Związek Powiatów Polskich wskazuje na dwie główne przyczyny obecnej sytuacji:
- Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu: Ustawa z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. ZPP twierdzi, że kształtuje ona wynagrodzenia w oparciu o współczynniki odnoszone do zawyżonego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Ta średnia jest zawyżona przez wysokie zarobki niewielkiej grupy osób. Ponadto, przeciętne wynagrodzenie w gospodarce obejmuje wszystkie składowe (nie tylko zasadnicze), a w ochronie zdrowia stanowi bazę do wyliczenia pensji zasadniczej, od której naliczane są dodatki. To sprawia, że szpitale powiatowe płacą wynagrodzenia znacznie wyższe niż te na lokalnych rynkach pracy, co wpływa negatywnie również na obsadę personelu w pomocy społecznej.
- Brak górnego limitu wynagrodzeń: To druga, kluczowa przyczyna. W publicznym systemie ochrony zdrowia, finansowanym z pieniędzy publicznych (składek zdrowotnych i dotacji), nie ma tzw. górnych widełek dla wynagrodzeń, szczególnie dla lekarzy.
- Szantaż: Andrzej Płonka stwierdził, że "dyrektorzy często są wręcz szantażowani groźbą odejścia całych zespołów, jeśli wygórowane żądania płacowe nie zostaną spełnione".
- Wygórowane pensje: ZPP podkreśla, że choć zawód lekarza jest wymagający, to "nie uzasadnia to jednak tolerowania sytuacji, w której ze środków publicznych comiesięcznie wypłacane są wynagrodzenia rzędu 70-80 tys. zł i więcej".
Konsekwencje dla pacjentów
Związek Powiatów Polskich alarmuje, że obecny system wynagradzania, w którym "lwia część środków Narodowego Funduszu Zdrowia jest przeznaczana na finansowanie kosztów pracy", uniemożliwia inwestycje w:
- Nowoczesną infrastrukturę
- Sprzęt medyczny
- Dostęp do nowych terapii
ZPP domaga się adekwatnego podniesienia środków trafiających do podmiotów leczniczych, w skali odpowiadającej skutkom podwyżki wynagrodzeń od 1 lipca 2025 r.
Powiaty wzywają do pilnych prac legislacyjnych
Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich wzywa do niezwłocznego podjęcia prac legislacyjnych nad zmianą zasad kształtowania wynagrodzeń w sektorze ochrony zdrowia. Samorządowcy podkreślają, że choć medycy zasługują na godziwe wynagrodzenie, to musi ono odpowiadać realiom gospodarczym kraju i nie może odbywać się kosztem całego systemu opieki zdrowotnej.