Tzw. specustawa o obronności przewiduje tworzenie stref ochronnych, które będą mogły być ustanawiane przez wojewodów. W takim przypadku zastosowanie miałaby znaleźć uproszczona procedura wywłaszczenia, która zakłada przejmowanie terenów bez pełnych rekompensat uwzględniających jedynie amortyzację infrastruktury. Przeciwko tym przepisom protestują polscy działkowcy.

Polski Związek Działkowców domaga się pełnych rekompensat, również odszkodowań za utracone nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działkach. W przypadku ewentualnych wywłaszczeń, PZD chce możliwości odtworzenia danego ogrodu działkowego na innym wskazanym przez daną gminę terenie i pokrycia kosztów przenosin.

Poprawka ws. ROD

Efektem działań związkowców w tej sprawie jest zgłoszenie - w ostatnim dniu prac nad ustawą w Sejmie - poprawki. Przedstawiciele Klubu Parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej zaproponowali, by do ustawy wprowadzono przepis szczególny poświęcony ROD. Zgodnie z nim: "Przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości stanowiących rodzinne ogrody działkowe, o których mowa w ustawie z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1073), objętych decyzją o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa.".

Reklama

W jej efekcie, specustawa ma umożliwić przeznaczanie terenów ROD na potrzeby inwestycji obronnych ale do ich likwidacji (w tym określenia zakresu odszkodowań) mają być stosowanie przepisy ustawy o ROD. "Takie rozwiązanie należałoby uznać za zgodne z postulatami działkowców – likwidacja ROD na cele MON nie wiązałaby się z ograniczeniem praw działkowców w zakresie odszkodowań i odtworzenia ROD" - czytamy w stanowisku działkowców.

Reklama

Uchwalona przez Sejm ustawa została przekazana do Senatu, gdzie będzie dalej procedowana, możliwe są także kolejne poprawki. PZD analizuje jej obecny kształt, ponieważ – pomimo jednoznacznych intencji wyrażonych w uzasadnieniu do poprawki – istnieją pewne wątpliwości, co do faktycznych skutków uchwalonego przepisu. Być może konieczne będzie jego doprecyzowanie.

Specustawa na wypadek wojny

Tzw. specustawa MON została uchwalona 25 czerwca 2025r. oraz skierowana pod obrady senackich Komisji: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Obrony Narodowej. Ma uprościć procedury przygotowania i realizacji kluczowych inwestycji w obronność. Przepisy mają na celu:

  • usprawnienie budowy wzdłuż wschodniej granicy instalacji w ramach "Tarczy Wschód",
  • budowę nowych jednostek wojskowych, magazynów czy poligonów,
  • inwestycje w rozbudowę przemysłu zbrojeniowego.

Ustawa zakłada podział inwestycji na inwestycje kluczowe, takie jak np. Tarcza Wschód oraz produkcja amunicji oraz inwestycje strategiczne. Zmiany dotyczą m.in. wydawania zgody środowiskowej, realizacji inwestycji na gruntach państwowych i oparciu ich o lokalne przedsiębiorstwa. Regulacja przewiduje też możliwość wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem oraz tworzenia stref ochronnych terenów zamkniętych.