Subskrybuj nas na Youtube
Startująca w tym roku nowa perspektywa finansowa 2014-20120 ma przede wszystkim stwarzać możliwości finansowania przedsiębiorstw z dotacji UE oraz zyskujących na znaczeniu środków zwrotnych ale będzie to też szansa na zbudowanie silnego potencjału polskiej gospodarki, opartej na wiedzy, technologii i innowacjach oraz ich twórczym wykorzystaniu w biznesie
Polsce przyznano rekordowy budżet 82,5 mld euro, którego głównymi odbiorcami, podobnie jak w mijającej perspektywie 2007-2013 będą przedsiębiorcy sektora MSP, są oni bowiem nie tylko formalnymi beneficjentami Funduszy Europejskich, ale także „kreatorami” innowacyjnej myśli technicznej, wdrażanej w praktyce biznesowej.
Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa tj. blisko 99,8 proc. wszystkich firm w Polsce, mogą zatem liczyć na duże wsparcie ze środków unijnych na lata 2014-2020.
Najważniejsze obszary wsparcia przedsiębiorstw w nowej perspektywie, to przede wszystkim: konkurencyjna i innowacyjna gospodarka, w tym w zaawansowane technologie zarządzania przedsiębiorstwem, technologie ITC dla wytworzenia innowacyjności procesowej czy produktowej.
Dla wsparcia kondycji przedsiębiorczości szczególnie istotne będą środki unijne inwestowane w badania, rozwój i innowacje oraz w podniesienie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw. Na poziomie krajowym fundusze trafią na te cele w ramach Programu Inteligentny Rozwój. Na regionalnym – w programach regionalnych oraz systemie instrumentów zwrotnych jak fundusze pożyczkowe czy preferencyjne na wsparcie innowacyjności.
MSP głównym odbiorcą środków UE
Wsparcie dla inwestycji przedsiębiorców - podobnie jak w dotychczasowej perspektywie- pochodzić będzie z trzech głównych źródeł (programów operacyjnych) :
- krajowych – w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój,
- regionalnych- w ramach Regionalnych programów Operacyjnych
- Programu Polska Wschodnia - skoncentrowanego na rozwoju województw lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego.
Jednak szczególne znaczenie dla wsparcia wdrożenia inwestycji związanych z zakupem nowych technologii ITC w nowej perspektywie finansowej będą miały Regionalne Programy Operacyjne.
Wzmocnieniu ulegnie wsparcie regionów w ramach Regionalnych Programów operacyjnych , które otrzymają do wyłącznej dyspozycji więcej środków. Obecnie jest to jedna czwarta alokacji dla Polski.
Podczas gdy w poprzedniej perspektywie szczególnym zainteresowaniem przedsiębiorców cieszyło się Działanie 8.2. Wspieranie wdrażania biznesu elektronicznego typu B2B w ramach krajowego Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, w którym przedsiębiorcy finansowali projekty informatyczne związane z integracją z partnerami biznesowymi poprzez platformy wymiany danych takich jak Pulpit Kontrahenta w ramach Comarch ERP XL, w obecnej perspektywie wdrożenie tego rodzaju rozwiązań możliwe będzie tylko w ramach działań Regionalnych Programów Operacyjnych.
Nie będzie zatem naturalnego „następcy” tego działania w ramach Programów krajowych, które w nowej perspektywie przewidują wsparcie MSP wyłącznie w kontekście rozwiązań związanych ze współpracą z jednostkami badawczo-rozwojowymi.
Na poziomie regionalnym planowane jest natomiast wsparcie dla przedsiębiorców MŚP w zakresie rozwoju produktów i usług opartych na technologiach informatycznych i komunikacyjnych, sprzedaży produktów i usług w Internecie (handel elektroniczny), tworzenia i udostępniania usług elektronicznych, a także wprowadzania procesów modernizacyjnych.
W ramach nowych programów regionalnych firmy zainteresowane technologiami sfinansują np.:
•zakup sprzętu i oprogramowania umożliwiającego wprowadzenie nowej e-usługi,
•rozwój działalności on-line poprzez wdrożenie systemu zarządzania sprzedażą i usługami,
•wdrożenie nowoczesnych rozwiązań informatycznych w organizacji i zarządzaniu przedsiębiorstwem klasy ERP
Na realizację 15 regionalnych programów przeznaczono ok. 60 proc. funduszy strukturalnych.
Dotacje na badania i rozwój
Dziś firmy nie inwestują w badania i rozwój, bo to się nie opłaca – to jeden z wniosków płynący z poprzedniej perspektywy finansowej – regulacje jakie wejdą w życie dzięki nowej perspektywie mają to zmienić.
W porównaniu z poprzednią perspektywą Fundusze Europejskie na lata 2014-20 mają przyczynić się do zmiany proporcji nakładów na badania i rozwój - jednym z zadań środków unijnych będzie pobudzenie firm do inwestowania własnych zasobów, szczególnie w nowoczesne technologie.
Przedsiębiorców w sferze rozwoju innowacji wspierać będzie program krajowy – Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (POIR), który zastąpi swojego poprzednika : Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG).
Nie będzie to jednak zastępstwo dosłowne – programy różnią się bowiem zasadniczo w obszarze głównych celów. W ramach POIR cele skierowane bezpośrednio do firm dotyczą ich inwestycji w badania, innowacje oraz podnoszenie konkurencyjności poprzez wdrażane technologie, na które przewidziano prawie 16 mld euro.
Firmy MSP mogą liczyć na wsparcie z POIR w tworzeniu indywidualnych projektów badawczo-rozwojowych, inicjowanych zarówno przez same firmy jak i jednostki naukowe oraz wdrażaniu wyników prac badawczych w działalności komercyjnej.
Ścieżka realizacji typowych projektów może zatem wieść od innowacyjnego pomysłu, którym zaszczepić mogą się wzajemnie firma jak i Centrum B+R, poprzez opracowanie technologii szytej na miarę potrzeb innowacyjnego przedsiębiorstwa a następnie wprowadzenie rozwiązania na rynek.
W tego rodzaju współpracy przedsiębiorstwa mogą także korzystać z pomocy, wiedzy i kontaktów innych przedsiębiorstw.
Ciekawym pomysłem na tego rodzaju współpracę może być np. kooperacja firm produkcyjnych, chcących wdrożyć innowacyjne rozwiązania w zakresie produkcji nowego produktu bezpośrednio z jednostkami B+R, uczelniami lub producentami technologii IT jak COMARCH S.A., współpracującymi z jednostkami naukowymi. Firmy mogą wówczas zrealizować kompleksowy projekt wdrożenia projektu prototypowej linii produkcyjnej wraz z zakupem technologii informatycznej do sprawnego zarządzania procesem produkcji nowego produktu.
Tego rodzaju możliwość daje m.in. Oś Priorytetowa III Wsparcie rozwoju otwartych innowacji - współpraca firm dużych i MŚP na rzecz dzielenia się wiedzą i realizacji wspólnych innowacyjnych projektów.
Dla osiągnięcia tego celu szczególnie istotna jest więc ścisła współpraca sfery biznesu i nauki – inspirowaniu wspólnych działań będzie też służyć wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu, takich jak parki naukowo-technologiczne, klastry czy centra transferu technologii.
Środki zwrotne - nowe instrumenty wsparcia firm
Poza wsparciem dotacyjnym dla MSP, od 2014 zwiększy się znacząco rola instrumentów zwrotnych, takich jak preferencyjne kredyty, pożyczki i poręczenia dla firm. Będzie to szczególnie widoczne w prostszych projektach inwestycyjnych w programach regionalnych.
Wykorzystane zostaną doświadczenia i wnioski z poprzedniej perspektywy finansowej, w której przedsiębiorcy mogli korzystać z instrumentów kredytowych Banku Gospodarstwa Krajowego, wspierającego wdrażanie inicjatywy JEREMIE, czyli mechanizmu zwrotnego wsparcia pożyczkowego dla przedsiębiorstw. Do 2015 roku, z pomocą pośredników finansowych – tj. banków komercyjnych, BGK udostępni przedsiębiorcom ponad 1,66 mld zł.
Dla firm biorących kredyt na projekty inwestycyjne, Bank Gospodarstwa Krajowego oferować będzie również poręczenia i gwarancje spłaty kredytu udzielane we współpracy z bankami kredytującymi.
Planowane jest także dalsze kontynuowanie kredytu technologicznego, który sprawdził się w poprzedniej perspektywie finansowej 2007-2013 oraz ulgi technologicznej na nabycie nowych technologii.
Tutaj Ministerstwo Gospodarki szykuje rewolucję. Od 2014 r. pojawi się nowa ulga podatkowa na innowacje, która zastąpi obecną ulgę na nabycie nowych technologii np. technologii ITC.
Czy MSP zyska na zmianach?
Fundusze Europejskie w nowej perspektywie przyczynią się do zmiany proporcji finansowania projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw ze środków publicznych.
W porównaniu z poprzednią perspektywą przedsiębiorcy spodziewać się mogą obniżenia maksymalnego poziomu dofinansowania - maksymalnie do 50% wartości inwestycji.
Jednocześnie podatek VAT w projektach dofinansowanych z Funduszy Europejskich będzie kosztem kwalifikowalnym, co oznacza utrzymanie możliwości jego refundacji.
Zdecydowanie wzrośnie również rola projektów badawczo – rozwojowych oraz współpracy MSP z Instytucjami Otoczenia Biznesu , jednostkami naukowymi, producentami nowoczesnych technologii, dla lepszej wymiany know-how i tworzenia rozwiązań innowacyjnych dla biznesu.
Z punktu widzenia przedsiębiorstwa korzystną tendencją finansowania inwestycji może się okazać obniżenie poziomu dofinansowania projektów dotacyjnych -firmy będą angażowały więcej kapitału prywatnego, przez co projekty dotowane będą bardziej przemyślane a ilość składanych wniosków mniejsza.
Z kolei większa rola poza dotacyjnych instrumentów zwrotnych umożliwi łatwiejszy dostęp do niskooprocentowanych kredytów i pożyczek.
Nowa perspektywa finansowa przyniesie zatem znaczące możliwości rozwoju gospodarki w oparciu o innowacje i technologie wdrażane przez firmy MSP, finansowane zarówno przez środki unijne jak i mocną ich alternatywę – kredyty i pożyczki.
Nie należy się jednak obawiać, iż po 2013 roku miejsce dofinansowania działalności firm z dotacji w całości zajmą kredyty i pożyczki. Co prawda, oprocentowanie pożyczek znacząco się obniży, tak by cel większego zaangażowania kapitału prywatnego w inwestycje został osiągnięty, jednak dotacje w dalszym ciągu powinny stymulować rozwój przedsiębiorstw i wzrost konkurencyjności między poszczególnymi branżami polskiej gospodarki.
Artykuł jest fragmentem książki "Zakładam własną firmę. Na jaką działalność są pieniądze z UE w 2014 roku", która ukaże się 13 maja wraz z "Dziennikiem Gazetą Prawną".
