Przypomnijmy, że w sierpniu tego roku prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację ustawy w sprawie tzw. emerytur czerwcowych. Dotyczy ona osób, które składały w latach 2009-2019 wniosek o emeryturę w czerwcu i otrzymywały świadczenie niższe, niż gdyby wystąpiły z takim wnioskiem np. w maju. Wynikało to z tego, że w przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu ówczesne przepisy nie przewidywały uwzględniania dodatkowych waloryzacji kwartalnych, lecz wyłącznie roczną. W rezultacie emeryci, którzy przechodzili na emeryturę w czerwcu, mogli mieć świadczenie nawet o kilkaset złotych niższe. Na ten problem zwracał uwagę m.in. Trybunał Konstytucyjny.
Automatyczne przeliczenie emerytur czerwcowych – od 1 stycznia 2026 r.
1 stycznia 2026 r. wejdzie w życie nowela tej ustawy, dzięki czemu Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie, bez konieczności składania wniosku, przeliczy wysokość emerytur przyznanych lub przeliczonych w czerwcu w latach 2009–2019 (tzw. emerytury czerwcowe).
Nowe przepisy obejmą również renty rodzinne po osobach, które miały takie świadczenia.
Bez wniosku – ZUS zrobi to automatycznie. Kogo obejmą nowe zasady?
Emeryt lub rencista nie musi składać żadnego wniosku. ZUS zrobi to z urzędu i po przeliczeniu wyda nową decyzję.
Jeśli nowa kwota okazałaby się niższa od dotychczasowej – świadczenie pozostanie bez zmian.
Nowe zasady obejmują osoby, które:
- w latach 2009–2019 przeszły na emeryturę od czerwca lub miały przeliczoną emeryturę od tego miesiąca, albo
- pobierają rentę rodzinną po zmarłym, któremu ZUS ustalił lub przeliczył emeryturę od czerwca w latach 2009–2019, albo
- pobierają rentę rodzinną po osobie, która:
- osiągnęła wiek emerytalny (60 lat – kobieta, 65 lat – mężczyzna),
- zmarła w czerwcu w latach 2009–2019, ale nie zdążyła złożyć wniosku o emeryturę lub nie miała ustalonego prawa do emerytury.
Jak ZUS ponownie obliczy świadczenia? Co, jeśli wniosek został złożony wcześniej?
ZUS ponownie obliczy wysokość emerytury według zasad obowiązujących w dniu jej pierwotnego ustalenia (czyli tak, jakby emerytura była przyznana w innym miesiącu niż czerwiec).
Następnie zwaloryzuje kapitał i świadczenia do chwili obecnej.
Jeśli wniosek w sprawie przeliczenia wysokości emerytury ustalonej od czerwca w latach 2009–2019 (bądź renty rodzinnej) zostanie zgłoszony przed 1 stycznia 2026 roku i na ten dzień postępowanie w sprawie rozpatrzenia tego wniosku będzie w toku lub sprawa o ustalenie prawa do tych świadczeń lub ich wysokości będzie trwać przed sądem:
- ZUS zawiesi postępowanie w sprawie ustalenia wysokości emerytury lub renty rodzinnej przewidziane w nowej ustawie.
- ZUS wróci do niego po zakończeniu wcześniejszego postępowania. Klient nie musi składać żadnych wniosków.
Jeśli postępowanie rozpoczęło się przed 1 stycznia 2026 r.:
Jeśli ZUS prowadzi postępowanie w sprawie wysokości świadczenia w związku z ustaleniem emerytury od czerwca danego roku lub takie postępowanie toczy się w sądzie, a rozpoczęło się przed 1 stycznia 2026 r., trwa ono do czasu uprawomocnienia decyzji lub orzeczenia sądu.
Zakres przeliczeń emerytalnych ZUS
ZUS ponownie wyliczy tylko wysokość emerytury ustalonej od czerwca w latach 2009–2019 na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Termin realizacji
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił, że wszystkie sprawy zostaną załatwione najpóźniej do 31 marca 2026 r.