rozwiń ›

Kto ma prawo do emerytury przy 15 latach stażu?

Choć wielu seniorów decyduje się zakończyć pracę zaraz po osiągnięciu wieku emerytalnego, warto pamiętać, że sama metryka to za mało, by otrzymać pełną, minimalną emeryturę z ZUS. Kluczowe znaczenie ma liczba przepracowanych i oskładkowanych lat.

Reklama

Od marca 2025 roku, aby otrzymać emeryturę minimalną w wysokości 1 878,91 zł brutto, trzeba spełnić konkretne warunki – dla kobiet to minimum 20 lat stażu, a dla mężczyzn 25. Ci, którzy nie osiągnęli wymaganego progu – jak np. 65-letni mężczyzna z 15-letnim stażem – muszą liczyć się z tym, że ich świadczenie będzie znacznie niższe

Jak ZUS liczy Twoją emeryturę?

Emerytura z ZUS to efekt lat pracy i wpłaconych składek. Jej wysokość zależy od trzech głównych elementów: kapitału początkowego, składek od 1999 r. oraz ewentualnych środków z OFE. W kolejnych punktach wyjaśniamy, jak ZUS przelicza zgromadzony kapitał na comiesięczne świadczenie.

  1. Kapitał początkowy
  2. To wartość zarobków sprzed 1999 r.
  3. ZUS co roku ją waloryzuje, czyli podnosi do dzisiejszej siły nabywczej złotówki.
  4. Składki od 1999 r.
  5. Każda pensja zasila Twoje konto emerytalne.
  6. Te wpłaty także rosną dzięki corocznym wskaźnikom waloryzacji.
  7. Środki z OFE
  8. Trafiają do subkonta w ZUS, jeśli nie przeniosłeś ich wcześniej do IKE albo nie objął Cię „suwak” tuż przed emeryturą.
Reklama

Ważne: ZUS sumuje trzy powyższe kwoty, a następnie dzieli wynik przez średnie dalsze trwanie życia ogłaszane co roku przez GUS. Dla osoby dokładnie w wieku 65 lat stawka wynosi obecnie 215 miesięcy (17 lat i 11 miesięcy).

Przykład wyliczenia

  • Zgromadzony kapitał: 200 000 zł
  • Dzielnik GUS: 215
  • Miesięczna emerytura brutto: ≈ 930 zł
  • Kwota "na rękę" (po potrąceniach podatku i składki zdrowotnej): ≈ 820 zł

Im wyższy kapitał albo im później złożysz wniosek, tym krótszy dzielnik i wyższe świadczenie.

Jak podwyższyć przyszłą emeryturę?

Choć przejście na emeryturę może wydawać się nieuchronne, wciąż masz wpływ na jej ostateczną wysokość. Nawet drobne decyzje – dodatkowe lata pracy czy uzupełnienie dokumentów – mogą przynieść wyższe świadczenie. Sprawdź, jakie kroki warto podjąć już dziś, żeby za kilka lat dostać większy przelew z ZUS:

  • Dorób brakujące lata: Każdy dodatkowy rok pracy oznacza nowe składki i krótszy dzielnik w tablicy życia. Dzięki temu emerytura będzie wyższa.
  • Udokumentuj okresy nieskładkowe: Do stażu można doliczyć służbę wojskową, studia dzienne czy opiekę nad dzieckiem (limit: 1/3 okresów składkowych). Często to właśnie brakujący fragment, żeby osiągnąć próg gwarantujący minimalną emeryturę.
  • Dobrowolne składki: Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą lub jesteś zarejestrowany jako bezrobotny, możesz wpłacać wyższe, dobrowolne składki emerytalne. To szybki sposób na zbudowanie dodatkowego kapitału.

Dodatki i świadczenia, które warto znać

Prócz podstawowej emerytury warto pamiętać o dodatkowych świadczeniach, które mogą znacząco zwiększyć miesięczny przelew z ZUS lub wesprzeć najbardziej potrzebujących. Poniżej najważniejsze z nich wraz z kwotami obowiązującymi w 2025 roku:

Nazwa świadczenia Dla kogo? Ile wynosi w 2025 r.?
Trzynastka wszyscy emeryci 1 878,91 zł brutto
Czternastka emerytury do 2 900 zł brutto 1 878,91 zł brutto (pełna)
500 + dla niesamodzielnych osoby całkowicie niesamodzielne (orzeczenie ZUS) 500 zł netto co miesiąc
Świadczenie honorowe ukończone 100 lat 7 140,52 zł brutto co miesiąc

Opłaca się poczekać z wnioskiem?

Każdy rok dalszej pracy to średnio 5–6 proc. więcej kapitału (przy pensji równej średniej krajowej) i ok. 2 proc. wyższa wypłata dzięki krótszemu dzielnikowi. Wielu 65-latków decyduje się pracować choćby do 67 roku życia, by zagwarantować sobie godniejsze świadczenie.

Jeśli masz 65 lat i 15 lat stażu, emerytura będzie, ale wysokość zależy wyłącznie od Twoich składek. Nie osiągniesz progu świadczenia minimalnego, chyba że uzupełnisz brakujące lata lub podniesiesz kapitał dobrowolnymi wpłatami. Im więcej dziś dołożysz, tym większy przelew zobaczysz z ZUS jutro.

Ile dostaniesz – przykładowe wyliczenia

Poniżej znajdziesz cztery scenariusze emerytury dla 65-latka z 15 latami składek (bez kapitału początkowego sprzed 1999 r.). Dla uproszczenia zakładamy waloryzację, a netto szacujemy na ok. 88 % brutto.

Średnie wynagrodzenie Kapitał zgromadzony przez 15 lat Miesięczna emerytura brutto Ok. netto 88 %
4 000 zł 4 000 × 0,1952 × 12 × 15 ≈ 111 456 zł 111 456 ÷ 215 ≈518 zł ≈ 456 zł
6 000 zł 6 000 × 0,1952 × 12 × 15 ≈ 167 184 zł 167 184 ÷ 215 ≈778 zł ≈ 685 zł
10 000 zł 10 000 × 0,1952 × 12 × 15 ≈ 278 400 zł 278 400 ÷ 215 ≈1 295 zł ≈ 1 140 zł
– gwarancja przy 25 latach stażu – – 1 878,91 zł brutto ≈ 1 654 zł

Uwaga: Aby skorzystać z gwarantowanej minimalnej emerytury (1 878,91 zł brutto), mężczyzna musi mieć 25 lat składkowych i nieskładkowych, a kobieta 20 lat. Zaledwie 15 lat oznacza, że Twoje świadczenie będzie wyłącznie z kapitału i znacząco niższe niż próg minimalny.

Przykład poprawy:
Jeśli dziś zaczniesz odprowadzać dobrowolnie dodatkowe składki w wysokości 300 zł miesięcznie przez 5 lat (300 × 12 × 5 = 18 000 zł), Twój kapitał wzrośnie z, powiedzmy, 200 000 zł do 218 000 zł. Nowa emerytura:
218 000 ÷ 215 ≈ 1 014 zł brutto (~ 893 zł netto) – czyli + 84 zł brutto (≈ 74 zł netto) miesięcznie.

Skonsultuj się z doradcą emerytalnym – umów bezpłatną poradę, by zoptymalizować swoją przyszłą emeryturę.