Jak odwołać darowiznę? Jeden powód wystarczy

Zgodnie z art. 897 Kodeksu cywilnego, obdarowany ma obowiązek wspierania darczyńcy, który popadł w niedostatek po wykonaniu darowizny. Przepis ten stanowi, że obdarowany powinien w granicach swojego wzbogacenia zapewnić darczyńcy środki niezbędne do utrzymania na poziomie odpowiadającym jego usprawiedliwionym potrzebom. Obdarowany może również zwolnić się z tego obowiązku, zwracając darczyńcy wartość uzyskanego wzbogacenia.

Darowizna jak nóż w plecy? Aby ją odwołać wystarczy jeden powód

Kodeks cywilny przewiduje również możliwość odwołania darowizny już wykonanej w przypadku tzw. rażącej niewdzięczności obdarowanego. Zgodnie z art. 898, darczyńca ma prawo odwołać darowiznę, jeśli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. W takiej sytuacji obdarowany zobowiązany jest zwrócić przedmiot darowizny zgodnie z przepisami o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Wyrok Sądu Najwyższego z 7 listopada 2023 r. (sygn. II CSKP 1756/22) precyzuje, co należy rozumieć przez rażącą niewdzięczność.

"Rażąca niewdzięczność to niewdzięczność kwalifikowana, która zakłada nasilenie złej woli i naganności zachowania się obdarowanego. Sama bowiem zwykła niewdzięczność nie jest tu wystarczająca. Wymaganie kwalifikowanej wadliwości oznacza, że rażąco niewdzięczne mogą być tylko zachowania wysoce niewłaściwe i krzywdzące obdarowanego. Rażąca niewdzięczność zachodzi tylko wtedy, gdy niewłaściwe postępowanie obdarowanego było intencjonalne, świadome, umyślne" - wskazał sąd.

Przebaczenie a prawo do odwołania darowizny

Zgodnie z art. 899 Kodeksu cywilnego, darowizna nie może być odwołana z powodu rażącej niewdzięczności, jeśli darczyńca obdarowanemu przebaczył. Przebaczenie jest skuteczne nawet wtedy, gdy darczyńca w momencie jego udzielenia nie miał pełnej zdolności do czynności prawnych, pod warunkiem, że nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem. Co istotne, prawo do odwołania darowizny wygasa po upływie roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o rażącej niewdzięczności obdarowanego.

Odwołanie darowizny niewykonanej

Kodeks cywilny reguluje także sytuacje, w których darowizna niewykonana może zostać odwołana. Darczyńca ma takie prawo, jeśli po zawarciu umowy jego sytuacja majątkowa uległa pogorszeniu w stopniu uniemożliwiającym wykonanie darowizny bez uszczerbku dla własnego utrzymania lub obowiązków alimentacyjnych.

Procedura odwołania darowizny

Odwołanie darowizny następuje przez złożenie obdarowanemu pisemnego oświadczenia. W przypadku spadkobierców darczyńcy, prawo do odwołania darowizny przysługuje, jeśli darczyńca w chwili śmierci miał takie uprawnienie lub gdy obdarowany celowo doprowadził do jego śmierci.

Źródło: INFOR.PL, MEDIA