Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Zwolnienie z powodu siły wyższej to środek awaryjny dla pracownika, który dotyczy pilnych spraw rodzinnych spowodowanych nagłą chorobą lub wypadkiem. Zwolnienie przysługuje każdemu pracownikowi (nie tylko rodzicom). Musi dotyczyć zdarzenia nagłego, którego nie dało się przewidzieć i na które pracownik nie miał wpływu. Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki, wskazał przykłady: To może być zasłabnięcie żony w pracy czy groźny upadek dziecka podczas lekcji wychowania fizycznego.
Pracownik ma prawo do 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym. Sposób korzystania (dni czy godziny) wybiera pracownik w pierwszym składanym wniosku w danym roku. Tej decyzji nie może już zmienić w kolejnych wnioskach. Pracownikom na część etatu przysługuje proporcjonalnie obniżona liczba godzin (np. 1/2 etatu to 8 godzin, 3/4 etatu to 12 godzin). Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do 50 proc. wynagrodzenia.
Wniosek można złożyć w dowolnej formie (SMS, mail, telefon) w dniu korzystania z uprawnienia. Pracodawca musi udzielić tego zwolnienia, chyba że pracownik powołuje się na okoliczności, które nie są nagłe (np. wcześniej umówiona wizyta lekarska).
Płatna opieka nad dzieckiem
Opieka nad dzieckiem to uprawnienie płatne w całości, które nie wymaga nagłości zdarzenia. Uprawnienie przysługuje tylko rodzicom/opiekunom wychowującym dziecko, które nie ukończyło 14 lat. Można ją wziąć zawsze, gdy wystąpi potrzeba zajęcia się dzieckiem, nie tylko w sytuacjach nagłych. Nie można jej wykorzystać na opiekę nad małżonkiem czy matką. Wymiar to 2 dni lub 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar przysługuje łącznie obojgu rodzicom (lub opiekunom). Jeśli oboje są zatrudnieni, muszą podzielić się tym wolnym – łącznie ich zwolnienie nie może przekroczyć 2 dni/16 godzin rocznie. Za czas opieki pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w pełnej wysokości. Sposób wykorzystania (dni lub godziny) wybiera się w pierwszym składanym wniosku (w formie papierowej lub elektronicznej).
Urlop opiekuńczy
Urlop opiekuńczy zapewnia najwięcej dni wolnych, ale jest bezpłatny i dotyczy tylko poważnych względów medycznych. Pracownik może wziąć do 5 dni urlopu rocznie, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie członkowi rodziny (syn, córka, matka, ojciec, małżonek) lub osobie zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym. Osoba ta musi wymagać znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop jest bezpłatny, choć wlicza się go do okresu zatrudnienia.
Wniosek musi zawierać imię i nazwisko osoby wymagającej opieki, przyczynę, stopień pokrewieństwa (lub adres zamieszkania). Pracownik musi złożyć wniosek (papierowy lub elektroniczny) w terminie nie krótszym niż dzień przed rozpoczęciem korzystania z uprawnienia. Nie jest wymagane przedstawianie zaświadczenia lekarskiego.
Łączny wymiar wolnego
Rodzice mogą łącznie wykorzystać 9 dni wolnego na sytuacje awaryjne. Pracownik będący rodzicem dziecka do 14 lat może skorzystać z:
- 2 dni / 16 godzin płatnego zwolnienia z powodu siły wyższej.
- 2 dni / 16 godzin płatnej opieki nad dzieckiem (do podziału z drugim rodzicem).
- 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego.
Zwolnienie z tytułu siły wyższej przysługuje każdemu pracownikowi, więc małżeństwo może wziąć łącznie 4 dni / 32 godziny z tego tytułu (po 2 dni na osobę), nawet jeśli sprawa dotyczy tego samego dziecka. Tym samym rodzice mają do wykorzystania łącznie 6 dni albo 48 godzin wolnego w sytuacjach nagłych.