rozwiń ›

Orzeczenie o niepełnosprawności to oficjalny dokument, który potwierdza, że dana osoba posiada ograniczenia zdrowotne, które mają wpływ na jej codzienne funkcjonowanie. Jest to swojego rodzaju "zaświadczenie" wystawiane przez specjalną komisję lekarską, która ocenia stan zdrowia wnioskodawcy.

Reklama

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Świadczenie pielęgnacyjne

Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności mogą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne. Należy jednak pamiętać, że od 1 stycznia 2024 roku obowiązują nowe przepisy dotyczące przyznawania tego świadczenia. Aby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne, dziecko musi posiadać orzeczenie o niepełnosprawności, które wskazuje na konieczność stałej lub długotrwałej opieki, stałego współudziału opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji, lub orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Od początku 2024 roku obowiązują nowe, korzystniejsze przepisy dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego. Zmiany te mają na celu wsparcie opiekunów osób niepełnosprawnych i ułatwienie im godzenia opieki z innymi obowiązkami. Najważniejsze zmiany to:

  • Wysokość świadczenia: Od 1 stycznia 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne wynosi 2988 złotych miesięcznie.
  • Krąg osób uprawnionych: Oprócz rodziców, świadczenie mogą otrzymywać także inne osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem, takie jak: małżonkowie, opiekunowie faktyczni, rodziny zastępcze oraz instytucje opiekuńcze.
  • Warunek wieku: Świadczenie przysługuje na dzieci do ukończenia 18. roku życia posiadające orzeczenie o niepełnosprawności.
  • Łączenie z pracą: Jedną z najważniejszych zmian jest możliwość łączenia świadczenia pielęgnacyjnego z pełnym zatrudnieniem bez żadnych ograniczeń. Nie ma znaczenia rodzaj pracy, wymiar zatrudnienia ani wysokość zarobków.
  • Status rolnika: Posiadanie statusu rolnika przez opiekuna nie jest przeszkodą w otrzymaniu świadczenia.
  • Emerytura lub renta opiekuna: Opiekun, który pobiera emeryturę lub rentę, również może otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne.
  • Świadczenie dla wielu dzieci: W przypadku opieki nad kilkoma dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności, świadczenie jest podwyższone o 100% za każde kolejne dziecko.
  • Okres wypłaty po śmierci: Jeśli osoba wymagająca opieki zmarła, świadczenie przysługuje opiekunowi do końca miesiąca następującego po miesiącu zgonu.
Reklama

Świadczenie wspierające

Od początku 2024 roku osoby niepełnosprawne powyżej 18. roku życia mogą korzystać z nowego świadczenia, które ma na celu częściowe pokrycie kosztów związanych z ich szczególnymi potrzebami. Świadczenie wspierające przysługuje osobie, której potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów. Aby otrzymać to świadczenie, konieczne jest posiadanie orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, potwierdzającego wysoką potrzebę wsparcia.

Wprowadzenie świadczenia wspierającego odbywa się w sposób stopniowy. W 2024 roku prawo do świadczenia mają osoby, których poziom potrzeby wsparcia został określony na minimum 87 punktów. Osoby z 70 punktami mogą ubiegać się o świadczenie, jeśli ich opiekunowie otrzymywali lub będą otrzymywać świadczenia pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy.

W 2025 roku prawo do świadczenia wspierającego uzyskają osoby, których poziom potrzeby wsparcia został określony na 78-86 punktów. Natomiast od 2026 roku świadczenie będzie przysługiwać także osobom z 70-77 punktami. Należy jednak pamiętać, że świadczenie nie przysługuje m.in. osobom przebywającym w domu pomocy społecznej. Wysokość świadczenia jest indywidualnie ustalana i zależy od stopnia niepełnosprawności oraz wysokości renty socjalnej.

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wysokość świadczenia wspierającego jest indywidualnie ustalana i uzależniona od stopnia niepełnosprawności oraz wysokości renty socjalnej. Minimalna wysokość świadczenia wynosi 40 proc. renty socjalnej, a maksymalna może sięgnąć 220 proc.

Zasiłek pielęgnacyjny

Zasiłek pielęgnacyjny, który wynosi obecnie 215,84 zł miesięcznie, ma na celu częściowo pokryć koszty związane z opieką nad osobą, która nie jest w stanie samodzielnie się zaopiekować. Przysługuje on dzieciom niepełnosprawnym oraz osobom dorosłym z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, spełniającym określone warunki. Osoby powyżej 75. roku życia również mogą ubiegać się o ten zasiłek.

Wyższe "babciowe" ze świadczenia "Aktywny rodzic"

Rząd przyjął nową ustawę "Aktywny rodzic", która ma ułatwić łączenie życia zawodowego z rodzicielstwem. Zgodnie z projektem, świadczenie dla aktywnych zawodowo rodziców ma być wypłacane od 1 października. Świadczenie "Aktywny rodzic" zostało podzielone na trzy rodzaje: "aktywni rodzice w pracy", "aktywnie w żłobku" oraz "aktywnie w domu".

"Babciowe" wyniesie 1500 złotych miesięcznie na jedno dziecko. W przypadku dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności świadczenie będzie wyższe i wyniesie 1900 złotych miesięcznie. Świadczenie będzie przysługiwało przez okres dwóch lat, począwszy od 12. miesiąca życia dziecka. Rodzice będą mieli pełną swobodę w zakresie wykorzystania otrzymanych środków, mogąc przeznaczyć je między innymi na opiekę babci nad dzieckiem.

Świadczenie "aktywnie w żłobku" stanowić będzie zamiennik dotychczasowego dofinansowania obniżającego opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Zasiłek ten będzie przysługiwał rodzicom dzieci do lat 3 uczęszczających do takich instytucji i wyniesie maksymalnie 1500 zł miesięcznie na dziecko, a w przypadku dzieci niepełnosprawnych – 1900 zł miesięcznie. Wysokość świadczenia nie może jednak przekroczyć faktycznych kosztów ponoszonych przez rodziców.

Dodatek na niepełnosprawne dziecko/ dodatek do rehabilitacji

Osoby uprawnione do zasiłku rodzinnego mogą dodatkowo ubiegać się o świadczenie z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka. Dodatek na kształcenie i rehabilitację dziecka przysługuje rodzicom, opiekunom faktycznym lub prawnym oraz osobom uczącym się, które opiekują się dzieckiem z niepełnosprawnością. Świadczenie to ma na celu pokrycie dodatkowych kosztów związanych z terapią i nauką dziecka do 24. roku życia. Zasiłek przysługuje na dzieci:

  • do 16. roku życia posiadające orzeczenie o niepełnosprawności,
  • od 16. do 24. roku życia posiadające orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wysokość dodatku kształtuje się następująco:

  • 90 zł miesięcznie dla dzieci do 5. roku życia;
  • 110 zł miesięcznie dla dzieci powyżej 5. roku życia, ale poniżej 24. roku życia.

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Wraz z początkiem 2024 roku uległy zmianie przepisy dotyczące wsparcia finansowego dla opiekunów. Specjalny zasiłek opiekuńczy, wprowadzony w 2013 roku i wynoszący 620 złotych miesięcznie, został zastąpiony nowym świadczeniem, uregulowanym w nowej ustawie. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreśliło, że osoby uprawnione do specjalnego zasiłku opiekuńczego przed 1 stycznia 2024 roku zachowają prawo do jego pobierania także po tej dacie, zgodnie z przepisami przejściowymi. Analogiczna ochrona dotyczy osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne na dotychczasowych zasadach.

Ustawa wprowadzająca nowe świadczenie wspierające zawiera przepisy przejściowe, które zapewniają pełną ochronę praw nabytych przez opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy przed 1 stycznia 2024 roku spełniali kryteria do otrzymywania świadczeń opiekuńczych. Resort rodziny jasno stwierdził, że osoby opiekujące się innymi, które już otrzymują świadczenia pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, będą mogły nadal korzystać z tych świadczeń na dotychczasowych zasadach.Nawet jeśli osoba, którą opiekują się, otrzyma nowe orzeczenie o niepełnosprawności, opiekun może zachować swoje świadczenie. Ważne jest, tylko aby złożyć odpowiednie wnioski w określonym czasie.

Osoby, które już otrzymują specjalny zasiłek opiekuńczy, będą mogły go nadal pobierać na dotychczasowych zasadach, nawet po zakończeniu obecnego okresu, za który jest on przyznany. Aby jednak nadal otrzymywać zasiłek, muszą złożyć odpowiedni wniosek w ciągu 3 miesięcy po zakończeniu tego okresu. Zgodnie z informacją Ministerstwa, zasiłek przysługuje osobom zobowiązanym do alimentacji, w tym małżonkom, które nie pracują lub zrezygnowały z pracy, aby zapewnić stałą opiekę osobie z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności wymagającej kompleksowej opieki.

Jednorazowe świadczenie "Za życiem"

Zgodnie z ustawą o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem" z 2016 roku, JEDNORAZOWE świadczenie pieniężne w wysokości 4000 złotych przysługuje rodzicom lub opiekunom dziecka, które urodziło się z ciężkim i nieuleczalnym upośledzeniem lub chorobą zagrażającą życiu.

Renta inwalidzka/ renta z tytułu niezdolności do pracy

Osoby, które utraciły zdolność do pracy, nie mają jeszcze prawa do emerytury i spełniają wymagane warunki dotyczące okresów ubezpieczenia, mogą ubiegać się o rentę inwalidzką przyznawaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie to przyznawane jest na czas określony lub bezterminowo. Najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi obecnie 1780,96 zł brutto, a renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy 1335,72 zł brutto.

Renta socjalna

Oprócz renty z tytułu niezdolności do pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje również rentę socjalną. Świadczenie to przysługuje osobom pełnoletnim, całkowicie niezdolnym do pracy z powodu długotrwałej choroby lub kalectwa, które powstało w okresie dzieciństwa, nauki lub studiów. Od 1 marca 2024 roku renta socjalna wynosi 1 780,96 zł.

500 plus dla osób niepełnosprawnych

Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, potocznie nazywane "500+ dla osób niepełnosprawnych", przysługuje pełnoletnim osobom, których niezdolność do samodzielnego życia została potwierdzona odpowiednim orzeczeniem lekarskim. Aby otrzymać to świadczenie, konieczne jest spełnienie kryterium dochodowego. Oznacza to, że łączny miesięczny dochód netto pochodzący ze wszystkich świadczeń finansowanych ze środków publicznych nie może przekroczyć kwoty 2419,33 zł. Maksymalna wysokość świadczenia to 500 zł netto. Stosuje się tu zasadę złotówka za złotówkę.