Prezes NBP poinformował, na podstawie wyliczeń z modelu NECMOD, że koszt wejścia w życie dotychczasowych propozycji PiS dla sektora finansów publicznych wyniesie na poziomie 26-27 mld zł rocznie w latach 2024-2025 (0,7 proc. PKB), a PO 88-93 mld zł rocznie (2,4 proc. PKB). Dług sektora finansów publicznych, w przypadku propozycji wyborczych PiS, może według szacunków banku centralnego wzrosnąć o 0,5 proc. PKB w 2024 r. i 0,7 proc. PKB w 2025 r.
Natomiast dług sektora finansów publicznych, w przypadku propozycji wyborczych PO, wzrósłby o 0,3 proc. PKB w roku 2023, 1,7 proc. PKB w 2024 r. i 2,5 proc. PKB w roku 2025.
Wyliczenia NBP
Oto wyliczenia NBP aktualnych propozycji wyborczych PiS i PO na najważniejsze zmienne makroekonomiczne.
2023 | 2024 | 2025 | ||
Propozycje PIS | ||||
Wpływ na: | ||||
Spożycie gospodarstw domowych (r/r, pkt proc.) | 0 | 0,7 | 0,4 | |
PKB (r/r, pkt proc.) | 0 | 0,3 | 0,2 | |
Inflacja CPI (r/r, pkt proc.) | 0,0 | 0,1 | 0,3 | |
Saldo sektora finansów publicznych (ESA2010, proc. PKB) | 0,0 | -0,6 | -0,5 | |
Dług sektora finansów publicznych (ESA2010, proc. PKB) | 0,0 | 0,5 | 0,7 | |
Propozycje PO | ||||
Wpływ na: | ||||
Spożycie gospodarstw domowych (r/r, pkt proc.) | 0,2 | 2,2 | 1,3 | |
PKB (r/r, pkt proc.) | 0,1 | 1,1 | 0,8 | |
Inflacja CPI (r/r, pkt proc.) | 0,0 | 0,3 | 0,8 | |
Saldo sektora finansów publicznych (ESA2010, proc.PKB) | -0,4 | -1,9 | -1,5 | |
Dług sektora finansów publicznych (ESA2010, proc. PKB) | 0,3 | 1,7 | 2,5 |
Ministerstwo Finansów podało wcześniej PAP Biznes, że koszt fiskalny propozycji PiS nie powinien być wyższy niż 0,8 proc. PKB.
Analiza NBP propozycji PiS i PO
Analiza NBP obejmuje następujące propozycje PiS: podniesienie wysokości świadczenia wychowawczego (Program Rodzina 500 plus) z 500 zł do 800 zł z początkiem 2024 r., rozszerzenie od 2024 r. programu bezpłatnych wybranych leków (Program Leki 75+) o dzieci i młodzież oraz osoby w wieku 65-75 lat (finansowanie w ramach budżetu NFZ), bezpłatne przejazdy autostradami samochodami osobowymi i motocyklami (zarządzane przez GDDKiA od 1 lipca 2023 r., koncesjonowane – w 2024 r.).
Mowa także o tym, że szacunki te nie obejmują zapowiedzianych bezpłatnych przejazdów samochodów osobowych na koncesjonowanych odcinkach autostrad, z uwagi na znaczną niepewność co do skutków dla sektora i wsparcie przez państwo zakupu pierwszego mieszkania, tj. "Bezpieczny Kredyt 2 proc.".
Analiza propozycji PO natomiast obejmuje: podwojenie kwoty wolnej w PIT (do 60 tys. zł) – o skali szacowanej przez Ministerstwo Finansów na ok. 45 mld zł rocznie (ubytek wpływów sektora rzędu ok. 1,2 proc. PKB rocznie), szybszą waloryzację świadczenia wychowawczego (od 1 czerwca br.), koszt na poziomie 15 mld zł (0,4 proc. PKB) w 2023 r. oraz szerszy zakres wsparcia w zakresie polityki mieszkaniowej (Kredyt 0 proc., dopłaty do kredytów remontowych, dopłaty do wynajmu), wprowadzenia świadczenia "babciowego" (dla matek dzieci do lat 3 powracających na rynek pracy) oraz finansowania absencji chorobowej w przypadku mikroprzedsiębiorstw w całości przez ZUS – łącznie ok. 18-20 mld zł (0,5 proc. PKB) rocznie.
Pełne wyliczenia NBP powyższych propozycji wyborczych obu partii (jeżeli nie wskazano inaczej - w mld zł).
2023 | 2024 | 2025 | |||||
w mld zł | PiS | PO | PiS | PO | PiS | PO | |
Podwojenie kwoty wolnej w PIT (z 30 do 60 tys. zł, PO) | 45 | 48 | |||||
Podwyższenie świadczenia wychowawczego (z 500 do 800 zł, PiS - od 2024 r., PO - od 1 czerwca br.) | 14,6 | 25,1 | 25,1 | 25,1 | 25,1 | ||
"Babciowe" (1.500 zł dla matek z dzieci do 3 r. życia powracających na rynek pracy, PO) | 8,7 | 8,7 | |||||
Dopłaty do wynajmu (600 zł, przyjęto dopłatę do mieszkania, PO) | 5,8 | 5,8 | |||||
Zmiany w zakresie refundacji cen leków (darmowe wybrane leki dla dzieci, młodzieży, osób w wieku 65-75 lat, PiS) | 0,0* | 0,0* | |||||
Finansowanie absencji chorobowej przez ZUS od 1 dnia choroby w przypadku mikroprzedsiębiorstw (PO) | 1,5 | 1,6 | |||||
Bezpieczny kredyt (PiS - 2 proc., PO - 0 proc.) | 0,9 | 1,2 | 1,1 | 1,4 | |||
Dopłaty do kredytów remontowych (PO) | 0,9 | 2,2 | |||||
Zwolnienie samochodów osobowych z opłat za korzystanie z autostrad (zarządzane przez GDDKiA od 1 lipca br., PiS) | 0,1 | 0,2 | 0,2 | ||||
RAZEM mld zł | 0,1 | 14,6 | 26,2 | 88,1 | 26,4 | 92,8 | |
RAZEM proc. PKB | 0 | 0,4 | 0,7 | 2,4 | 0,7 | 2,4 | |
*finansowanie z budżetu NFZ |
"Kolejne propozycje programowe PiS przedstawi w czerwcu i we wrześniu"
Jak wyjaśniono w odpowiedzi prezesa NBP, zawarty w pierwszej z przytoczonych tabel wpływ zmian fiskalnych na saldo SFP jest mniejszy niż w drugiej tabeli, gdyż uwzględnia również efekty zmian głównych kategorii makroekonomicznych, w tym inflacji i PKB (w drugiej tabeli podany jest tylko wpływ bezpośredni).
Rząd zapowiedział, że chce przyjąć propozycje programowe PiS jeszcze w bieżącej kadencji. Premier M. Morawiecki poinformował, że kolejne propozycje programowe PiS przedstawi w czerwcu i we wrześniu.
Rafał Tuszyński (PAP Biznes)