Pracownik i przestój ekonomiczny. Sejm zajmuje się projektem ustawy

Chodzi o rządowy projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Nowe rozwiązania mają pomóc firmom w zachowaniu miejsc pracy i będą funkcjonować w ramach Tarczy Antykryzysowej.

Projekt zakłada m.in. umożliwienie obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika lub objęcie pracownika przestojem ekonomicznym w przypadku istotnego wzrostu obciążenia wynagrodzeń u pracodawcy.

Jak wyjaśniło Ministerstwo Rozwoju, które przygotowało projekt we współpracy z m.in. KPRM, MAP, MF, MRPiPS, MSWiA, BGK, UOKiK, UKNF, ZUS i UZP, "przestój oznacza ograniczenie wynagrodzeń o 50 proc. nie niżej niż do kwoty 2600 zł; obniżenie wymiaru pracy do 80 proc., ale również nie niżej niż do kwoty 2600 zł". Resort zaznaczył, że będzie to możliwe tylko w firmach, które silnie odczują skutki kryzysu gospodarczego spowodowanego koronawirusem, przez spadek obrotów gospodarczych (nie mniej niż o 15 proc. w ciągu 2 kolejnych miesięcy, lub o 25 proc. w porównaniu do analogicznego miesiąca zeszłego roku) lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń.

Dodatkowo, aby pracodawca mógł skorzystać z instytucji przestoju lub obniżenia wymiaru pracy, konieczne będzie porozumienie z działającymi w zakładzie organizacjami związkowymi. Regulacja ta dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, u których udział kosztów wynagrodzeń w przychodach wynosi więcej niż 30 proc. Obniżenie czasu pracy albo objęcie pracownika przestojem ekonomicznym, ma zastosowanie w okresie do 6 miesięcy. Oznacza to, że instrumenty te będą mogły mieć zastosowanie przez pół roku od miesiąca, w którym obroty przedsiębiorcy zaczęły wracać do poprzedniego poziomu. Istotne jest bowiem to, aby dać przedsiębiorcom czas na odbudowę strat po kryzysie, z zachowaniem zwiększonej elastyczności - wskazało MR. Resort zaznaczył, że "stan ten nie może trwać dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii".

Projektowane regulacje przewidują też wprowadzenie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Przedsiębiorstwo, które wpadło w tarapaty finansowe i chce odbudować równowagę finansową, będzie mogło samodzielnie otworzyć postępowanie naprawcze, bez konieczności występowania do sądu. Po zmianach postępowanie ma trwać 4 miesiące, a o jego rozpoczęciu ma decydować właściciel firmy.

Inne nowe rozwiązanie to rozszerzenie zakresu odliczania darowizn od podatku, ułatwienia w korzystaniu z tzw. ulgi na złe długi - ze złagodzenia warunków ulgi za złe długi w PIT/CIT będzie mogło skorzystać każde przedsiębiorstwo, które straciło w czasie pandemii i zalega z płatnościami.

Jak przed tygodniem informowało Centrum Informacyjne Rządu, w ramach nowych rozwiązań uruchomionych ma zostać ponad 560 mln zł na dopłaty do odsetek kredytów dla firm, które wpadły w kłopoty przez COVID-19, co powinno wygenerować kredyty o wartości ok. 32 mld zł.

Zgodnie z projektem Bank Gospodarstwa Krajowego będzie dopłacał do kredytów zaciąganych przez firmy, które zostały dotknięte skutkami koronawirusa. W tym roku na dopłaty ma zostać przeznaczone blisko 300 mln zł; w 2021 r. ma być to 270 mln zł.

Dopłaty będą wypłacane przez BGK ze środków nowo utworzonego Funduszu Dopłat do Oprocentowania.

Jak wcześniej informowało CIR, przyjęte przed tygodniem przez rząd przepisy mają również zapobiec wrogim przejęciom polskich firm przez zagraniczne podmioty spoza UE. CIR podkreśliło wtedy, że taka ochrona jest konieczna, kiedy ze względu na koronawirusa, wycena polskich firm może być szczególnie niska. Dodano, że w tej sprawie wzorowano się na przyjętych niedawno rozwiązaniach w Niemczech.

Według CIR nowe rozwiązania dotyczące kontroli przejęć spółek mają obowiązywać przez 2 lata. Transakcje nabycia znacznej liczby udziałów w takich spółkach będą kontrolowane przez prezesa UOKiK.

Nowe przepisy obejmą m.in. spółki publiczne i sektory gospodarcze związane np. z energią elektryczną, gazem, paliwami, telekomunikacją, przetwórstwem żywności, czy produkcją leków – jeśli ich przychody przekraczają 10 mln euro rocznie.

Przyjęte przez rząd rozwiązania mają również ułatwić funkcjonowanie samorządów w dobie koronawirusa, które tracą dochody z podatków.

Dlatego też podwojony zostanie udział powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa – od 1 maja do końca 2020 r. Dzięki temu, do samorządów trafi co druga, nie co czwarta złotówka.

Projekt przyjęty przez rząd przewiduje również załagodzenie reguły finansowej, który teraz ogranicza możliwości zadłużania się samorządów.

W związku z COVID-19, w 2020 r. możliwa będzie nierównowaga budżetu samorządów, dodatkowo o wartość faktycznego zmniejszenia się dochodów z podatków (takich jak: PIT, CIT i podatków lokalnych, czyli m.in. podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego czy opłaty skarbowej) - wyjaśniono w komunikacie CIR sprzed tygodnia.

Nowe przepisy pozwolą też poprawić płynność samorządów dzięki możliwości wcześniejszego przekazywania im rat, m.in. w części oświatowej; bogatsze gminy będą też mogły w drugim półroczu uregulować raty tzw. janosikowego za czerwiec i lipiec.

CIR dodał, że samorządy będą mogły również przeznaczyć pieniądze z tzw. funduszu korkowego - środków pozyskiwanych od przedsiębiorców sprzedających alkohol - na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków COVID-19.

Nowe regulacje maja też ułatwić postępowania przetargowe i samą realizację inwestycji. Rząd zgodził się, by nie było już obowiązkowego wadium przy postępowaniach o szacunkowej wartości powyżej progów unijnych. Wprowadzony zostanie też obowiązek zapłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielania zaliczek przy dłuższych umowach dotyczących zamówienia publicznego. W końcu obniżona zostanie dopuszczalna wysokość zabezpieczenia przy zamówieniach publicznych.

Poparte przez Radę Ministrów nowe przepisy dotyczyć będą także wakacji kredytowych. Dzięki nim, będzie można zawiesić spłatę kredytu maksymalnie do trzech miesięcy. W tym okresie nie będzie naliczania odsetek i innych opłat (z wyjątkiem ubezpieczeń powiązanych z umową kredytu).

Jak wyjaśniono, takie rozwiązanie dotyczyć będzie osób, które straciły pracę lub inne główne źródło dochodu po 13 marca br., a zawieszenie spłacania kredytu będzie dotyczyć części kapitałowej i odsetkowej.

CIR poinformowało ponadto, że nowe przepisy zawierać będą ułatwienia podatkowe. Więcej darowizn będzie można odliczyć od podstawy obliczania podatku dochodowego. Będzie to dotyczyć m.in. darowizn przekazanych na rzecz domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej - wyjaśniono w komunikacie CIR.

Projekt zakłada też, że od podatku będzie można odliczyć również darowizny rzeczowe w formie komputerów (zdatnych do użytku i nie starszych niż 3 lata), przekazanych od 1 stycznia do 30 września 2020 r., m.in. placówkom oświatowym.