Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
W jakich przypadkach sprzedawca może odmówić przyjęcia banknotów?
Sprzedawca ma prawo odmówić przyjęcia banknotu lub monety, jeśli uzna je za poważnie uszkodzone. Chociaż formalnie każdy środek płatniczy, nawet zniszczony, zachowuje swoją wartość nominalną, w praktyce decyzja o jego przyjęciu zależy od stanu technicznego i oceny osoby obsługującej transakcję. Banknoty, które są podarte, zamoczone, nadpalone czy mocno zabrudzone, mogą zostać uznane za nieczytelne i odrzucone. Analogicznie, monety uszkodzone mechanicznie, wygięte lub niekompletne – np. pozbawione rdzenia czy pierścienia – również mogą nie zostać przyjęte jako środek płatniczy.
Gdzie można wymienić zniszczone pieniądze?
Wymiany uszkodzonych pieniędzy można dokonać w niemal każdym banku komercyjnym, ale najlepiej udać się bezpośrednio do oddziału Narodowego Banku Polskiego. To właśnie NBP odpowiada za weryfikację i wymianę zniszczonych środków płatniczych.
W przypadku drobnych uszkodzeń (np. przerwany na pół banknot), wymiana zazwyczaj odbywa się od ręki. Jeżeli jednak banknot jest w wielu fragmentach, silnie zabrudzony lub częściowo zniszczony przez ogień czy wodę – trzeba będzie wypełnić wniosek. Takie egzemplarze są wysyłane do centrali NBP, gdzie zostaną dokładnie ocenione przez ekspertów.
Ile pieniędzy dostaniesz za zniszczony banknot?
Wartość wymienianej gotówki zależy od tego, jak duży fragment oryginalnego banknotu lub monety posiadasz. Zgodnie z zarządzeniem Prezesa NBP nr 31/2013:
Otrzymasz 100% wartości, jeśli:
- zachowało się ponad 75% powierzchni banknotu w jednym kawałku,
- banknot jest rozerwany, ale masz wszystkie części (maksymalnie 9),
- moneta jest w jednym kawałku lub masz zarówno rdzeń, jak i pierścień (np. w przypadku monety dwukomponentowej).
Otrzymasz tylko 50% wartości, jeśli:
- masz od 45% do 75% powierzchni banknotu (w jednym fragmencie),
- posiadasz tylko rdzeń lub pierścień z dwukolorowej monety.
Nie dostaniesz nic, jeśli:
- banknot zachował się w mniej niż 45% oryginalnej powierzchni,
- przyniesiesz tylko fragment monety, np. sam pierścień,
- pieniądze są całkowicie nieczytelne lub trudne do zidentyfikowania.
Co dzieje się z niewymienialnymi pieniędzmi?
Jeśli przesłane do NBP banknoty lub monety zostaną uznane za zbyt zniszczone, nie zostaną wymienione. W takiej sytuacji masz 6 miesięcy na ich odbiór. Jeśli się nie zgłosisz, bank ma prawo je zniszczyć. W przypadku banknotów trafiają one do niszczarki, a monety są złomowane.
Dlaczego warto działać od razu?
Zniszczone pieniądze mogą się zdarzyć każdemu – wystarczy przypadkowe pranie spodni z banknotem w kieszeni, rozlany napój, ogień z kominka, czy uszkodzenia mechaniczne. Im szybciej zdecydujesz się na wymianę, tym większa szansa, że odzyskasz pełną wartość.
Pamiętaj: sklep czy bank nie ma obowiązku przyjąć zniszczonej gotówki. Jeżeli więc masz porwany banknot albo wyszczerbioną monetę, nie zwlekaj. Zanieś je do banku lub najlepiej do najbliższego oddziału NBP i wymień, zanim będzie za późno.