W praktyce powstają wątpliwości, czy i jak należy w odniesieniu do zastawu na papierach wartościowych zdematerializowanych stosować niektóre przepisy kodeksu cywilnego o zastawie na prawach.

Jednym z takich newralgicznych przepisów jest art. 329 § 2 kodeksu cywilnego, który jako warunek powstania zastawu przewiduje spełnienie obowiązku zawiadomienia dłużnika wierzytelności przez zastawcę, jeżeli ustanowienie zastawu nie następuje przez wydanie dokumentu ani przez indos. Przepis ten miałby zastosowanie również w przypadku zastawu finansowego, istnieją natomiast kontrowersje odnośnie stosowania tego przepisu do zastawu rejestrowego. W tym miejscu pominięte zostaną rozważania dotyczące pewnych wątpliwości związanych z tym, czy powołany przepis znajduje zastosowanie do zastawu na prawach z papierów wartościowych. W praktyce, mimo że nie ma żadnej regulacji, która przewidywałaby to wprost, rezygnuje się z zawiadomienia o zastawie emitenta (dłużnika) obciążanych papierów wartościowych zdematerializowanych. Ustanowienie zastawu na takich instrumentach wymaga współdziałania podmiotu prowadzącego rachunek papierów wartościowych, który działając na podstawie dyspozycji zastawnika, dokonuje odnotowania zastawu na rachunku i dokonuje blokady obciążonych papierów celem uniemożliwienia ich zbycia. Co istotne, to bezpośrednio firma inwestycyjna dokonuje wobec uprawnionego z papierów wartościowych wszelkich czynności obciążających emitenta (m.in. wypłaca świadczenia uboczne), więc względy praktyczne nakazywałyby zawiadomić o ustanowieniu zastawu przede wszystkim ten podmiot. Ponieważ firma inwestycyjna odnotowuje wcześniej zastaw na rachunku (na podstawie dokumentów, z których wynika jego ustanowienie), można, jak się wydaje, przyjąć, że wymóg zawiadomienia o zastawie został już spełniony w związku ze złożeniem przez zastawnika odpowiedniej dyspozycji. Nie jest więc konieczne podejmowanie dalszych czynności celem zadośćuczynienia dyspozycji przepisu art. 329 § 2 kodeksu, czyli dokonywanie odrębnego zawiadomienia emitenta papierów wartościowych, którym w przypadku akcji będzie spółka.

Reklama