Najważniejszą zmianą, którą wprowadza nowelizacja jest zniesienie limitu 30-krotności podstawy wpłat w PPK. Podkreślmy, tylko w przypadku PPK. W przypadku obliczania składek ZUS, nic się nie zmienia. Obecnie, jeśli wynagrodzenie pracownika przekroczy łączną wartość 30 średnich pensji (30-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na 2019 rok), składki na ZUS nie są pobierane.

W przypadku PPK, na mocy ostatniej nowelizacji, ta zasada nie będzie obowiązywać. Tak więc w przypadku najlepiej zarabiających, składki będą wpłacane w pełnej wysokości. A to oznacza, że wraz ze zniesieniem limitu, będą oni mogli odłożyć więcej pieniędzy na swoim koncie PPK.

Nowelizacja spowoduje również, że pracodawcy i ich pracownicy z działów kadrowo-płacowych będą mieć ułatwione działanie rozliczając składki na PPK.

Wśród korzyści wynikających ze zmiany zapisów jest też zmniejszone ryzyko błędów w sytuacjach, gdy pracownik zatrudniony jest w kilku firmach.

Bartosz Marczuk z PFR, wyjaśniając powód zmian, podkreślał, że chodzi głownie o ułatwienie pracodawcom procesu wdrażania systemu ewidencji i rozliczeń do obsługi PPK, który „ma być prosty i klarowny”. Zmiana spowoduje, iż składka od wszystkich wynagrodzeń naliczana będzie w identyczny sposób.

Korzyści są, ale są i pytania: czy w tej sytuacji, gdy zwiększą się koszty pracodawcy, a tak się stanie, lepszym dla niego rozwiązaniem nie będzie wejście do PPE?

Wyjaśnia to Prezes PFR Portal PPK, Robert Zapotoczny: Przepisy ustawy o PPK przewidują zwolnienie z obowiązku utworzenia PPK tych pracodawców, którzy prowadzą PPE oraz naliczają i odprowadzają składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia brutto, a w programie uczestniczy co najmniej 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie oraz możliwym będzie przystąpienie do PPE w każdym momencie zatrudnienia. Wobec takiego brzmienia przepisów tańszą opcją dla pracodawcy będą pracownicze plany kapitałowe, tutaj pracodawca będzie zobowiązany do finansowania wpłat w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto pracownika, a pozostałe 2% będzie mógł przeznaczyć na ewentualne finansowanie dobrowolnych wpłat dodatkowych, traktując je np. jako formę benefitu pracowniczego i podnosząc tym samym swoją atrakcyjność na rynku pracy.

Drugą istotną zmianą wynikającą z nowelizacji jest rozszerzenie listy osób zatrudnionych, w rozumieniu ustawy o PPK, o osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Do nowelizacji ustawy, zgodnie z art. 2 ustawy o PPK osoby zatrudnione na umowę o pracę, osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, członkowie rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji, podlegający obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej, miały być objęte programem PPK.

Po zmianie do tej listy dołączają „osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Czym jest to spowodowane? PFR wyjaśnia, że dzięki temu przedsiębiorcy nie będą musieli zawierać dodatkowych umów o prowadzenie PPK w związku z powrotem do pracy osób przebywających na urlopach związanych z macierzyństwem.

Dla nich jest to dobra informacja. Pytania mają jednak pracodawcy: skoro pobieranie zasiłku macierzyńskiego lub korzystanie z urlopu wychowawczego to odrębne tytuły do ubezpieczeń (pieniądze nie są wypłacane z tytułu wykonywania pracy, ale np. z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego), czy osoby te spełniają kryteria opisane w ustawie o PPK? Czy pracodawcy mogą w ich imieniu zawierać umowy na prowadzenie PPK?

Wątpliwości rozwiewa Prezes PFR Portal Robert Zapotoczny: W wyniku zmian do ustawy o PPK, do katalogu osób zatrudnionych w rozumieniu tej ustawy dołączą osoby, które z tytułu zatrudnienia na podstawie tytułów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 18 lit. a-d przebywają na urlopie wychowawczym lub pobierają zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. W związku z tym, że pracodawca jest zobowiązany do zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych, pracodawca będzie zobowiązany do zawarcia umów o prowadzenie PPK, również w imieniu i na rzecz osób przebywających na urlopie wychowawczym lub pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Kolejna zmiana to wprowadzanie dodatkowego warunku uprawniającego do pobierania przez instytucje finansowe zarządzające PPK wynagrodzenia za osiągnięty wynik. Zgodnie z nowelizacją konieczne będzie osiągnięcia stopy zwrotu przez fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny lub subfundusz na poziomie nie niższym niż 75% najwyższych stóp zwrotu w ramach funduszy tej samej zdefiniowanej daty. Przepisy te nie będą miały zastosowania do końca roku kalendarzowego, w którym upływa termin 2 lat od dnia utworzenia funduszu inwestycyjnego, funduszu emerytalnego lub subfunduszu.

Przypomnijmy, ustawa ogranicza wysokość opłat za zarządzanie PPK. Maksymalnie mogą one wynosić 0,5 proc. oraz 0,1 proc. za osiągnięte wyniki.

Dodatkowe kryterium zaskoczyło instytucje finansowe. Dodanie pkt. 3 w brzmieniu:
„[…]osiągnięcia na ostatni dzień wyceny w listopadzie w danym roku stopy zwrotu przez fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny lub subfundusz na poziomie nie niższym niż 75% najwyższych stóp zwrotu funduszy tej samej zdefiniowanej daty.”

Robert Zapotoczny z PFR Portal, wyjaśnia jednak, że wprowadzenie dodatkowego kryterium służy zabezpieczeniu interesów uczestników PPK.

Wśród innych zmian wynikających z nowelizacji wymienić należy:

• wprowadzenie maksymalnego limitu wpłat i dopłat możliwych do dokonania na wszystkie rachunki PPK uczestnika PPK do wysokości 50 000 dolarów amerykańskich według średniego kursu NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień 31 grudnia danego roku kalendarzowego.

Po przekroczeniu tego limitu dalsze wpłaty i dopłaty na rachunek PPK uczestnika PPK nie będą dokonywane. PFR w terminie do 5. dnia roboczego miesiąca, następującego po miesiącu, za który dokonano wpłaty i dopłaty, weryfikuje, czy wartość dokonanych wpłat i dopłat na rachunki uczestnika PPK nie przekroczyła limitu. Wpłaty i dopłaty dokonane po przekroczeniu limitu podlegają zwrotowi w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania przez instytucje finansowe wezwania.

Ważną zmianą i ukłonem w kierunku pracowników jest wprowadzenie dodatkowych możliwości informowania uczestników PPK o zawarciu umowy na prowadzenie PPK w ich imieniu.

Dotychczasowy zapis w Art. 22. 1. „Niezwłocznie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK wybrana instytucja finansowa udostępnia uczestnikowi PPK, w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku, informację o zawarciu umowy o prowadzenie PPK” rozszerzono o „a na wniosek tego uczestnika – w postaci papierowej”.

Przypomnijmy, od 1 lipca 2019 do PPK włączeni będą zostaną pracownicy w firmach zatrudniających minimum 250 pracowników. Od 1 stycznia 2020 firmy zatrudniające co najmniej 50 pracowników, od 1 lipca 2020 co najmniej 20 pracowników, a od 1 stycznia 2021 pozostałe podmioty zatrudniające i jednostki sektora publicznego.

Do programu pracownicy zostają automatycznie zapisani, o ile ukończyli 18 lat, a nie ukończyli 55. roku życia. Jeśli zainteresowany przystąpieniem do PPK ma więcej niż 55 lat, ale mniej niż 70 może złożyć wniosek do pracodawcy o zawarcie w jego imieniu takiej umowy.

Zadaniem pracodawcy jest wybór instytucji finansowej oraz zawarcie z nią umowy o zarządzanie, a następnie w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych, umowy o prowadzenie PPK.

W przypadku firm zatrudniających minimum 250 pracowników do 25 października 2019 roku powinna zostać zawarta umowa o zarządzanie PPK, a do 12 listopada 2019 r. umowa na prowadzenie PPK.

Oszczędności zebrane na rachunkach PPK będą prywatnym i dziedziczonym kapitałem finansowym pracownika i będą pochodzić z: wpłat pracownika, wpłat pracodawcy oraz od państwa.

Pracownik - co miesiąc będzie przekazywać obowiązkową wpłatę podstawową w wysokości 2 proc. swojego wynagrodzenia brutto. Jeśli będzie chciał, może dodatkowo wpłacać składki w wysokości do 2 proc. brutto wynagrodzenia. Maksymalnie może to być 4 proc. wynagrodzenia brutto (gdy pracownik ma najniższe dochody, a łączne wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 120% aktualnego minimalnego wynagrodzenia – może wpłacać od 0,5 do 2 % wynagrodzenia brutto). Pracodawca - co miesiąc wpłaci obowiązkowo 1,5 proc. wynagrodzenia brutto pracownika. Jeśli zechce , będzie mógł wpłacić też kwotę dodatkową, maksymalnie 2,5 proc. wynagrodzenia brutto. Państwo – wpłaci na powitanie 250 zł, a potem raz w roku będzie zasilać konto kwotą 240 zł.

Uczestnictwo w systemie PPK jest dobrowolne.