W piątek na konferencji prasowej, w której brał udział premier Mateusz Morawiecki, zainaugurowano konsultacje społeczne KPO. Potrwają one do 2 kwietnia, a gotowy dokument ma zostać przekazany do końca kwietnia Komisji Europejskiej.
Fundamentalne znaczenie dla wychodzenia z koronakryzysu
Kierownik zespołu makroekonomii w Polskim Instytucie Ekonomicznym, zwrócił uwagę, że mechanizm KPO jest odmienny od dotychczasowej polityki UE.
- Zdecydowano, że w dobie pandemii zamiast oszczędzać, żeby obniżyć dług publiczny, to będziemy po kryzysie inwestować, wydawać więcej, po to żeby wrócić do szybkiego tempa wzrostu gospodarczego, a jak się już ono pojawi, to wtedy będzie nam łatwiej te długi które zaciągnęliśmy w kryzysie spłacać. Jest to odwrócenie dotychczasowego myślenia w UE - podkreślił.
Sawulski zwrócił uwagę, że KPO ma fundamentalne znacznie w kontekście wychodzenia z koronakryzysu, a przewidziane w tym planie inwestycje muszą być szybko realizowane.
- To bardzo ważne, aby te pieniądze wydać we właściwym momencie, nie tylko dobrze, ale żeby jak najszybciej trafiły we właściwy moment, czyli wtedy kiedy tego gospodarka tego najbardziej potrzebuje - w momencie wychodzenia z pandemii - zaznaczył przedstawiciel PIE.
Główne cele dla KPO?
Sawulski zwrócił uwagę, że UE wyznaczając główne cele dla KPO wskazała na środowisko i klimat oraz na inwestycje w cyfryzację. Trzecim elementem jest zdrowie.
- Mimo że nie mamy możliwości zmiany priorytetów, to te wskazane przez UE idealnie wpisują się w potrzeby polskiej gospodarki. Środowisko i klimat oraz cyfryzacja to są dwa obszary, w których musimy nadgonić Europę. W tym pierwszym przypadku chodzi o dojście do neutralności klimatycznej z czym mamy duże problemy. W przypadku cyfryzacji to skupić się musimy m.in. na podnoszeniu kompetencji cyfrowych. Na przykład niska aktywność osób starszych na rynku pracy wynika właśnie z braku tych kompetencji - dodał.
W ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności Polska może skorzystać w sumie z 58,1 mld euro. W wymiarze finansowym (podobnie jak wszystkie kraje UE) w pierwszym rzędzie zaplanowano wykorzystanie części środków finansowych przekazywanych jako środki bezzwrotne, czyli 23,9 mld euro. Niemniej jednak zakres wskazanych w ramach KPO reform pokazuje, że ich realizacja wymaga dodatkowego wsparcia z wykorzystaniem środków zwrotnych – do 34,2 mld euro dla zwiększenia szybkości odbudowy oraz wzmocnienia konkurencyjności polskiej gospodarki.
Łącznie w ramach KPO do sierpnia 2026 r. planuje się wydatkowanie całej dostępnej dla Polski sumy dotacji w wysokości 23,9 mld euro.
Celem KPO jest odbudowa potencjału rozwojowego gospodarki utraconego w wyniku pandemii oraz wsparcie budowy trwałej konkurencyjności gospodarki i wzrost poziomu życia społeczeństwa w dłuższym horyzoncie. KPO składa się z pięciu komponentów: komponent A to "Odporność i konkurencyjność gospodarki", komponent B to "Zielona Energia i zmniejszenie energochłonności", komponent C to "Transformacja Cyfrowa", komponent D to "Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia", komponent E to "Zielona inteligentna mobilność".
W układzie pięciu proponowanych komponentów najwięcej środków jest przeznaczonych na komponent B – Zielona energia i zmniejszenie energochłonności - 6,347 mld euro oraz komponent E Zielona, Inteligentna Mobilność – 6,074 mld euro. Odpowiednio stanowi to 26,6 proc. i 25,5 proc. całości środków planowanych do wydatkowania w ramach KPO.