Subskrybuj nas na Youtube
W badaniu Ipsos zadał kilka pytań Polakom i Niemcom dotyczących kwestii wypłaty Polsce reparacji wojennych przez Niemcy.
Niemcy powinny wypłacić Polsce reparacje?
Na pytanie, czy Niemcy powinny wypłacić Polsce reparacje wojenne, 43 proc. Polaków odpowiedziało, że "zdecydowanie tak", a 23 proc., - "raczej tak". 12 proc. badanych odpowiedziało że "zdecydowanie nie", a 16 proc., że "raczej nie". 7 proc. Polaków odpowiedziało - "trudno powiedzieć".
Na pytanie, czy Niemcy powinny wypłacić Polsce reparacje wojenne, 51 proc. badanych Niemców odpowiedziało, że "zdecydowanie nie", a 24 proc., że "raczej nie". Przeciwnego zdania było jedynie 14 proc. badanych, z czego 4 proc. odpowiedziało, że "zdecydowanie tak", a 10 proc., że "raczej tak". 11 proc. badanych Niemców nie miało zdania w tej sprawie.
Odmienny kontekst odpowiedzi
W sondażu zwrócono uwagę na odmienny kontekst odpowiedzi ankietowanych w obu krajach. "O ile w Polsce Prawo i Sprawiedliwość wyciągnęło temat reparacji niczym królika z kapelusza, robiąc z niego jeden z istotnych, polaryzujących elementów debaty publicznej, o tyle w Niemczech sprawa aż tak opinii społecznej nie rozgrzewa. Innymi słowy, można domniemywać, że opinie Polaków mogą być bardziej ugruntowane, opinie Niemców wypowiadane bardziej ad hoc" - czytamy.
"Jeszcze bardziej fascynująco robi się, kiedy zajrzymy w szczegółowe dane, gdy przy różnicach wyników pojawiają się istotne podobieństwa wg jednego i przejrzystego wzoru: im młodsi ankietowani w obu krajach oraz w im większych miastach żyją, tym są bardziej kompromisowo nastawieni do sąsiada. Młodsi Niemcy w największym odsetku uważają, że Niemcy powinni zapłacić Polsce reparacje" - wskazano w sondażu.
Na pytanie zadane młodym Niemcom w wieku od 18-29 lat, czy ich kraj powinien wypłacić Polsce reparacje wojenne 33 proc. odpowiedziało, że "tak", 54 proc., że "nie", a 13 proc., że "trudno powiedzieć".
Nieco starsi Niemcy w wieku od 30 do 39 lat odpowiedzieli na to pytanie następująco - 17 proc., "tak", 68 proc., "nie", a 15 proc., "trudno powiedzieć". Wśród Niemców w wieku 40-49 lat padły odpowiedzi: 14 proc., - "tak", 72 proc., - "nie" i 14 proc. - "trudno powiedzieć".
Wśród Niemców w wieku 50-59 lat - 8 proc. odpowiedziało na to pytanie, że "tak", 80 proc., że "nie", a 12 proc., że "trudno powiedzieć". Wśród Niemców w wieku powyżej 60 lat - 7 proc. odparło, że "tak", 87 proc., że "nie", a 6 proc., że trudno powiedzieć.
W sondażu zwrócono uwagę, że jeśli chodzi o Polaków, to im młodsi tym chętniej deklarują, że Niemcy nie powinni nam płacić odszkodowania za wojnę.
Na pytanie zadane Polakom w wieku 18-29 lat, czy Niemcy powinny wypłacić Polsce reparacje wojenne 50 proc. odparło, że "tak", 41 proc. - "nie", a 9 proc. - "trudno powiedzieć". Wśród Polaków w wieku 30-39 lat odpowiedzi są następujące - 68 proc. "tak", 26 proc. "nie", a 5 proc. "trudno powiedzieć".
Wśród Polaków w wieku 40-49 lat - 70 proc. odparło - "tak", 32 proc. - "nie", a 8 proc. - "trudno powiedzieć". Wśród Polaków w wieku 50-59 lat padły odpowiedzi - 66 proc. "tak", 32 proc. "nie", a 1 proc. "trudno powiedzieć". Wśród Polaków w wieku powyżej 60 proc. odpowiedzi wyglądają następująco - 74 proc. "tak", 18 proc. "nie", a 8 proc. "trudno powiedzieć".
Zależność ze względu na miejsce zamieszkania
W sondażu podkreślono, że podobna - choć mniej wyraźna - zależność występuje ze względu na miejsce zamieszkania w obu krajach. Niemcy z dużych aglomeracji w największym odsetku są skłonni płacić, a Polacy z dużych miast w największym stopniu skłonni są nie domagać się tej zapłaty.
Na pytanie zadanie Niemcom, czy ich kraj powinien wypłacić Polsce reparacje wojenne 10 proc. ankietowanych mieszkających na wsi odpowiedziało "tak", 75 proc. mieszkających na wsi "nie", a 14 proc. mieszkańców wsi odparło "trudno powiedzieć".
10 proc. Niemców mieszkających w mieście do 20 tys. mieszkańców odpowiedziało na to pytanie - "tak", a 80 proc. - "nie". 10 proc. Niemców zamieszkujących miasto nie miało zdania w tym temacie.
14 proc. Niemców mieszkających w większych miastach (20-100 tys. mieszkańców) odpowiedziało - "tak", 75 proc. - "nie", a 11 proc. - "trudno powiedzieć".
Niemcy pochodzący z bardzo dużych miast (powyżej 100 tys. mieszkańców) odpowiedzieli na pytanie następująco - 19 proc. "tak", 71 proc. "nie", a 10 proc. - "trudno powiedzieć".
Na pytanie, czy Niemcy powinny wypłacić Polsce reparacje wojenne Polacy mieszkający w na wsi odparli następująco: 74 proc. "tak", 21 proc. - "nie", a 5 proc. - "trudno powiedzieć".
65 proc. Polaków mieszkających w mieście do 20 tys. mieszkańców odparło na to pytanie "tak", 30 proc. - "nie", a 5 proc. - "trudno powiedzieć". 63 proc. Polaków zamieszkałych w mieście (20-100 tys. mieszkańców) odpowiedziało "tak", 29 proc. - "nie", 8 proc. - "trudno powiedzieć".
59 proc. Polaków mieszkających w mieście (100-500 tys. mieszkańców) odparło - "tak", 32 proc. - "nie", 9 proc. - "trudno powiedzieć". 48 proc. Polaków mieszkających w mieście powyżej 500 tys. mieszkańców odpowiedziało - "tak", 43 proc. - "nie", a 8 proc. - "trudno powiedzieć".
Resentymenty antyniemieckie i Donald Tusk
W sondażu zaznaczono, że żądanie reparacji to nie tylko kwestia stosunków bilateralnych pomiędzy Polską a Niemcami, ale również wewnętrzna polska sprawa polityczna. "Rządzące Prawo i Sprawiedliwość konsekwentnie od lat stara się zrobić z kwestii niemieckiej temat polaryzujący Polaków i scenę polityczną. W skrócie - wykorzystać resentymenty antyniemieckie, by skojarzyć partie opozycyjne, osobliwie Platformę Obywatelską i Donalda Tuska, z polityką uległą wobec zachodniego sąsiada. Do tego m.in. służy temat reparacji. Czy taka strategia będzie skuteczna? Może być, ale nie musi. Jednoznacznej odpowiedzi na razie nie ma" - czytamy w sondażu.
"Na pewno tematem reparacji PiS-owi udało się zmobilizować swój elektorat, a wynik naszego sondażu jest w tej kwestii aż nieprawdopodobny: statystycznie rzecz biorąc, każdy wyborca PiS uważa, że Niemcy powinny Polsce reparacje wypłacić. Ale opinie wyborców pozostałych partii są już dalece bardziej zniuansowane" - dodano.
Na pytanie zadane Polakom, czy Niemcy powinny wypłacić Polsce reparacje wojenne, 98 proc. wyborców PiS odpowiedziało "tak", 2 proc. - "nie", a 1 proc. - "trudno powiedzieć".
Wśród wyborców KO 40 proc. odparło na to pytanie "tak", 51 proc. - "nie", a 10 proc. - "trudno powiedzieć". 45 proc. wyborców Polski 2050 odpowiedziało - "tak", 46 proc. - "nie", a 10 proc. "trudno powiedzieć".
38 proc. wyborców Lewicy odpowiedziało "tak", 53 proc. - "nie", a 10 proc. - "trudno powiedzieć". Wśród wyborców Konfederacji 61 proc. odparło - "tak", 31 proc. - "nie", a 12 proc. - "trudno powiedzieć". 32 proc. wyborców PSL odparło - "tak", 38 proc. - "nie", a 30 proc. - "trudno powiedzieć".
Na pytanie, czy zgadza się Pan(i) z opinią, że Niemcy wykorzystują Unię Europejską, by podporządkować sobie Polskę, 95 proc. wyborców PiS odpowiedział "tak", a 4 proc. - "nie". 71 proc. wyborców Konfederacji odparło "tak", 21 proc. - "nie"; 19 proc. wyborców Polski 2050 odparło - "tak", 80 proc. - "nie"; 14 proc. wyborców KO uważa, że "tak", a 85 proc. - "nie"; 16 proc. wyborców Lewicy stwierdziło, że "tak", a 80 proc., że "nie".
"Jak widać, retoryka antyniemiecka w wypadku PiS jest skuteczna, ale ma bardziej charakter defensywny niż ofensywny, to znaczy pełni raczej funkcję mobilizacji istniejącego elektoratu, niż zdobywania nowych wyborców. Dobrze to byłoby widać we wrześniowym sondażu Ipsos dla OKO.press, gdy pytaliśmy ankietowanych o podejście Rosji i Niemiec do Polski, gdyby trzeba było wybierać, czy te państwa są nam raczej wrogie, czy raczej przyjacielskie. Gdy przyjrzeliśmy się dokładnie odpowiedziom, zobaczyliśmy, że różnią się dokładnie wg sympatii politycznych w schemacie rządzący kontra opozycja: 68 proc. wyborców Andrzeja Dudy z drugiej tury wyborów 2020 uznawało Niemcy za kraj wrogi, 78 proc. wyborców Rafała Trzaskowskiego - za przyjacielski" - podkreślono w sondażu.