Nowe zasady pracy w godzinach nadliczbowych dla urzędników służby cywilnej
1 stycznia 2024 roku weszła w życie nowelizacja ustawy VAT zmieniająca przepisy ustawy o służbie cywilnej dotyczące pracy w godzinach nadliczbowych. W związku z tym inne są zasady ich rekompensaty. Urzędnicy będą mogli otrzymać dodatkowe wynagrodzenie za przepracowany nadprogramowy czas wykonywania obowiązków.
Warto zaznaczyć, że należy tutaj odróżnić pracowników służby cywilnej (zatrudnionych na podstawie umowy o pracę) oraz urzędników służby cywilnej (zatrudnionych na podstawie mianowania). Wszyscy wymienieni są członkami korpusu służby cywilnej, jednak sposób rozliczania nad godzin jest inny.
Pracownicy, którzy wykonują pracę w godzinach nadliczbowych, mogą od 1 stycznia 2024 roku w zamian otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie lub proporcjonalny czas wolny. Wybór należy do nich, a żadna z opcji nie powinna być narzucana.
Pieniądze czy czas wolny za nadgodziny?
Z kolei urzędnicy służby cywilnej mogą wybierać między dodatkowymi pieniędzmi a czasem wolnym tylko w przypadku tych nadgodzin, które świadczone były w porze nocnej, czyli od godziny 21.00 do 7.00. Wybór obowiązuje również, gdy urzędnik pracował w dniu, który jest ustawowo wolny od pracy. Tylko te dwie sytuacje przynosić mogą urzędnikom wyższe wynagrodzenie. W innych przypadkach praca w godzinach nadliczbowych będzie rekompensowana tylko proporcjonalnym czasem wolnym. Ponadto, jeżeli urzędnik wykonywać będzie pracę w niedzielę, czas wolny będzie odbierany w następującym po niej tygodniu.
Członkowie korpusu służby cywilnej na wyższych stanowiskach za nadgodziny wykonywane na polecenie przełożonych mogą otrzymać wynagrodzenie lub odebrać czas wolny. Z przepisu tego wyłączony jest kierownik urzędu i dyrektor generalny.
Nadgodziny w urzędach. Jak było do tej pory?
Do tej pory osoby, które były zatrudnione w urzędach służby cywilnej, miały gorszą sytuację – nie mogły wybierać między czasem wolnym (jeżeli jest on preferowany przez pracodawcę – w wymiarze o połowę wyższym) a dodatkowym wynagrodzeniem za pracę w godzinach nadliczbowych. Urzędnicy mogli jedynie odebrać proporcjonalnie czas wolny. Dodatkowe pieniądze nie były jedną z opcji. Dlatego też było to przedmiotem dyskusji prowadzonej od lat.
Wynagrodzenie za nadgodziny to zmiany oczekiwane od lat
Kwestia braku możliwości wynagrodzenia za godziny nadliczbowe była przedmiotem dyskusji związkowców administracji publicznej od wielu lat. Problem był skierowany między innymi do Trybunału Konstytucyjnego przez rzecznika praw obywatelskich, który chciał zbadania obowiązujących przepisów, jednak sprawę tę umorzono w 2022 roku. Rekompensatę oferowaną pracownikom urzędów służby cywilnej oceniano także jako mniej korzystną niż tą obowiązującą w Kodeksie pracy i niezgodną z Europejską Kartą Społeczną.