W polskim systemie emerytalnym funkcjonuje kilka filarów i programów oszczędnościowych: ZUS, OFE, PPK oraz dobrowolne formy jak IKE i IKZE. Każde z tych źródeł podlega innym zasadom dziedziczenia. Warto wiedzieć, które pieniądze po śmierci ubezpieczonego trafiają do bliskich, a które przepadają.

Pieniądze po zmarłym z ZUS

Większość ubezpieczonych w ZUS, oprócz konta głównego, które pełni wyłącznie funkcję ewidencyjną i nie są na nim przechowywane realne środki, posiada także subkonto. To na nim gromadzone są oszczędności w ramach II filaru i to one podlegają dziedziczeniu.

Reklama

Jaki procent składki na ubezpieczenie emerytalne trafia na subkonto w ZUS?

Reklama

Procent składki na ubezpieczenie emerytalne, który trafia na subkonto z ZUS zależy od tego, czy ubezpieczony jest członkiem OFE, czy nie. Wynosi on odpowiednio:

  • 7,3 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne - w przypadku osób, które nie są członkami OFE;
  • 4,38 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne - w przypadku osób, które są członkami OFE (2,92 proc. trafia do OFE).

Co się dzieje ze środkami z subkonta ZUS po śmierci ubezpieczonego?

Środki z subkonta ZUS podlegają dziedziczeniu, ale tylko jeśli zmarły nie pobierał emerytury dłużej niż 36 miesięcy. Jeśli zmarły nie pobierał emerytury w ogóle, wszystkie środki z subkonta podlegają dziedziczeniu. Jeśli zmarły pobierał emeryturę krócej niż 3 lata, do uposażonych lub spadkobierców może trafić część środków zgromadzonych na subkoncie. W przypadku, gdy ubezpieczony przed śmiercią pobierał emeryturę dłużej niż 36 miesięcy, pieniędzy z subkonta nie można już odzyskać.

Kto dziedziczy pieniądze po zmarłym z subkonta ZUS?

Pieniądze po zmarłym z subkonta ZUS dziedziczą:

  • współmałżonkowie - 50% środków przypada w ramach wspólności majątkowej;
  • osoby uposażone przez ubezpieczonego - do podziału między te osoby jest 50% środków z subkonta, jeśli ubezpieczony pozostawał w związku małżeńskim lub 100% w przypadku braku współmałżonka;
  • spadkobiercy - w przypadku, gdy nie wskazano osób uposażonych, do podziału między te osoby jest 50% środków z subkonta, jeśli ubezpieczony pozostawał w związku małżeńskim lub 100% w przypadku braku współmałżonka.

Jak odzyskać pieniądze z subkonta ZUS po śmierci ubezpieczonego?

Aby otrzymać pieniądze po zmarłym z subkonta ZUS, należy złożyć odpowiedni wniosek do ZUS (formularz ENS), wraz z wymaganymi dokumentami – m.in. aktem zgonu, dokumentami tożsamości, ewentualnie testamentem. ZUS nie wypłaci należności z automatu.

Subkonto po zmarłym - ZUS odda pieniądze po zmarłym! Jak odzyskać pieniądze z ZUS po śmierci ubezpieczonego? Gdzie złożyć wniosek o wypłatę środków z subkonta ZUS po śmierci?
Subkonto po zmarłym - ZUS odda pieniądze po zmarłym! Jak odzyskać pieniądze z ZUS po śmierci ubezpieczonego? Gdzie złożyć wniosek o wypłatę środków z subkonta ZUS po śmierci?

Zobacz również

Pieniądze po zmarłym z OFE

OFE to dobrowolna forma oszczędzania, która przed reformą w 2014 roku była obowiązkowa. Po zmianach część środków została przeniesiona do ZUS (na subkonto), a dalsze uczestnictwo w OFE stało się wyborem. Do dziś wiele osób nadal gromadzi środki w OFE. Środki zgromadzone w OFE, podobnie jak te znajdujące się na subkoncie w ZUS, podlegają dziedziczeniu. Do OFE trafia 2,92 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne.

Kto dziedziczy pieniądze po zmarłym z OFE?

Środki zgromadzone w OFE po śmierci ubezpieczonego mogą zostać przekazane:

  • Współmałżonkowi – otrzymuje on połowę zgromadzonych środków w ramach wspólności majątkowej;
  • Osobom uposażonym – jeżeli zmarły wskazał konkretne osoby, to przypada im 50% środków (gdy pozostawał w związku małżeńskim) lub całość, jeśli nie miał małżonka;
  • Spadkobiercom – w sytuacji, gdy nie zostały wskazane osoby uposażone, pozostała część (lub całość – przy braku współmałżonka) trafia do podziału między spadkobierców, zgodnie z przepisami prawa spadkowego.

Jak odzyskać pieniądze z OFE po śmierci ubezpieczonego?

Pieniądze po zmarłym z OFE nie są wypłacane automatycznie. Aby je otrzymać, należy złożyć wniosek. W przypadku, gdy zmarły osiągnął wiek emerytalny, wniosek o wypłatę środków należy złożyć bezpośrednio w ZUS (formularz można znaleźć na stronie internetowej Zakładu). Natomiast jeśli osoba zmarła nie zdążyła jeszcze osiągnąć wieku emerytalnego, wniosek składa się do OFE. Fundusz przekazuje go następnie do ZUS, który ma obowiązek zwrócić środki w terminie do trzech miesięcy.

ZUS wypłaca pieniądze po zmarłych. Wiele osób nie wie o tej możliwości
ZUS wypłaca pieniądze po zmarłych. Wiele osób nie wie o tej możliwości

Zobacz również

Pieniądze po zmarłym z PPK

PPK, czyli Pracownicze Plany Kapitałowe to stosunkowo nowy program dobrowolnego, ale automatycznego oszczędzania na emeryturę, wprowadzony przez państwo. Składki pochodzą z trzech źródeł: pracownika, pracodawcy i państwa. Wszystkie pieniądze są gromadzone na indywidualnym rachunku uczestnika. Podobnie, jak w poprzednich przypadkach, pieniądze zgromadzone w ramach PPK podlegają dziedziczeniu.

Kto dziedziczy pieniądze po zmarłym z PPK?

Po śmierci ubezpieczonego środki zgromadzone w PPK zostają rozdysponowane w następujący sposób:

  • Małżonek zmarłego otrzymuje połowę środków, jeśli istniała wspólność majątkowa;
  • Wskazane osoby uposażone – w przypadku ich wyznaczenia przez zmarłego, otrzymują one 50% zgromadzonych środków (jeśli zmarły był w związku małżeńskim) lub całość, gdy nie miał współmałżonka;
  • Spadkobiercy – jeżeli nie wskazano osób uposażonych, pozostała część (lub całość w przypadku braku małżonka) przypada spadkobiercom, zgodnie z obowiązującym prawem spadkowym.

Jak odzyskać pieniądze z PPK po śmierci uczestnika programu?

Osoba uprawniona ma możliwość przeniesienia należnych jej środków do PPK, IKE, PPE lub wypłaty gotówkowej. Aby to zrobić, należy złożyć odpowiedni wniosek w instytucji finansowej. Do uzyskania środków wystarczy przedłożyć odpis aktu zgonu uczestnika PPK oraz dokument potwierdzający tożsamość osoby uprawnionej.

Pieniądze po zmarłym z IKE/IKZE

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to dobrowolne formy oszczędzania na emeryturę, często oferowane przez banki, domy maklerskie czy fundusze inwestycyjne. Różnią się nieco zasadami oszczędzania i opodatkowaniem, ale mają wspólną cechę: można je dziedziczyć.

Kto dziedziczy pieniądze po zmarłym z IKE i IKZE?

Po śmierci oszczędzającego w IKE i IKZE, podobnie jak w przypadku subkonta ZUS, OFE i PPK, zgromadzone środki dzielone są zgodnie z następującymi zasadami:

  • Współmałżonek otrzymuje połowę środków, jeśli między małżonkami istniała wspólność majątkowa;
  • Osoby uposażone, wskazane przez zmarłego, mają prawo do 50% zgromadzonych środków (w przypadku małżeństwa) lub do całości – jeśli uczestnik PPK nie miał małżonka;
  • Spadkobiercy – gdy nie wyznaczono osób uposażonych, reszta środków (lub całość, jeśli zmarły był osobą samotną) trafia do spadkobierców zgodnie z przepisami prawa spadkowego.

Jak odzyskać pieniądze z IKE i IKZE po śmierci oszczędzającego?

Osoba uprawniona może zwrócić się do instytucji prowadzącej IKE lub IKZE z wnioskiem o wypłatę środków. Może także zdecydować się na przeniesienie ich na własne Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) lub do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE).

Różnice podatkowe

  • W przypadku IKE – wypłata po śmierci zwolniona jest z podatku dochodowego;
  • W przypadku IKZE – wypłata podlega opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.