Opublikowany został najnowszy, siódmej edycji raport dotyczący jawności i transparentności budżetowej na świecie (Open Budget Survey 2019). Zawiera on wyniki badań obejmujących grupę stu siedemnastu krajów ze wszystkich kontynentów. Stworzone na ich podstawie rankingi służą kompleksowej ocenie narodowych systemów finansów publicznych z punktu widzenia trzech kluczowych wymiarów (filarów): 1) transparentności procedur budżetowych, 2) zakresu społecznej partycypacji oraz 3) jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Prace badawcze koordynowała pozarządowa organizacja Open Budget Partnership z siedzibą w USA.

Reklama

Czołowe miejsca w obecnym rankingu transparentności budżetowej (Open Budget Index) uzyskały Nowa Zelandia, Republika Południowej Afryki, Szwecja, Norwegia (uzyskując od 86-87 na 100 możliwych punktów. Polska, z 60 punktami, uplasowała się na 32 miejscu kwalifikując się do grupy krajów zapewniających ograniczony dostęp do informacji budżetowej. W porównaniu do poprzedniej edycji, kiedy to otrzymaliśmy 59 pkt. nasz zasadniczo utrzymał dotychczasową pozycję, a nieznaczne wahania w otrzymywanej punktacji poszczególnych edycji należy tłumaczyć pewnymi modyfikacjami metody badawczej. Przeciętna w OECD wyniosła 68 pkt. Polska jest lepsze od takich krajów, jak Słowacja, Czechy, Argentyna, Turcja czy Namibia, a jednocześnie gorsza od Gwatemali, Rumunii, Rosji czy Indonezji. Zaskakuje też pozycja Niemiec. Zdaniem raportu, są one na 20 miejscu i mają mniej jawny budżet niż choćby Dominikana, Rosja, Bułgaria albo Filipiny.

Pełna treść rankingu przejrzystości budżetowej
pobierz plik

Polska osiągnęła dobry wynik - 83 pkt./100 w zakresie oceny jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Z kolei w ocenie zakresu społecznej partycypacji w procesach budżetowych zdobyła 24 pkt/100 przy średniej wynoszącej 23 pkt. w krajach OECD.

Reklama

W swych rekomendacjach IBP zaleca Polsce m.in. opracowywanie i publikację budżetu obywatelskiego (tzw. Citizens Budget - przystępnej dla obywateli wersję budżetu); publikację półrocznych sprawozdań z wykonania budżetu, dokonanie szeregu modyfikacji procedur budżetowych skutkujących większą spójnością dokumentacji budżetowej oraz podjęcie działań na rzecz zwiększenia zakresu społecznej partycypacji w procedurach budżetowych.