Niedawno zaktualizowano Kodeks pracy, wprowadzając dwie unijne dyrektywy dotyczące warunków pracy i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. W wyniku tych zmian pracownicy zyskali dodatkowe dni wolne. Nowelizacja wprowadziła pięciodniowy urlop opiekuńczy oraz dwa dni urlopu z powodu siły wyższej.

Reklama

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Dyrektywa "Work life balance"

Znana unijna dyrektywa "Work life balance", która obowiązuje od kwietnia 2023 roku, w praktyce jest niemal niewykorzystywana. Ma ona na celu umożliwienie pracownikom lepszej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Dyrektywa ta pozwala opiekować się chorym członkiem rodziny bez konieczności korzystania z urlopu wypoczynkowego, co jest niezwykle ważne.

Dodatkowe 5 dni urlopu dla wszystkich pracowników

Reklama

Warto zauważyć, że urlop opiekuńczy przysługuje nie tylko rodzicom na opiekę nad dziećmi. Dodatkowe dni wolne należą się wszystkim pracownikom i mogą być wykorzystane na opiekę nad członkiem rodziny, takim jak rodzice, małżonek czy partner. Pracownik może skorzystać z urlopu opiekuńczego, aby zająć się członkiem rodziny lub osobą mieszkającą w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga wsparcia z poważnych powodów medycznych. Dzień wolny można wziąć na członka rodziny, czyli między innymi na dziecko, rodziców, małżonka.

Czy dodatkowy urlop jest płatny?

Za dodatkowe 5 dni urlopu opiekuńczego nie otrzymamy wynagrodzenia. Aby skorzystać z tego wolnego, trzeba złożyć wniosek w formie papierowej lub elektronicznej, przynajmniej dzień przed planowanym urlopem. Co istotne, pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia tego wolnego. Nie może również wymagać od pracownika przedstawienia dokumentacji medycznej członka rodziny, który potrzebuje opieki. Najważniejsze jest to, że dodatkowe pięć dni urlopu opiekuńczego nie ma wpływu na urlop wypoczynkowy oraz urlop na żądanie.

Kto ma prawo do urlopu?

Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego za każdy przepracowany rok. Pracodawca jest zobowiązany zapewnić ten urlop w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Jeśli urlop nie zostanie wykorzystany, powinien być udzielony najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.

Osoby pracujące na podstawie innych umów niż stosunek pracy nabywają prawo do urlopu, gdy przewidują to przepisy szczególne, np. nakładcy, lub gdy wynika to z umowy zlecenia albo umowy agencyjnej. Urlop musi być udzielony w naturze, a wypłata ekwiwalentu pieniężnego jest możliwa tylko w przypadkach określonych prawem, takich jak rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy o pracę.

20 lub 26 dni urlopu

Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę mają prawo do 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Urlop ten powinien być coroczny, nieprzerwany i płatny. Jednak jego wymiar zależy od wielu różnych czynników, co sprawia, że obliczenie dokładnej liczby dni urlopu może być skomplikowane.

Wymiar urlopu wynosi 20 dni dla osób, których staż pracy jest krótszy niż 10 lat i 26 dni dla osób ze stażem pracy o długości ponad 10 lat. Jeśli wymiar pracy jest mniejszy niż pełny etat, to pracownikowi przysługuje proporcjonalna liczba dni urlopu, np. dla pół etatu będzie to odpowiednio 10 lub 13 dni.

Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy i wykształcenia pracownika. Do stażu pracy, który decyduje o wymiarze urlopu, wlicza się:

  • okresy pracy,
  • okresy nauki,
  • inne okresy uznane na podstawie przepisów.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i jego wymiar, wlicza się wcześniejsze okresy zatrudnienia, niezależnie od przerw w zatrudnieniu i sposobu zakończenia stosunku pracy. W przypadku równoczesnego zatrudnienia w dwóch lub więcej miejscach pracy wlicza się również okresy wcześniejszego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed rozpoczęciem drugiego, lub kolejnego stosunku pracy. Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, nie wlicza się:

  • okresu pracy na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej,
  • okresu prowadzenia działalności gospodarczej,
  • okresu urlopu bezpłatnego, zgodnie z art. 174 § 2 k.p.