rozwiń ›

Renta z tytułu niezdolności do pracy to świadczenie pieniężne przysługujące osobom ubezpieczonym, które utraciły zdolność do wykonywania pracy zarobkowej oraz spełniają warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Wymagany okres zależy od wieku, w którym osoba staje się niezdolna do pracy - od jednego roku dla osób poniżej 20. roku życia, do pięciu lat dla osób, które straciły zdolność do pracy po 30. roku życia.

Reklama

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Rodzaje renty z tytułu niezdolności do pracy

Rodzaje renty:

  • Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy: Przysługuje osobie, która całkowicie utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
  • Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy: Przysługuje osobie, która częściowo utraciła zdolność do wykonywania pracy.
  • Renta szkoleniowa: Przysługuje osobie, która uczy się nowego zawodu lub przekwalifikowuje się ze względu na stan zdrowia.

Warunki uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy

Warunki uzyskania renty:

  • Orzeczenie o niezdolności do pracy: Osoba musi uzyskać orzeczenie o niezdolności do pracy od lekarza orzecznika ZUS. Orzeczenie może stwierdzać całkowitą lub częściową niezdolność do pracy.
  • Okres składkowy i nieskładkowy: Wymagany jest odpowiedni okres składkowy i nieskładkowy. Okres ten zależy od wieku osoby i rodzaju wykonywanej pracy.
  • Powstanie niezdolności do pracy: Niezdolność do pracy musi powstać w ściśle określonych ustawowo okresach, np. w okresie ubezpieczenia społecznego, w okresie pobierania zasiłku chorobowego lub zasiłku dla bezrobotnych.

Okres składkowy i nieskładkowy

Aby uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy, oprócz orzeczenia lekarskiego stwierdzającego niezdolność do pracy, konieczne jest spełnienie warunku dotyczącego okresów składkowych i nieskładkowych. Okres składkowy to okres, w którym osoba była zgłoszona do ubezpieczenia społecznego i opłacała składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Do okresu składkowego zalicza się między innymi:

  • Okresy zatrudnienia,
  • Okresy pobierania zasiłków (np. chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego),
  • Okresy prowadzenia działalności gospodarczej,
  • Okresy służby wojskowej,
  • Okresy urlopów wychowawczych.

Okres nieskładkowy to okres, w którym osoba nie była zgłoszona do ubezpieczenia społecznego, ale z przyczyn prawnych podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Do okresu nieskładkowego zalicza się między innymi:

  • Okresy nauki w szkole wyższej,
  • Okresy pobierania świadczeń przedemerytalnych,
  • Okresy urlopów bezpłatnych,
  • Okresy tymczasowego aresztowania,
  • Okresy internowania.

Wymagany okres składkowy i nieskładkowy w celu uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy zależy od wieku osoby, w którym powstała niezdolność do pracy:

  • Do 30 roku życia: wymagany jest co najmniej 5-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 3-letni okres składkowy.
  • Pomiędzy 30 a 35 rokiem życia: wymagany jest co najmniej 10-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 7-letni okres składkowy.
  • Powyżej 35 roku życia: wymagany jest co najmniej 15-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 10-letni okres składkowy.

Istnieją również pewne wyjątki od powyższych zasad. Na przykład, osoby, które udowodnią okres składkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiet lub 30 lat dla mężczyzn, oraz zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy, nie muszą spełniać warunku dotyczącego 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu ostatniego dziesięciolecia.

Renta dla niepracujących - jakie warunki?

Zgodnie z art. 87 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, istnieje możliwość przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która nie spełnia standardowych warunków wymaganych do jej otrzymania. Decyzję o przyznaniu świadczenia w takiej sytuacji podejmuje prezes ZUS i tylko w sytuacji, w której dana osoba nie ma żadnych środków do życia i nie jest w stanie podjąć żadnej pracy. To oznacza, że musi być całkowicie, a nie częściowo niezdolna do pracy. Są to sytuacje rozpatrywane indywidualnie.

Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy

Reklama

Od 1 marca 2024 roku dzięki waloryzacji wzrosły nie tylko emerytury, ale i renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. Są wyższe o 12,12 proc. Najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy teraz wynosi 1780,96 zł brutto, a renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy 1335,72 zł brutto. Wysokość renty jest uzależniona od rodzaju renty, okresu składkowego i nieskładkowego oraz podstawy wymiaru renty. Dokładne informacje na temat wysokości renty można znaleźć na stronie internetowej ZUS lub w broszurze informacyjnej.

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy można złożyć:

  • Osobiście lub przez pełnomocnika: w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • operatora pocztowego
  • płatnika składek
  • polskiego urzędu konsularnego
  • W formie elektronicznej: przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE)