Co się dzieje z emeryturą i rentą po śmierci? Kiedy można je zatrzymać? ZUS stawia sprawę jasno

Nie w każdym przypadku zachodzi konieczność zwracania emerytury lub renty po zmarłym do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie, które listonosz dostarczył przed śmiercią emeryta lub rencisty, można zatrzymać, jeśli zmarły miał do niego prawo - informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskiego.

Reklama

ZUS podaje przykład: Seniorka zmarła 15 marca, a listonosz przyniósł jej emeryturę 10 marca, kiedy jeszcze żyła. W takiej sytuacji rodzina ma prawo zatrzymać tę emeryturę, ponieważ świadczenie zostało wypłacone za jej życia. Natomiast jeśli listonosz przyniósł pieniądze po śmierci, to nie można ich przyjmować, ponieważ ZUS upomni się o te środki i będzie domagał się zwrotu wypłaconej kwoty.

Kiedy trzeba oddać emeryturę lub rentę, która wpływała na konto bankowe?

Reklama

Świadczenie emerytalne lub rentowe za miesiąc, w którym nastąpiła śmierć, przysługuje zawsze, nawet jeśli osoba zmarła pierwszego dnia miesiąca. Jednak świadczenia za kolejne miesiące już nie przysługują i należy je zwrócić. Należy je odesłać nawet w sytuacji, gdy pieniądze wpłynęły wcześniej, ponieważ termin wypłaty świadczenia przypadał na weekend lub inny dzień ustawowo wolny od pracy.

I w tym przypadku ZUS podaje dwa przykłady:

  • Emeryt zmarł 2 kwietnia. Jego świadczenie było przekazywane na konto 6. dnia każdego miesiąca. 4 kwietnia wpłynęła emerytura za kwiecień. Ponieważ śmierć nastąpiła w tym samym miesiącu co zgon, ZUS uzna, że emerytura za kwiecień mu się należała, więc nie trzeba jej zwracać.
  • Rencistka miała ustalony termin wypłaty na pierwszy dzień każdego miesiąca. Zmarła 25 kwietnia, a jej renta za maj została przelana na konto 30 kwietnia, ponieważ 1 maja przypadał na dzień wolny od pracy. Mimo tego, że środki wpłynęły w kwietniu, dotyczyły wypłaty za maj, a świadczeniobiorczyni już wówczas nie żyła. W tej sytuacji rodzina musi zwrócić nienależne pieniądze.

Rodzina może złożyć wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia emerytalnego lub rentowego

Niezrealizowane świadczenie to emerytura lub renta, która przysługiwała zmarłemu, lecz nie została wypłacona przed jego śmiercią. Jeśli zmarłemu przysługiwało świadczenie za miesiąc, w którym nastąpił zgon – niezależnie od tego, czy śmierć miała miejsce na początku, czy w połowie miesiąca – rodzina ma prawo się o nie ubiegać. Aby je otrzymać, trzeba w ciągu 12 miesięcy od śmierci świadczeniobiorcy złożyć do ZUS-u specjalny formularz ENS – wniosek o wypłatę niezrealizowanych świadczeń po osobie uprawnionej do świadczeń emerytalno-rentowych.

  • Przykład 1: Emeryt zmarł 10 kwietnia, a ZUS nie zdążył jeszcze wypłacić emerytury za ten miesiąc. Członkowie rodziny mogą złożyć wniosek o wypłatę tego świadczenia.
  • Przykład 2: Kobieta złożyła wniosek o emeryturę po ukończeniu 60 roku życia, ale zmarła, zanim ZUS wydał decyzję. W takiej sytuacji rodzina może również złożyć wniosek o niezrealizowane świadczenie.

Kto może dostać niezrealizowane świadczenie emerytalne lub rentowe?

W pierwszej kolejności prawo do niezrealizowanego świadczenia emerytalnego lub rentowego przysługuje mężowi, żonie oraz dzieciom zmarłego, o ile prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe. W drugiej kolejności mogą ubiegać się o nie małżonkowie oraz dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego. W przypadku braku małżonka oraz dzieci, prawo do środków przysługuje tym, z którymi zmarła osoba prowadziła wspólne gospodarstwo. W dalszej kolejności o niezrealizowane świadczenie mogą ubiegać się inni członkowie rodziny, którzy są uprawnieni do renty rodzinnej, lub osoby, na których utrzymaniu pozostawała zmarła.

Jakie dokumenty trzeba przygotować?

Jakie dokumenty będą potrzebne?

  • odpis aktu zgonu,
  • odpis aktu małżeństwa – jeśli wniosek składa współmałżonek,
  • odpis aktu urodzenia – jeśli wniosek składa dziecko,
  • dokumenty potwierdzające prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego lub utrzymywanie zmarłego.