Praca zdalna dla rodziców dzieci do lat 4 oraz 8. Co z rodzicami starszych dzieci?

Praca zdalna dla rodziców dzieci do 4 i 8 lat: jak skorzystać z preferencyjnych zasad

Praca zdalna staje się coraz bardziej popularna. Jej regulacje w polskim Kodeksie pracy od 2023 roku otwierają nowe możliwości dla rodziców małych dzieci. W szczególności rodzice dzieci do 4 oraz 8 lat mogą liczyć na preferencyjne warunki pracy. Mają one na celu ułatwienie godzenia pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi.

Komu przysługuje możliwość wnioskowania o pracę zdalną

Wprowadzenie zmian w prawie związanych z pracą zdalną dla rodziców małych dzieci zostało zainicjowane przez unijną dyrektywę ”work-life balance”. Pracownik, który wychowuje małe dziecko do ukończenia 8. roku życia, może wnioskować do swojego pracodawcy o elastyczną organizację czasu jego pracy – w tym m.in.: również o pracę zdalną. Jest to grupa uprzywilejowana. Jednak zasady korzystania z tej możliwości są zależne od tego, czy dziecko ma mniej niż 4 lata, czy też więcej.

Praca zdalna dla rodziców dzieci do 4 lat: większe prawa, mniejsze ograniczenia

Rodzice dzieci do ukończenia przez nie 4 roku życia są szczególnie traktowani jeśli chodzi o możliwość pracy zdalnej. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy (a dokładnie z art. 67¹⁹ § 6), pracodawca - co do zasady - powinien przyjąć wniosek takiego pracownika. To zaś w praktyce oznacza, że odmowa jest możliwa jedynie w ściśle określonych sytuacjach.

W przypadku małych dzieci kodeks pracy nie przewiduje limitu dni pracy zdalnej. Wówczas to rodzice mogą ubiegać się o pracę zdalną całkowitą (czyli w pełnym wymiarze czasu pracy) lub też częściową (czyli hybrydową).

Praca zdalna dla rodziców dzieci w wieku od 4 do 8 lat

Dla rodziców dzieci w wieku od 4 do 8 lat również istnieje możliwość skorzystania z pracy zdalnej, choć nie jest to już tak wiążące dla pracodawcy. Przepisy przewidują możliwość ubiegania się o elastyczną organizację pracy, która obejmuje m.in.: pracę zdalną. Podstawą jest tutaj art. 188¹ Kodeksu pracy. Rodzic, który chce korzystać z takiej formy organizacji, musi złożyć stosowny wniosek do swojego pracodawcy, podając w nim przyczynę i uzasadnienie.

Czym jest elastyczna organizacja pracy

Elastyczna organizacja pracy może obejmować nie tylko pracę zdalną, ale także inne formy ułatwiające godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi, takie jak: skrócony tydzień pracy, różne godziny rozpoczęcia pracy czy indywidualny harmonogram pracy.

Elastyczną organizacją czasu pracy może być:

• praca zdalna;
• system przerywanegoczasupracy;
• system skróconegotygodniapracy;
• przedłużeniedobowegowymiaru czasu pracy;
• różnegodziny rozpoczynania pracy;
• przedziałowy system rozpoczynania pracy;
• indywidualny rozkład czasu pracy, a także
• obniżenie wymiaru czasu pracy.

Kiedy pracodawca może odmówić pracy zdalnej

Odmowa pracy zdalnej w przypadku rodzica dziecka do lat 4. W przypadku rodzica dziecka do 4. roku życiapracodawca może odmówić wyrażenia zgody na pracę zdalną jedynie w następujących sytuacjach:

• gdy jest brak możliwości wykonywania pracy zdalnej ze względu na rodzaj pracy świadczonej przez pracownika, lub też
• w sytuacji, gdy nie ma możliwości wykonywania pracy zdalnej ze względu na organizację pracy w firmie.

Ponadto w przypadku tak małych dzieci warto zwrócić uwagę również na fakt, że rodzic, który pracuje zdalnie na preferencyjnych zasadach, nie może być bezpodstawnie zmuszony do powrotu do pracy stacjonarnej. Przepisy Kodeksu pracy (art. 67²² § 2) wskazują, że pracodawca może cofnąć zgodę na pracę zdalną jedynie wtedy, gdy zachodzą istotne zmiany w organizacji pracy, które to uniemożliwiają dalszą realizację obowiązków w tej formie. Dla rodziców dzieci do 4 lat jest to duże ułatwienie.

Odmowa pracy zdalnej w przypadku rodzica dziecka w wieku 4-8 lat. W przypadku rodziców starszych dzieci – czyli od 4 do 8 lat - pracodawca ma prawo odmówić zgody na realizacje obowiązku pracy w formie zdalnej. Może to zrobić, jeśli uzna, że organizacja pracy w firmie lub charakter stanowiska na to nie pozwala. W tej sytuacji pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika.

Co trzeba zrobić by móc pracować zdalnie

Rodzic dziecka, który chce pracować zdalnie lub też korzystać z innych opcji elastycznej organizacji pracy, powinien złożyć wniosek do swojego pracodawcy. Wniosek powinien zostać złożony w wersji papierowej lub elektronicznej. A w przypadku rodzica dziecka w wieku 4-8 lat, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z nowej organizacja organizacji pracy.

Praca zdalna: co z rodzicami starszych dzieci

Rodzice dzieci powyżej 8 roku życia nie mają już tak dużych możliwości, jeśli chodzi o preferencyjną pracę zdalną. Mogą korzystać z ogólnodostępnych zasad, takich jak okazjonalna praca zdalna, która przysługuje każdemu pracownikowi na maksymalnie 24 dni w roku. Warto pamiętać, że w tym przypadku nie ma obowiązku uzasadniania wniosku potrzebami rodzinnymi. Ale również nie ma obowiązku akceptacji wniosku przez pracodawcę.