W poniedziałek do Sejmu wpłynął poselski projekt noweli ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Projekt został przygotowany przez posłów PiS.
Jak podkreślono w uzasadnieniu, celem projektu jest "wprowadzenie rozwiązania gwarantującego zwiększenie stabilności składu rad nadzorczych i zarządów spółek o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa i regionu".
Projekt dotyczy spółek prowadzących kluczową dla ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego działalność w Polsce oraz regionie Europy Środkowo-Wschodniej w branży paliwowo-energetycznej i farmaceutycznej. Proponowane rozwiązania przewidują mechanizmy prewencyjnej ochrony interesów ww. spółek i ich akcjonariuszy, w tym także Skarbu Państwa, przed negatywnymi następstwami nieuzasadnionej utraty ciągłości sprawowania funkcji nadzorczych i zarządczych - poinformowano.
Autorzy przekonują, że w okresie przemian na rynku energetycznym związanych z wdrażaniem tzw. Europejskiego Zielonego Ładu oraz z uwagi na rosyjską agresję na Ukrainę "niezwykle istotne jest zagwarantowanie realizacji spójnej strategii spółek o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa i regionu, zwłaszcza w ramach przedsięwzięć długofalowych, które umożliwią utrzymanie jej konkurencyjności oraz zapewnienie dostaw energii elektrycznej i paliw".
Branża lekowa
Dodano, że w warunkach aktualnie zwiększonego zagrożenia bezpieczeństwa kluczowe jest również prowadzenie przez państwo skutecznej polityki lekowej. To z kolei ma uzasadniać wpisanie na listę kluczowych spółek z branży farmaceutycznej i uznanie ich za spółki o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa i regionu.
W przypadku spółek, których dotyczy projekt, nieuzasadnione przerywanie ciągłości pełnienia funkcji w radzie nadzorczej i zarządzie przed upływem kadencji przenosi się niekorzystnie nie tylko na interesy spółki oraz jej akcjonariuszy, ale także na interes publiczny, polegający na zagwarantowaniu bezpieczeństwa państwa - podkreślono.
Lista podmiotów należących do Skarbu Państwa
Projekt rozszerza listę podmiotów należących do Skarbu Państwa, których akcje lub prawa z akcji nie mogą być zbyte o: PSE Polskie Sieci Elektroenergetyczne; Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System oraz Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa.
Projekt ponadto uznaje PERN, PKN Orlen, PSE, Gaz-System oraz Polfę za spółki o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa i regionu.
Z projektowanej noweli wynika ponadto, że kadencja organów nadzorczych i organów zarządzających PERN, Orlenu, PSE, Gaz-Systemu oraz Polfy jest wspólna i trwa 5 lat. "Odwołanie członków organów nadzorczych oraz odwołanie i zawieszenie w czynnościach członków organów zarządzających, spółek (...) może nastąpić wyłącznie po uzyskaniu uprzedniej pozytywnej opinii Rady do spraw bezpieczeństwa strategicznego" - czytamy w projekcie.
Rada do spraw bezpieczeństwa strategicznego
Nowe przepisy powołują też Radę do spraw bezpieczeństwa strategicznego, która będzie oceniała przesłanki zawarte we wniosku dotyczącym np. odwołania członków organów nadzorczych oraz odwołania lub zawieszenia w czynnościach członków organów zarządzających.
Podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku - w przypadku odwołania członka organu nadzorczego - będzie akcjonariusz posiadający prawo do żądania umieszczenia spraw w porządku obrad lub podmiot uprawniony do odwołania, z kolei - w przypadku odwołania lub zawieszenia członka organu zarządzającego - organ nadzorczy spółki lub jej przewodniczący.
Zgodnie z projektowanymi przepisami, Rada przy wydawaniu opinii ws. odwołania lub zawieszenia w czynnościach członków organów zarządzających ma brać pod uwagę w szczególności "stopień realizacji celów zarządczych i strategii spółki, wynik ekonomiczny oraz ocenę prowadzonych inwestycji".
Projekt zakłada ponadto, że w sprawach wymagających rozstrzygnięcia, Rada będzie podejmować uchwały większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej czterech piątych składu Rady.
W skład Rady ds. bezpieczeństwa strategicznego ma wchodzić pięciu członków. Trzech z nich ma powoływać Sejm, z kolei po jednym - Senat i Prezydent RP.
Projekt przewiduje ponadto, że kadencja członków Rady będzie trwać 6 lat, nie będzie im też przysługiwało wynagrodzenie.
Uzasadnienie projektu
W uzasadnieniu projektu dodano ponadto, że "zwiększenie stabilności składu rad nadzorczych i zarządów spółek uznanych za strategiczne dla bezpieczeństwa państwa i regionu uzasadnia możliwość ograniczenia wydatków związanych z wypłatą odpraw i odszkodowań". Dlatego też postanawia się, że "odprawa zostanie zmniejszona do jednokrotności części stałej wynagrodzenia, natomiast wysokość odszkodowania do wartości 75 proc. wynagrodzenia miesięcznego podstawowego".
W projekcie znalazł się ponadto zapis, z którego wynika, że z dniem wejścia w życie nowych przepisów wygasną mandaty członków organów nadzorczych i organów zarządzających spółek wymienionych w projekcie (m.in. PKN Orlen) i z mocy prawa rozpocznie się nowa pięcioletnia kadencja.
Powyższe rozwiązania zapewnią możliwość budowania trwałej wartości spółek o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa, a jednocześnie wprowadzą zabezpieczenia przed możliwymi nadużyciami, tak aby mogły ono służyć przyszłym pokoleniom Polek i Polaków - podsumowano w uzasadnieniu.
"Zabetonują się..."
Pisowscy prezesi spółek SP będą nieodwołalni do końca 5 letniej kadencji - skomentował na Twitterze Robert Gwiazdowski.
PiS jest tak pewny wygranej, że właśnie planuje ustawą zapewnić trwanie zarządów niektórych spółek - pisze Maciej Głogowski.