Nowe, ważne przepisy dla przedsiębiorstw od 1 stycznia. Czego będą dotyczyć? Lepiej przygotować się zawczasu

Na początku 2025 roku wchodzi w życie znowelizowana ustawa o rachunkowości. Jedną z kluczowych zmian jest wprowadzenie nowej, bardziej szczegółowej klasyfikacji przedsiębiorców, opartej na osiąganych przychodach. Podział na kategorie ma bezpośredni wpływ na obowiązujące zasady prowadzenia księgowości, a celem tych zmian jest uproszczenie formalności dla mniejszych firm. Nowy próg, powyżej którego prowadzenie pełnych ksiąg rachunkowych staje się obowiązkowe, został ustalony na poziomie 2,5 mln euro.

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Nowe przepisy już od 1 stycznia 2025 roku

Sejm właśnie przyjął nowe przepisy dotyczące rachunkowości. Chociaż Senat wprowadził kilka zmian, to ostateczna wersja ustawy została już wysłana do prezydenta. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, nowe zasady zaczną obowiązywać od 1 stycznia przyszłego roku.

Najistotniejsze zmiany w ustawie dotyczą statusu jednostki i uproszczeń w rachunkowości, objęcia obowiązkiem badania sprawozdania finansowego oraz raportowania zrównoważonego rozwoju (ESG) - powiedział senior menedżer PKF Polska Anna Witosławska.

Z uwagi na znaczący wzrost inflacji w latach 2021-2022 na terenie Unii Europejskiej, zdecydowano się na podwyższenie progów przychodowych dla przedsiębiorstw. Celem tej zmiany jest zapobieganie nadmiernemu obciążaniu podmiotów o mniejszych obrotach, które w warunkach wysokiej inflacji mogłyby mieć trudności ze spełnieniem dotychczasowych wymagań.

Klasyfikacja przedsiębiorstw

Nowe przepisy, wprowadzone na mocy dyrektywy UE 2023/2775, szczegółowo klasyfikują przedsiębiorstwa. Oprócz dotychczasowych kategorii mikro i małych przedsiębiorstw, wyróżnia się teraz również przedsiębiorstwa średnie i duże oraz grupy przedsiębiorstw. Ta bardziej szczegółowa klasyfikacja pozwoli na precyzyjniejsze dostosowanie regulacji do specyfiki poszczególnych podmiotów.

Limity do ustalenia statusu przedsiębiorstwa

Aby zaklasyfikować podmiot do danej kategorii, należy analizować jego wyniki finansowe przez dwuletni okres. Podmiot spełnia kryteria zaliczenia do kategorii, jeśli w dwóch kolejnych latach obrotowych (tj. w roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzednim) nie przekroczy dwóch spośród trzech określonych progów. W przypadku podmiotów rozpoczynających działalność lub prowadzenie ksiąg rachunkowych, okres ten rozpoczyna się od roku obrotowego, w którym rozpoczęły one swoją działalność.

Firmy, które chcą korzystać z uproszczonych zasad rachunkowości, muszą spełniać określone warunki. Jeśli w ciągu dwóch kolejnych lat firma przekroczy co najmniej dwa z trzech podanych limitów (np. wysokość przychodów, wartość aktywów), to traci prawo do tych uproszczeń. Zmiany te wejdą w życie od razu, czyli od początku roku, w którym firma przekroczyła limity. Aby wszystko było jasne, przepisy dotyczące tych warunków zostaną dokładniej wyjaśnione w specjalnym słowniku do ustawy o rachunkowości.

Kryterium klasyfikacji podmiotów jako mikro lub małych zostanie ograniczone wyłącznie do przekroczenia określonych wartości progowych. Dotychczasowe zapisy w art. 3 ust. 1a-1d ulegną zmianie. Nowe przepisy spowodują, że klasyfikacja firm jako małych ulegnie zmianie. Nawet jeśli wcześniej firma spełniała warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 2, to teraz będzie musiała spełnić bardziej ogólne kryteria, oparte na wartościach progowych.

Jakie jeszcze zmiany od 2025 roku?

Jedną z nowości prawnych jest zwolnienie jednostek mikro i małych z obowiązku sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych. Oznacza to, że organ zatwierdzający sprawozdania finansowe nie będzie musiał podejmować w tej sprawie odrębnej decyzji.

Projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości zawiera również przepisy, które, choć nie wynikają bezpośrednio z unijnych regulacji, są niejako efektem podwyższenia progów określonych w dyrektywie delegowanej. Jedną z takich zmian jest zwiększenie o 25 proc. limitów przychodów i aktywów, które uprawniają jednostki mikro i małe do stosowania uproszczeń w zakresie: kwalifikacji leasingów, tworzenia rezerw podatkowych, wyceny instrumentów finansowych oraz ustalania kosztów wytworzenia.

Obowiązkowe księgi rachunkowe od 2025 roku. Dla kogo?

Nowe przepisy dotyczące rachunkowości podnoszą także próg przychodowy, powyżej którego przedsiębiorcy są zobowiązani do prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych. Ten limit zostanie zwiększony o jedną czwartą i wyniesie 2,5 miliona euro. Zmiana ta dotyczy wyłącznie przychodów ze sprzedaży towarów i produktów, wyłączając inne źródła dochodu.