciągu 3 dni od momentu zmiany. Niezastosowanie się do tego obowiązku może skutkować:
- utratą prawa do zasiłku chorobowego,
- obowiązkiem zwrotu już wypłaconych świadczeń,
- dodatkowymi konsekwencjami ze strony pracodawcy.
Prawidłowy adres na L4 – dlaczego to takie ważne?
Już w momencie wystawiania elektronicznego zwolnienia lekarskiego (e-ZLA) należy podać lekarzowi właściwy adres, pod którym będziemy przebywać podczas choroby. Może on różnić się od adresu zamieszkania, zameldowania czy adresu w dokumentacji medycznej. Jeśli w trakcie zwolnienia potrzebujesz opieki i przeprowadzasz się np. do rodziny, konieczne jest poinformowanie o tym ZUS i pracodawcy nie później niż 3 dni po zmianie miejsca pobytu.
Kontrole ZUS i pracodawców. Adres na L4 to nie tylko formalność
Zarówno Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jak i pracodawcy (zatrudniający co najmniej 20 osób) mają prawo kontrolować osoby przebywające na zwolnieniu. Sprawdzają oni:
- czy chory przebywa pod adresem wskazanym w dokumentacji;
- czy wykorzystuje zwolnienie zgodnie z przeznaczeniem – na leczenie i odpoczynek, a nie na załatwianie prywatnych spraw.
Nieobecność pod wskazanym adresem lub nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia może być podstawą do odmowy wypłaty świadczenia.
Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
Prawo do zasiłku chorobowego można stracić w kilku konkretnych sytuacjach. Jedną z najczęstszych jest niepoinformowanie pracodawcy oraz ZUS o zmianie miejsca pobytu w trakcie trwania zwolnienia lekarskiego. Na dokonanie takiego zgłoszenia chory ma 3 dni. Brak tej informacji może skutkować wstrzymaniem wypłaty świadczenia, a jeśli zasiłek już został wypłacony – ZUS może zażądać jego zwrotu.
Kolejnym powodem utraty zasiłku jest niewłaściwe korzystanie ze zwolnienia, czyli sytuacje, w których chory wykorzystuje czas L4 nie na rekonwalescencję, ale na przykład na załatwianie prywatnych spraw czy wyjazdy. W przypadku kontroli ZUS lub pracodawcy, jeżeli osoba nie zostanie zastana pod wskazanym adresem, może to zostać uznane za nadużycie.
Decyzję o wstrzymaniu wypłaty świadczenia podejmuje pracodawca, jeśli niezdolność do pracy nie przekracza 33 dni w roku. Jeśli zwolnienie trwa dłużej, decyzję podejmuje ZUS. W każdej z tych sytuacji osoba chora traci prawo nie tylko do zasiłku chorobowego, ale także do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy.
ZUS prowadzi kontrole L4. Tysiące wstrzymanych zasiłków
W 2024 roku ZUS przeprowadził ponad 486 tys. kontroli zwolnień lekarskich. Efektem było zakwestionowanie 36,6 tys. zwolnień, co przełożyło się na wstrzymanie wypłat świadczeń o łącznej wartości ponad 52,9 mln zł.