Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy, która wprowadza zakaz sprzedawania napojów zawierających taurynę i kofeinę osobom niepełnoletnim, czyli poniżej 18. roku życia. Nowe przepisy również zabraniają sprzedaży tych napojów w szkołach, placówkach oświatowych oraz przez automaty.
Zakaz sprzedaży napojów energetycznych niepełnoletnim
Nowelizacja ustawy wprowadzająca zakaz sprzedaży uniemożliwi zakup napojów zawierających taurynę i kofeinę, czyli popularne energetyki, tylko przez osoby niepełnoletnie. Aby nabyć tego typu napoje w sklepach, konieczne będzie okazanie dowodu osobistego. Zgodnie z zapisami nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym, całkowity zakaz sprzedaży energetyków będzie obowiązywał w miejscach, takich jak szkoły i placówki oświatowe, automaty sprzedające oraz zakłady pracy.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów
Przepisy ustawy zobowiązują producentów oraz importerów napojów zawierających kofeinę lub taurynę do umieszczania na opakowaniach wyraźnego, czytelnego i trwałego oznaczenia informującego o charakterze produktu jako "Napój energetyzujący" lub "Napój energetyczny".
Ponadto osoby lub firmy, które oferują napoje zawierające kofeinę lub taurynę osobom niepełnoletnim w szkołach, placówkach edukacyjnych lub za pośrednictwem automatów, mogą być ukarane grzywną o wysokości do 2000 złotych. Takiej samej sankcji finansowej będzie podlegać również dyrektor placówki handlowej lub gastronomicznej, który nie zapewnia odpowiedniego nadzoru, co prowadzi do popełnienia tego naruszenia w miejscu działalności. W takiej sytuacji sąd będzie uprawniony do zdecydowania o konfiskacie napojów z kofeiną lub tauryną, nawet jeśli nie należą one do oskarżonego.
Dodatkowo producent lub importer napojów zawierających kofeinę, lub taurynę w opakowaniach niezgodnych z wymaganiami wprowadzonymi przez nowelizację, będzie narażony na grzywnę do nawet 200 000 złotych lub karę ograniczenia wolności, lub nawet obie kary jednocześnie. W przypadku gdy naruszenie to jest wynikiem działalności przedsiębiorstwa, osoba odpowiedzialna za produkcję lub import takich napojów z kofeiną, lub tauryną również będzie uznana za sprawcę zakazanego czynu.
Aby kupić napój energetyczny, konieczne będzie okazanie dowodu osobistego
/
Shutterstock
Od kiedy obowiązuje zakaz sprzedaży napojów energetycznych?
Planowany zakaz sprzedaży napojów energetycznych zostanie wprowadzony w życie już 1 września 2023 roku. Jednak z wyjątkiem art. 1 (przepisy wprowadzające zakaz sprzedaży napojów z dodatkiem kofeiny oraz zakaz sprzedaży takich napojów na terenie szkół, oraz innych jednostek systemu oświaty, oraz w automatach), który ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 roku.
Podczas prac nad zakazem sprzedaży rozważano również ograniczenie reklamowania napojów energetycznych. Ograniczenie to miało obowiązywać w godzinach od 06:00 do 20:00. Jednak ostatecznie z tego pomysłu zrezygnowano, ponieważ kolidował on z unijnymi przepisami dotyczącymi swobody prowadzenia działalności gospodarczej.
Zakaz sprzedaży napojów energetycznych ma luki?
Już teraz komentatorzy wskazują, że ograniczenia można ominąć. Problem pojawia się w samym określeniu "napoju energetycznego", które przedstawione jest w ustawie. W przepisach wyraźnie podano, że napój energetyczny to "napój, w którego składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie". W związku z tym wystarczy zmniejszyć ilość tauryny lub kofeiny poniżej poziomu 150 mg/l, aby kontynuować legalną sprzedaż napojów energetycznych, które można by określić jako "light". A kofeina w ilości 150 mg/l to dużo?
Jak wskazał dziennik "Fakt", nawet obniżenie zawartości kofeiny poniżej 150 mg/l może nadal zapewniać wyraźny efekt pobudzenia. To dlatego, że inne powszechnie dostępne napoje o działaniu pobudzającym, takie jak kawa, posiadają znacznie mniejsze ilości kofeiny. Przykładowo, stężenia kofeiny w kawie wynosi 50 mg/l, w herbacie - 28 mg/l, a w coli - 10 mg/l.