Z ponad 55 tys. jednorękich bandytów zostało kilkanaście tysięcy. Dochody branży spadły. Większość kasyn notuje przychody nawet kilkadziesiąt procent niższe. Dwa lata po wejściu w życie restrykcyjnej nowelizacji ustawy hazardowej branża wciąż walczy z jej zapisami.
Najbardziej zażarcie robią to właściciele jednorękich bandytów, bo to oni – zgodnie z przewidywaniami – najwięcej stracili. Ich przychody, jak podaje Służba Celna, spadły z 2,64 mld złotych w 2009 r. do 900 mln w pierwszych trzech kwartałach 2011. Nic dziwnego więc, że skarżą się na nią do wszelkich możliwych instytucji. I jak się okazuje – z nie najgorszym skutkiem. Kilka tygodni temu Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie, które jak liczy branża otworzy jej drogę do sporych odszkodowań. NSA uznał bowiem, że celnicy, którzy od 2009 r. rekwirowali automaty do gry, robili to niezgodnie z prawem.
Podstawą rejestracji automatu lub urządzenia do gier, uprawniającej do eksploatacji i użytkowania urządzenia na terytorium Polski, jest badanie przeprowadzone przez tzw. jednostkę badającą, upoważnioną przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. A więc i przy rekwirowaniu maszyn nie jest dopuszczalny jakikolwiek inny dowód, np. opinia biegłego albo eksperyment funkcjonariusza celnego – decyzję NSA tłumaczy dr Magdalena Frańczuk z Centrum Analiz Społeczno-Prawnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Czyli rekwirowanie automatów na podstawie tzw. eksperymentu gry (a tak zatrzymano co najmniej 2,5 tys. z ogółu 3,5 tys. zajętych maszyn) okazało się niezgodne z prawem.
Teraz branża pracuje nad wnioskami o odszkodowanie, a właściciele automatów wydeptują też ścieżki w Brukseli. Komisja petycji Parlamentu Europejskiego uznała, że polskie władze w swojej ocenie wymogu zarejestrowania spółki (prowadzącej działalność w zakresie oferowania gier losowych) nie przeprowadziły pełnego testu proporcjonalności. Chodzi o to, by władze krajowe nie ograniczały praw i wolności jednostek w stopniu większym niż niezbędny, by osiągnąć zamierzony cel. Badamy, czy wprowadzenie danego zakazu rzeczywiście prowadzi do osiągnięcia celu, jakim jest np. przeciwdziałanie uzależnieniu od hazardu. Istnieć mogą inne, mniej restrykcyjne, a równie lub nawet bardziej skuteczne środki aniżeli zakaz – tłumaczy prawnik dr Iwona Knurowska. PE skierował tę kwestię do dalszego zbadania w Komisji Europejskiej.
Reklama
Czekamy też na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE. Powinno być już w pierwszej połowie roku. Może mieć decydujący wpływ na naszą branżę – mówi Stanisław Matuszewski, prezes Izby Gospodarczej Operatorów i Producentów Urządzeń Rozrywkowych. TSUE zajmuje się skargą skierowaną przez IGOiPUR na brak realnych konsultacji społecznych przy uchwalaniu nowelizacji ustawy hazardowej, złamanie gwarantowanych zasad prowadzenia działalności gospodarczej czy złamanie zasady niezmieniania reguł w trakcie realizacji zezwoleń.
Decyzje organów UE mogą mieć wpływ na całą branżę, a ta w większości na nowej ustawie straciła. Na przewidywanej przez nowe prawo delegalizacji automatów do 2015 r. mieli zyskać właściciele kasyn. Na razie ich przychody spadają – średnio o 15 proc. To po części efekt zaostrzenia kursu wobec turniejów pokerowych: gra ta też została uznana za losową. W lepszej sytuacji są salony gry z automatami o wysokich wygranych – ich przychody lekko (8 proc.) wzrosły i w 2011 r. sięgnęły 470 mln zł, ale za to zmniejszyła się liczba samych salonów i to o jedną piątą, co także było celem nowelizacji. Resort finansów mniej jednak chyba jest zadowolony ze spadku wpływów z opodatkowania hazardu. W latach 2010 i 2009 roku było to po 1 mld 580 mln złotych, a po pierwszych trzech kwartałach 2011 roku zaledwie 1 mld 94 mln złotych. W tym roku wpływy mają być o kolejne 100 mln złotych mniejsze.
Zmiany w zasadach gry biznesowej
● Delegalizacja gier na automatach poza kasynami i zwiększenie opłaty miesięcznej za automat o niskich wygranych ze 180 euro do 2 tys. zł. Zgody na ich działalność wygasną do 2015 r. Nie mogą powstawać nowe punkty gry.
● Działalność kasyn podlega koncesjonowaniu. Podwyższono podatki od gier nawet do 50 proc.
● Zakaz urządzania widea loterii.
● Zaostrzenie zakazu reklam hazardu i podmiotów organizujących gry hazardowe.
● Prowadzący ośrodki gry będą musieli prowadzić rejestr gości.
● Za grę losową uznano pokera, a tym samym zakazano urządzania tej gry poza kasynami.