Państwa członkowskie Unii Europejskiej poparły wniosek Komisji Europejskiej o nieodnawianie zezwoleń na osiem aromatów dymu wędzarniczego stosowanych w żywności. Aromaty te były dotychczas używane jako zamienniki tradycyjnego wędzenia w przypadku wędlin i serów oraz jako wzmacniacze smaku w chipsach, sosach, daniach instant, napojach, lodach i wyrobach cukierniczych. W rezultacie ze sklepowych półek mogą zniknąć produkty takie jak chipsy bekonowe, których smak opierał się na wycofanych aromatach. Dym wędzarniczy, będący alternatywą dla tradycyjnego wędzenia mięsa, nadaje wędzony smak produktom, które nie mogą być przygotowywane na ogniu lub w wędzarni.
8 aromatów zostanie wycofanych z UE
Pod koniec kwietnia 2023 roku państwa członkowskie poparły wniosek Komisji Europejskiej, co oznacza, że osiem aromatów dymu wędzarniczego zostanie wycofanych z produktów w całej Unii Europejskiej. Dla różnych produktów określono konkretne okresy wycofywania, aby umożliwić producentom dostosowanie się do nowych przepisów.
W komunikacie podano, że dla produktów, gdzie aromaty dymu zastępują tradycyjne wędzenie (np. szynki, ryby, sery), okres wycofywania wynosi pięć lat. Natomiast dla produktów, gdzie aromaty są dodawane dla dodatkowego smaku (np. zupy, chipsy, sosy), okres ten wynosi dwa lata. Po okresie wycofywania te środki aromatyzujące nie będą już dopuszczone do stosowania w Unii Europejskiej.
W komunikacie opublikowanym przez Komisję Europejską zaznaczono, że decyzje oparto na ocenach naukowych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Urząd ten stwierdził, że dla wszystkich ośmiu ocenianych aromatów dymu wędzarniczego istnieją obawy dotyczące genotoksyczności, które zostały potwierdzone lub nie można ich wykluczyć. Dotyczy to konkretnych środków aromatyzujących dodawanych do żywności, a nie samego środka spożywczego.
Te aromaty mogą być niebezpieczne dla zdrowia konsumentów
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ostrzega, że aromaty dymu wędzarnianego dodawane do chipsów o smaku bekonu mogą zawierać substancje szkodliwe i niebezpieczne dla zdrowia. Produkcja tych aromatów, zwana pirolizą, polega na oczyszczaniu dymu poprzez usuwanie takich składników jak smoła. W rezultacie powstaje płynny dym, który może być dodawany do żywności, intensyfikując jej smak.
Aromaty dymu wędzarnianego są przyczyną tzw. genotoksyczności, czyli zdolności substancji chemicznej do uszkadzania materiału genetycznego. Może to prowadzić nie tylko do nowotworów, ale także do innych poważnych problemów zdrowotnych.
Kiedy nowej przepisy wejdą w życie?
Unia Europejska planuje w ciągu najbliższych dwóch lat wycofać osiem sztucznych aromatów dymu. Pod koniec kwietnia 2023 roku 27 państw członkowskich zatwierdziło to działanie, a aromaty dymu mają być stopniowo eliminowane. Oznacza to, że nie tylko chipsy o smaku wędzonego bekonu zostaną wycofane, ale także mięsa, sery, ryby i sosy (np. sosów barbecue). W okresie przejściowym producenci tych produktów muszą znaleźć alternatywne metody nadawania smaku żywności.