Artur Bartosiński starszy konsultant, Idea! Management Consulting
Wiedza jest unikalna, zwłaszcza w przypadku, gdy sami ją tworzymy lub swoiście ją przetwarzamy, adaptujemy. Taką wiedzę częstokroć tylko my jako środowisko, organizacja możemy skutecznie wykorzystać lub zastosować, pozostawiając konkurencję bezradną z narzędziem, którego nie jest w stanie użyć. Najistotniejszym źródłem przewagi konkurencyjnej jest więc nabywanie wiedzy niejako z wnętrza organizacji, rozpowszechnianie jej i powiększanie tym samym kapitału ludzkiego firmy. Można to robić np. przez tradycyjne wewnętrzne szkolenia pracowników, ale też przez dzielenie się i przekazywania wiedzy metodą coachingu lub mentoringu. Warto też zasilać sukcesywnie firmę wiedzą zewnętrzną, pamiętając jednak o zaadaptowaniu tej wiedzy do potrzeb organizacyjnych.
Dokonując zakupu szkoleń od firm szkoleniowych oraz analiz i opracowań od firm doradczych, odniesiemy największą korzyść w przypadku ścisłej współpracy merytorycznej i dużej wiedzy dostawcy o naszej organizacji, jej potrzebach, specyfice. Praktycznie jest to osiągalne jedynie w przypadku długofalowej współpracy. Kolejną fazą procesu zarządzania wiedzą jest dzielenie się nią. Polega ono na jej upowszechnianiu zarówno wewnątrz, jak i poza organizacją. Doskonałym sposobem dzielenia się wiedzą oraz wzajemnego uczenia się jest forma organizacyjna nazwana "gronem" grupująca: firmy, uczelnie, instytuty naukowe, banki, firmy ubezpieczeniowe oraz agencje rządowe związane z daną branżą i skupione na pewnym terenie.
Dzielenie się wiedzą wymaga wcześniejszej jej kodyfikacji. Proces kodyfikacji wiedzy polega na nadawaniu wiedzy organizacyjnej odpowiedniej formy ułatwiającej do niej dostęp osobom potrzebującym jej w danym momencie. W dużych firmach kodyfikacja wiedzy w całości jest niemożliwa. Stąd konieczność tworzenia tzw. przewodników korporacyjnych lub map wiedzy. Pozwalają one na dokonanie podziału całości posiadanej wiedzy na trzy kategorie:
● wiedzę zasadniczą (rdzenną) niezbędną do funkcjonowania firmy "tu i teraz"
● wiedzę zaawansowaną pozwalającą tworzyć przewagę konkurencyjną na rynku
● wiedzę innowacyjną pozwalającą zdystansować konkurentów
Ostatnim etapem procesowego ujęcia zarządzania wiedzą jest przekształcenie wiedzy w decyzje. Powodzenie tego etapu uzależnione jest od wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą:
● formy i procedury decyzyjne umożliwiające zaangażowanie w proces decyzyjny najbardziej kompetentnych ludzi
● sprawnie działający i dostosowany do potrzeb decydentów system wywiadu gospodarczego
● systemy oceny i wynagradzania menedżerów promujące nowatorskie i śmiałe rozwiązania Jak dzielić się wiedzą z innymi
Dlaczego warto dzielić się wiedzą?
Odpowiednie zarządzanie wiedzą poprawia współpracę pomiędzy pracownikami, zmniejsza niepewność decyzyjną, ogranicza powielanie wykonanej już wcześniej pracy i zachęca pracowników do wzajemnej wymiany wiedzy - w rezultacie przynosi to oszczędności czasu i pieniędzy pracownikom i całej firmie. Klient z kolei, a zwłaszcza klient strategiczny, otrzymuje rozwiązanie będące rezultatem zastosowania wiedzy całej organizacji, a nie tylko współpracującego z nim zespołu. Dziś tworzenie i stosowanie wiedzy decyduje o przetrwaniu niemal wszystkich firm. Istnieje wiele przyczyn tego stanu, ale warto omówić przynajmniej te najważniejsze.
● Stale rosnący w stosunku do tradycyjnych materialnych towarów przemysłu wytwórczego udział produktów niematerialnych - pomysłów, procesów, informacji - w światowym handlu.
● Rośnie też znaczenie ustawicznej innowacyjności jako jedynego źródła trwałej przewagi konkurencyjnej. Dotyczy to przede wszystkim stosowania nowej wiedzy.
● Wzrost rotacji pracowników. Kiedy pracownik odchodzi z firmy wraz nim odchodzi jego wiedza.
● Globalne organizacje, a podobnie również małe geograficznie rozproszone firmy, nie wiedzą, co wiedzą. Profesjonalna wiedza zdobyta i stosowana w jednym oddziale organizacji nie jest wykorzystywana w innych.
● Przyśpieszenie zmian - technologicznych, ekonomicznych i społecznych. Wraz ze zmianami otaczającego nas świata starzeje się nasza wiedza - w niektórych branżach nawet 50 proc. wiedzy po 5 latach staje się przestarzałe.
W jaki sposób motywować do dzielenia się wiedzą?
Ludzie będą się dzielić wiedzą, jeśli zrozumieją, że pomaga im to w bardziej efektywnym wykonywaniu pracy.
Jakie więc argumenty powinny wpływać na ludzi motywująco?
Oto przykłady:
● wiedza coraz bardziej staje się towarem o krótkim terminie przydatności; jeśli szybko jej nie wykorzystasz, to gwałtownie może stracić swoją wartość
● dzieląc się wiedzą, zyskujemy więcej, niż tracimy; jest to proces synergiczny - dostajesz więcej, niż włożyłeś; jeśli rozmawiasz z inną osobą, to korzystasz z jej wiedzy i ulepszasz swoje pomysły i oparte na nich działania
● otwartość i dzielenie się z innymi pomaga nam osiągać nasze i wspólne cele
