Nie ma jednej, uniwersalnej definicji klasy średniej. Różne instytucje i badania stosują odmienne kryteria, co prowadzi do rozbieżności w ocenie jej liczebności i charakterystyki. Najczęściej jednak klasa średnia definiowana jest na podstawie:

Reklama

Kryterium dochodowego. Najpopularniejsza metoda, która opiera się na poziomie zarobków. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) definiuje klasę średnią jako osoby zarabiające od 75 proc. do 200 proc. mediany krajowych zarobków. Według danych GUS w marcu 2024 roku średnia krajowa wyniosła 8 271,99 zł. Zakładając, że średnia krajowa jest zbliżona do mediany, można szacować, że osoby zarabiające od około 6204 zł do 16544 zł brutto miesięcznie należą do klasy średniej w Polsce.

Kryterium społeczno-zawodowego. Uwzględnia nie tylko dochody, ale także wykształcenie, zawód, styl życia i wartości. Do klasy średniej zaliczane są osoby wykonujące zawody umysłowe, posiadające wyższe wykształcenie, ceniące stabilność, bezpieczeństwo i rozwój osobisty.

Kryterium subiektywnego. Opiera się na samoidentyfikacji jednostek. Badania pokazują, że wielu Polaków uważa się za przedstawicieli klasy średniej, nawet jeśli ich dochody nie spełniają obiektywnych kryteriów.

Reklama

Należysz do klasy średniej? Sprawdź, jakie warunki musisz spełniać

Warunki finansowe. Dochody odgrywają kluczową rolę w definiowaniu klasy średniej. Osoby należące do tej grupy zazwyczaj:

  • Zarówno zarabiają, jak i wydają pieniądze na podobnym poziomie. Nie są ani bogaci, ani biedni. Mogą sobie pozwolić na zaspokojenie podstawowych potrzeb, ale także na pewne "luksusy", takie jak wakacje, samochód czy rozrywka.
  • Posiadają oszczędności i inwestują. Dbają o swoją przyszłość finansową, odkładając część dochodów i lokując je w różnych instrumentach, takich jak lokaty, fundusze inwestycyjne czy nieruchomości.
  • Nie mają problemów z uzyskaniem kredytu. Ich stabilna sytuacja finansowa pozwala im na korzystanie z różnych form finansowania, takich jak kredyt hipoteczny czy konsumpcyjny.

Klasa średnia w Polsce 2024

Warunki pozafinansowe. Oprócz dochodów, przynależność do klasy średniej wiąże się z innymi czynnikami:

  • Wykształcenie. Osoby z wyższym wykształceniem są częściej reprezentowane w klasie średniej niż osoby z wykształceniem średnim czy podstawowym.
  • Zawód. Klasa średnia skupia przede wszystkim pracowników umysłowych, specjalistów, menedżerów, przedsiębiorców oraz osoby wykonujące wolne zawody.
  • Styl życia. Przedstawiciele klasy średniej cenią sobie stabilność, bezpieczeństwo, rozwój osobisty i rodzinę. Są aktywni społecznie, uczestniczą w kulturze i dbają o zdrowie.
  • Wartości. Osoby z klasy średniej zazwyczaj wyznają wartości takie jak pracowitość, odpowiedzialność, uczciwość, tolerancja i szacunek dla innych.

Znaczenie klasy średniej

Klasa średnia jest ważnym filarem społeczeństwa. Jej przedstawiciele:

Napędzają gospodarkę.Są głównymi konsumentami dóbr i usług, a także inwestorami i przedsiębiorcami.

Płacą podatki. Stanowią znaczną część wpływów budżetowych, finansując wydatki publiczne.

Stabilizują sytuację społeczną. Ich umiarkowane poglądy i dążenie do kompromisu przyczyniają się do łagodzenia konfliktów społecznych.

Kształtują opinię publiczną. Są aktywnymi uczestnikami życia społecznego i politycznego, wpływając na debatę publiczną.