Jest to świetna wiadomość nie tylko dla nas, regionu i Szwedów, ale również dla Europy i klimatu - podkreślił na konferencji prasowej w kopalni rud żelaza w Kirunie prezes LKAB Jan Mostroem. Jak przekazał Mostroem, złoża metali ziem rzadkich, czyli grupy 17 pierwiastków (m.in. ceru, lantanu i neodymu) znajdują się na obszarze o nazwie Per Geijer. Ich występowanie w okolicach Kiruny było znane od dwóch lat, ale dopiero teraz oszacowano wielkość znaleziska. Na dotychczas przebadanej niewielkiej części jest to około miliona ton. Na obszarze Per Geijer odkryto również rudy żelaza oraz fosfor.
![Gigantyczna rewolucja. Po ten surowiec rusza właśnie wyścig stulecia [FELIETON]](%3D%3D)
Wydobycie ruszy jednak dopiero za 10 lat
Według LKAB w Europie nie prowadzi się wydobycia metali ziem rzadkich, a pierwiastki niezbędne do transformacji energetycznej są obecnie importowane z Chin. "Dostępność tych pierwiastków jest dla Europy kluczowa. Chiny mogą już nie chcieć dostarczać surowców, a już tylko np. gotowe samochody elektryczne" - zauważył Mostroem.
Nieprzypadkowo szwedzki koncern wydobywczy zorganizował konferencję w czwartek, gdy w Kirunie wizytę składa przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w związku z rozpoczętym w styczniu półrocznym przewodnictwem Szwecji w Radzie Unii Europejskiej. Według mediów w marcu KE przedstawi plan zabezpieczenia dostępu do surowców krytycznych, a LKAB lobbuje na rzecz prawnych ułatwień w uruchomieniu wydobycia metali ziem rzadkich.
LKAB przyznało, że jeśli nic się nie zmieni, to może minąć nawet 10-15 lat zanim wydobycie ruszy na dużą skalę. Wyzwaniem jest zdobycie niezbędnych pozwoleń. Istnieje wiele interesów, które mogą zostać naruszone, takich jak hodowla reniferów, obszary Natura 2000 i wpływ kopalni na środowisko - podkreślił Mostroem. Jego zdaniem inne decydujące o uruchomieniu eksploatacji złóż czynniki to rynek i poziom cen. Wydobycie musi się opłacać, ale mam już niezbędną infrastrukturę, gdyż od lat pozyskujemy w Kirunie rudy żelaza" - zauważył.
Obecna na konferencji minister przedsiębiorczości oraz energii Ebba Busch (Chrześcijańscy Demokraci) obiecała wsparcie dla planów LKAB dotyczących wydobywania metali ziem rzadkich. Współrządząca Szwecją z socjaldemokratami w latach 2014-21 Partia Ochrony Środowiska - Zieloni hamowała rozwój górnictwa w tym kraju.
Ze Sztokholmu Daniel Zyśk