"Od początku 2021 do połowy 2024 r. pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzili prawie 87 tys. kontroli. Ich efekty finansowe to niemal 1,5 mld zł" – wynika z raportu, do którego dotarł "DGP". Jak dodano, "podsumowanie obejmuje przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 20 ubezpieczonych".
Wzrasta skuteczność ZUS
"Zdecydowaną większość stanowiły kontrole planowe. Ich liczba w ostatnich dwóch latach była podobna – po ok. 27 tys., natomiast wyraźnie wzrosła skuteczność. W 2022 r. suma wykrytych nieprawidłowości wyniosła 357,2 mln zł, przy średniej kwocie 12,8 tys. zł na jednego przedsiębiorcę, podczas gdy rok później było to odpowiednio 489 mln i 18,3 tys. W I półroczu br. wyniki już są większe niż za cały 2022 r. – 364,7 mln zł i 25,1 tys. zł" - podano.
Cytowana przez "DGP" Agnieszka Kiełbowicz-Dziwulska, wicedyrektorka ZUS ds. Nadzoru Kontroli podkreśla, że obecnie realizuje się zaledwie jedną trzecią kontroli, które przeprowadzano np. w 2018 r. "DGP" przypomniał, że "po wejściu w życie pakietu ustaw zwanych Konstytucją biznesu decyzję o skontrolowaniu przedsiębiorcy musi poprzedzić szeroka analiza danych".
"Przed zaplanowaniem kontroli ZUS musi najpierw wytypować przedsiębiorców, u których prawdopodobieństwo wystąpienia nieprawidłowości jest najwyższe. Nie może jej jednak przeprowadzić na podstawie widzimisię" – zaznacza Kiełbowicz-Dziwulska.
ZUS szybciej wytropi oszustów
Rosnącą skuteczność tłumaczy większym doświadczeniem i lepszą analizą pozwalającą wykrywać nowe metody omijania opłacania składek. Wskazuje, że przeciętnie nie mija nawet pół roku, aby ZUS wiedział o nowym sposobie oszustwa. "Można go dostrzec, patrząc na ruchy dostosowujące się do działań ZUS-u" - ocenia "DGP".
"W tym roku po raz pierwszy zrobiliśmy kontrole z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, która wspomogła nas w wytypowaniu przedsiębiorców do kontroli. Jednak muszę podkreślić, że ostateczną decyzję w tym zakresie podjął i zawsze podejmuje człowiek" – zapewnia. Agnieszce Kiełbowicz-Dziwulskiej trudno wskazać najczęściej popełniane oszustwa. Mówi jednak o pewnych tendencjach. Jedna z nich wiąże się z zatrudnianiem w Polsce obcokrajowców.