Pomimo globalnej recesji rekordowa liczba prezesów na świecie uważa, że nastąpi odbicie w gospodarce. Takiego zdania jest 76% respondentów badania PwC CEO Survey na świecie i 63 proc. w Europie Środkowo-Wschodniej. W Polsce grupa “optymistów” jest najmniejsza spośród wszystkich badanych państw i wynosi 53 proc.. Jednocześnie zdecydowana większość liderów biznesu spodziewa się wzrostu przychodów swoich biznesów. Pewnych takiego scenariusza w perspektywie 12 miesięcy jest 76% polskich prezesów, a w perspektywie 3 lat aż 86proc. badanych (na świecie odpowiednio 85 proc. i 88 proc.).
Warto przypomnieć, że w poprzednim badaniu, które było przeprowadzone na jesieni 2019 r., mieliśmy do czynienia z rekordowym pesymizmem jeśli chodzi o ocenę perspektyw globalnej gospodarki. Wówczas 53% liderów biznesu na świecie spodziewało się spowolnienia gospodarczego, ale w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej ta grupa respondentów wyniosła 43% i była najmniejsza spośród wszystkich badanych regionów. Dziś optymizm wśród polskich menedżerów jest znacznie ostrożniejszy niż u kolegów na świecie, cieszy natomiast fakt, że pewność co do wzrostu przychodów firm jest na bardzo wysokim poziomie. To oznacza, że mimo zmienionych i nadal trudnych warunków polskie firmy znalazły sposób na rozwój biznesu, czego potwierdzeniem jest chociażby w części firm przyspieszenie procesów transformacji cyfrowej czy znakomite wyniki eksportu - mówi Adam Krasoń, prezes PwC w Polsce.
Oczekiwanie na wzrost, ale z licznymi ryzykami na horyzoncie
Wśród kluczowych ryzyk wymienianych przez prezesów firm na świecie pierwsze 3 miejsca zajmują: cyberzagrożenia (85 proc odpowiedzi), niepewny wzrost gospodarczy (83%) oraz pandemia i inne kryzysy zdrowotne (81%). W Polsce na pierwszym miejscu znalazła się niepewność co do regulacji podatkowych (90% odpowiedzi po zsumowaniu “jestem tym bardzo zaniepokojony” i “jestem tym w pewnym stopniu zaniepokojony”). Na kolejnych pozycjach respondenci wymienili niepewny wzrost gospodarczy (88%) i później dopiero pandemię (86 proc.).
W pierwszej 15 największych zagrożeń wskazywanych przez polskich menedżerów nie znalazły się ani ryzyka związane z dostępnością pracowników z kluczowymi umiejętnościami, ani dezinformacją wywołaną falą fake newsów. Nadal jednak znaczna część prezesów wyraża zaniepokojenie tymi zjawiskami – 61 proc. w odniesieniu do kluczowych umiejętności i 63% do dezinformacji (po zsumowaniu odpowiedzi “bardzo zaniepokojony” i “w pewnym stopniu zaniepokojony”). Wśród prezesów firm na świecie te ryzyka było wymieniane częściej - odpowiednio 72 proc. i 70 proc..„Na świecie w ciągu ostatniego roku widzimy znaczne przyspieszenie inicjatyw związanych z ładem środowiskowym, społecznym i korporacyjnym. Pojęcie ESG (od angielskiego Environmental, Social, and Corporate Governance) odnosi się do trzech głównych czynników pomiaru trwałości i wpływu społecznego inwestycji w spółkę lub biznes. Martwić może jednak fakt, że polskie spółki wydają się nie traktować tych kwestii z wystarczającą powagą” - mówi Piotr Rówiński, partner w PwC, lider zespołu ds. zarządzania ryzykiem.
35 proc. prezesów z Polski przyznaje, że powinni robić więcej w kwestii mierzenia i raportowania wpływu na środowisko (globalnie jest to odpowiednio 39 proc. i 43 proc.). Mimo to, zaledwie 22 proc. liderów biznesu w Polsce deklaruje, że zmiany klimatu i szkody środowiskowe znalazły się w ich strategii zarządzania ryzykiem (40% globalnie).
Mam nadzieję, że w 2021 r. spółki poświęcą znacznie więcej uwagi, środków i zaangażowania w kwestie ESG, aby utrzymać swoją konkurencyjność i atrakcyjność w oczach klientów, partnerów biznesowych, inwestorów i instytucji finansowych” - dodaje Rówiński.
W co zamierzają inwestować prezesi w czasie post-covid
W najbliższych 12 miesiącach firmy zamierzają skupić się na szukaniu efektywności operacyjnej - takiej odpowiedzi udzieliło 69 proc. polskich respondentów (77 proc. na świecie). Pozostałe priorytety to wzmacnianie wzrostu organicznego (59 proc. badanych w Polsce, 73 proc. na świecie) oraz opracowanie nowego produktu i/lub usługi (odpowiednio 51 proc. i 56 proc.). Dodatkowo 31 proc. CEOs z Polski deklaruje, że rozważa w najbliższym roku fuzje i przejęcia; na świecie taki ruch deklaruje 38 proc. badanych.
Z kolei w najbliższych 3 latach aż 83 proc. prezesów na świecie planuje zwiększyć swoje wydatki na transformację cyfrową, 76 proc. na inicjatywy wzmacniające efektywność kosztową, a 72 proc. na cyberbezpieczeństwo i ochronę danych. W Polsce to efektywność kosztowa będzie priorytetem dla zarządzających przy zwiększaniu inwestycji - takiej odpowiedzi udzieliło 82% badanych. Na drugim miejscu znalazła się transformacja cyfrowa (73 proc. - o 10 pkt proc. niżej niż w przypadku globalnych wskazań), a dalej cyberbezpieczeństwo i ochrona danych oraz programy wzmacniające wzrost organiczny (po 57% odpowiedzi).
W porównaniu do swoich kolegów na świecie i w regionie polscy respondenci dużo mniejsze inwestycje planują w: zrównoważony wzrost i inicjatywy ESG (25% różnicy względem globalnej średniej), przywództwo i rozwój talentów (18% różnicy), cyberbezpieczeństwo (15 proc.) oraz transformację cyfrową (10 proc.).
Ochrona miejsc pracy w trakcie pandemii COVID-19
W czasie pandemii ochrona miejsc pracy stała się jednym z priorytetów dla rządów państw i liderów biznesów. Z odpowiedzi uzyskanych od polskich respondentów badania wynika, że 43% przedsiębiorstw nie zmieniło poziomu zatrudnienia w ostatnich 12 miesiącach.
Co więcej, 22 proc firm przyznaje, że zwiększyła liczbę pracowników. Jednocześnie, 35% badanych deklaruje, że w ciągu ostatniego roku liczba zatrudnionych została zmniejszona.
Perspektywa kolejnych miesięcy i lat wygląda bardzo obiecująco. 43 proc. firm z Polski zamierza zwiększyć zatrudnienie w tym roku, a w ciągu 3 lat takie plany deklaruje aż 78 proc. badanych. Tylko 10% firm w Polsce (w porównaniu do 21% na świecie i 18% w regionie) spodziewa się spadku liczby zatrudnionych w swoich organizacjach w tym roku.
